گروه سیاسی: دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا تیم ویژهای در کاخ سفید تشکیل داده تا مقدمات خروج آمریکا از برجام را برای او فراهم کند. این تیم قرار است بهانههای لازم را برای دونالد ترامپ فراهم کند تا او با استناد به آنها ادعا کند ایران به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده است. این خبری بود که فارینپالیسی روز جمعه به وقت محلی منتشر کرد تا نشان دهد رئیسجمهور آمریکا نه تنها تمایلی به پذیرش و اجرای قواعد برجام ندارد بلکه به دنبال لغو این توافق هستهای است.
به گزارش «وطنامروز»، این البته همه برنامه ترامپ برای بیاعتبار کردن برجام نیست. برنامههای ترامپ برای بیاعتبار کردن توافق هستهای ایران و 1+5 شامل اقدامات و تمهیداتی که خلاف مفاد برجام میشود نیز هست. به عنوان مثال او با سران هر دو حزب آمریکا برای اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران به توافق رسیده است. بسته تحریمی S722 به دنبال آن است تا به بهانه برنامه دفاع موشکی ایران و نیز مبارزه با تروریسم و حقوق بشر، بخش عمدهای از تحریمهای برداشته شده در برجام را دوباره علیه ایران فعال کند.
اما آن چیزی که ترامپ در شرایط فعلی به دنبال آن است، ارسال یک پیام بزرگ به دنیا درباره ایران است. پیامی که میگوید برای رئیسجمهور جدید آمریکا برجام و تعهدات آن مبنای تعاملات دنیا با ایران نخواهد بود. او با اقدامات و اظهارات ضدبرجامیاش به دنبال ارسال این پیام به دنیاست که تجارت با ایران برای آنها بسیار پرریسک خواهد بود. رایزنیهای ترامپ در اجلاس گروه 20 نیز همین را نشان میدهد. بسیاری از منابع خبری فاش کردند رئیسجمهور آمریکا در رایزنیهایش در اجلاس گروه 20 از سران 20 کشور دنیا خواسته است مراودات تجاری خود با ایران را از سر نگیرند. این خواسته ترامپ خلاف بند 29 برجام است که میگوید اعضای 1+5 نباید برای از سرگیری مراودات تجاری دنیا با ایران ایجاد مزاحمت کنند.
اما ماجرای رایزنیهای ترامپ با سران 20 کشور دنیا برای اجتناب از مناسبات تجاری با ایران زمانی قابل تامل شده که کاخ سفید رسما این رایزنیهای ترامپ را اعلام کرده است.
روزنامه نیویورکتایمز با انتشار فیلمی، صریحترین مورد نقض توافق هستهای ایران و گروه 1+5 (برجام) توسط دولت آمریکا را مورد بررسی قرار داده است. این فیلم با اشاره به اینکه دولت آمریکا دوشنبه هفته گذشته پایبندی ایران به این توافق را مورد تایید قرار داده، میپرسد: «اما آیا خود دولت آمریکا به این توافق پایبند است؟» نیویورکتایمز در ادامه اظهارات «سارا سندرز»، سخنگوی کاخ سفید در نشست با خبرنگاران در تاریخ 19 تیرماه را پخش کرد. سخنگوی کاخ سفید میگوید: «رئیسجمهور هنگام رایزنی با سران دهها کشور بر لزوم اتحاد کشورها برای قطع منابع مالی، سرزمینی و ایدئولوژیکی تروریستها تأکید کرد. همچنین بر لزوم اجتناب از داشتن مراودات تجاری با کشورهایی که از تروریسم حمایت میکنند، بویژه ایران». راوی فیلم نیویورکتایمز این اظهارات سخنگوی کاخ سفید را اولین مورد از «اعتراف صریح» ایالات متحده آمریکا به عدم پایبندی به مفاد توافق هستهای میداند. این فیلم در ادامه تصویری از بند 29 متن «برجام» نشان میدهد که در آن نوشته شده است: «اتحادیه اروپایی و دولتهای عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادیسازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیتآمیز برجام خودداری خواهند کرد». این موضوع در مصاحبه «محمدجواد ظریف» با «فرید زکریا»، تحلیلگر و مجری شبکه خبری «سیانان» هم مورد اشاره قرار میگیرد. ظریف در آن مصاحبه گفت: «کاخ سفید چند روز پیش اعلام کرد رئیسجمهور ترامپ از حضورش در هامبورگ برای اجلاس گروه 20 جهت منصرف کردن سران سایر کشورها از تجارت با ایران استفاده کرده است. این، نقض نه تنها روح، بلکه متن برجام است». این موضوع، مورد اعتراض روسیه هم قرار گرفته است. فیلم نیویورکتایمز، در ادامه تصاویری از مصاحبه «سرگئی ریابکف» با خبرگزاری تسنیم پخش میکند. ریابکف میگوید: «در اینجا با وضعیتی مواجه هستیم که اقدام یا عدم اقدام آمریکا با جوهره این سند (توافق هستهای) مغایرت دارد و به همین دلیل، با روح و متن برجام ناسازگار است». به اعتقاد کارشناسان، اقدام سخنگوی کاخ سفید میتواند در راستای اقدامات ترامپ برای بیاعتبار کردن برجام ارزیابی شود. اینکه سخنگوی کاخ سفید رسما اعلام میکند رئیسجمهور آمریکا در اجلاس گروه 20 از سران کشورها خواسته مراودات تجاری خود با ایران را از سر نگیرند، به معنای این است که ترامپ تعهدات برجامی را تحمل نمیکند.
چرا برجام به راحتی نقض میشود؟
«آمریکاییها به لحاظ حقوقی خود را موظف و ملزم به اجرای برجام نمیدانند؛ در برجام راهکاری برای برخورد با تخلف تعریف نشد». این جملات را فؤاد ایزدی، کارشناس ارشد مسائل آمریکا و استاد دانشگاه تهران درباره انتشار پیشنویس تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران، موسوم به S722 گفته است. ایزدی به باشگاه خبرنگاران گفت: آمریکاییها وقتی میبینند ایران برجام را اجرا و به تعهداتش عمل میکند دیگر دغدغهای نسبت به بحث هستهای ندارند و سراغ تحریمهای جدید میروند. کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: آمریکا میداند ایران 10 هزار کیلوگرم اورانیوم غنیشده را از کشور خارج کرده، در اراک بتن ریخته و به کارهایی که قرار بود براساس برجام انجام دهد، پایبند بوده است، دیگر هیچ احساس نیازی نمیکند که برجام را اجرا کند و به تعهدات خود پایبند باشد چرا که برجام اصالتا براساس اعتماد به آمریکاییها نوشته و توافق شده است. وی با اشاره به اینکه وقتی توافقی صورت میگیرد یا باید به طرف مقابل اعتماد کرد یا اینکه اصلا اعتمادی صورت نگیرد و در متن توافق راهکارهایی قرار گیرد تا هنگام مشاهده تخلف با طرف مقابل برخورد شود، افزود: در برجام راهکاری برای برخورد با تخلف وجود ندارد و از این جهت گزینه اول انتخاب و به آمریکاییها اعتماد شده است. ایزدی تصریح کرد: از آنجا که اجرای برجام الزام حقوقی برای آمریکاییها ندارد، آنان به این سبک عمل میکنند و نه تنها برجام را اجرا نمیکنند بلکه تحریمهای جدید علیه کشورمان هم وضع میکنند. وی با اشاره به اینکه دشمنی آمریکاییها مربوط به انقلاب نیست و به سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و کودتای 28 مرداد سال 32 بازمیگردد، تاکید کرد: دشمنی آمریکاییها با ایران دلایل و ریشههای مختلفی دارد. ایزدی با بیان اینکه به دلیل همین دشمنیهاست که آمریکاییها سیاست خصمانه را با ما در پیش میگیرند، گفت: تا زمانی که آمریکاییها برای تحریمهایشان هزینهای نپردازند، گمان میکنند میتوانند سیاستهایشان را ادامه دهند. کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه زمانی این تحریمها متوقف می شود که برای عملکرد آمریکاییها هزینهای تعریف شود، خاطرنشان کرد: درباره این هزینهها باید داخل کشور بحث شود و لیستی درباره حوزهها و مواردی که موجب ناراحتی آمریکاییها میشود تهیه شود تا همانطور که طرف مقابل با بدعهدی خود در برجام و وضع تحریمهای جدید ما را ناراحت میکند، مقابله به مثل شود.
S722 در سنا به تعویق میافتد؟!
رئیس کمیته امور خارجی و رهبر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار بیانیهای از توافق قانونگذاران این کشور بر سر طرح تحریمهای ایران، روسیه و کرهشمالی خبر دادند. به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی مجلس نمایندگان آمریکا، اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی و کوین مککارتی، رهبر اکثریت جمهوریخواه در مجلس نمایندگان با انتشار بیانیهای از توافق قانونگذاران بر سر طرح تحریمهای روسیه، ایران و کرهشمالی استقبال کردند. آنها در بیانیه خود در حمایت از این تحریمها نوشتند: این سه کشور به دنبال تضعیف منافع آمریکا هستند. پس از تصویب طرح تحریمی ایران و روسیه در سنا، مجلس نمایندگان تحریمهای کرهشمالی را به تصویب رساند و قانونگذاران با همکاری اعضای سنا تصمیم گرفتند این طرح را تقویت کنند. مجلس نمایندگان در روزهای آینده این طرح را که روی این کشورها متمرکز است و آنها را برای اعمال خطرناکشان مسؤول میداند، به رای میگذارد. بر این اساس تغییرات اعمال شده در تحریم جدید ایران موسوم به S722 که با هماهنگی 2 حزب آمریکا و با در جریان قرار گرفتن سنا صورت گرفته است، شانس بالایی برای تصویب در مجلس نمایندگان آمریکا دارد. بر این اساس قرار است این طرح روز سهشنبه به وقت محلی در مجلس نمایندگان به رای گذاشته شود. اگرچه پیشتر سنا طرح اصلی را با 98 رای موافق تایید کرد اما این تغییرات اعمال شده باید مورد تایید سنا قرار بگیرد. با این حال نانسی پلوسی، رهبر حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا ابراز نگرانی کرده ممکن است اضافه شدن کرهشمالی به این طرح، فرآیند تصویب آن را در سنا به تعویق بیندازد. وی با انتشار بیانیهای تاکید کرد: در حالی که ما از تحریمهای شدیدتر علیه کرهشمالی حمایت میکنیم و مجلس نمایندگان نیز آن را تصویب کرده است، من این نگرانی را دارم که اضافه کردن این کشور به طرح مذکور به جای تصویب تحریمهای جداگانه علیه آن، باعث شود فرآیند تصویب در سنا به تعویق بیفتد.