گروه فرهنگ و هنر: نشست مشترک بین هیاتی متشکل از هنرمندان فعال سینما و تئاتر کشور سوریه و سینماگران ایرانی برگزار شد. این نشست با حضور احمدرضا درویش نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «رستاخیز»، بهروز افخمی نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «فرزند صبح»، شهریار بحرانی نویسنده و کارگردان «ملک سلیمان»، محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری، هادی مولوی‌دوست مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل حوزه هنری و محمد حمزه‌زاده قائم‌مقام رئیس و مدیرعامل موسسه سوره سینمایی حوزه هنری برگزار شد.
روایت افخمی از پرسه‌زنی مخفیانه در کوچه و بازار دمشق
بهروز افخمی در این نشست با بیان خاطره‌ای از سفر خود به سوریه گفت: حدود 3 سال پیش همراه با آقای مومنی‌شریف و جمعی از فعالان صلح از سراسر دنیا به سوریه سفر کردیم. در آنجا از شهرهای دمشق، حمص و لاذقیه دیدن کردیم. به دلیل مسائل امنیتی نیروهایی برای محافظت از ما در نظر گرفته بودند. در نهایت توانستیم از دست محافظان خود فرار کنیم و در بازار، شهر و قهوه‌خانه‌های دمشق و لاذقیه با خیال راحت قدم بزنیم و با مردم از نزدیک آشنا شویم. با اینکه صدای بمب و انفجار از هر سو هر لحظه به گوش می‌رسید اما زندگی عادی مردم در جریان بود. وی افزود: در آن روزهایی که در سوریه حضور داشتیم فرصت ملاقات و آشنایی با فعالان هنری بویژه هنرمندان سینمایی سوریه فراهم نشد و الان بسیار خوشحالم که این فرصت نصیب ما شده است. افخمی در ادامه گفت: به نظر من ما باید کودکان دنیای عرب را همانند کودکان ایرانی خودمان در نظر بگیریم و برای آنها فیلم بسازیم. به نظر می‌رسد این موضوع زمینه‌ای است که جای کار بیشتری دارد. بیشتر از اینکه به صحبت درباره خودم علاقه داشته باشم، خواهان دستیابی به پرسش‌های خود درباره سینما هستم که امیدوارم در طول مدتی که شما در ایران هستید این فرصت فراهم شود. افخمی در ادامه افزود: ما انتظار داریم افسانه‌ها و داستان‌هایی که می‌تواند میان کودکان عرب و ایرانی تماس برقرار می‌کند به وسیله شما نگاشته شود تا برای ساخت انیمیشن و فیلم‌های کودک مورد استفاده قرار گیرد. دیدگاه من این است که در داستان‌های انتخاب شده برای فیلمسازی کودکان کمتر به مسائل روز پرداخته شود چرا که مسائل روز موجب اختلاف میان آنها می‌شود. داستان‌ها و افسانه‌هایی باید مدنظر قرار گیرد که مشترک میان مردم ایران و جهان عرب باشد و سنت‌ها، فرهنگ و تاریخ آنها را یادآوری کند. یکی از هنرمندان سوری پس از پایان سخنان افخمی گفت: میان ایران و سوریه شباهت‌هایی است. رنج و دردها و آرزوهایی که ما امروز در سوریه داریم جزو نقاط مشترکی است که در ایران هم به نوعی تجربه شده است. هنر از رحم دردها و رنج‌هایی که بر ما وارد می‌شود متولد و زاده می‌شود. وی افزود: زنان و مردان و کودکان بسیاری در حوادث سال‌های اخیر علیه مردم سوریه قربانی شدند اما آنچه بیش از هر چیز آسیب و صدمه دید قشر آینده‌ساز سوریه است. با توجه به توانایی‌های سینمای ایران و امکاناتی که در اختیار دارد چرا سینماگران ایرانی و سینمای ایران در فضای واقعی سوریه حضور فعال ندارد تا از آن برای ساخت فیلم استفاده و کاری مشترک را با ما در سوریه آغاز کند؟
سینمای ایران مدیون سینمای دفاع مقدس است
درویش با اشاره به سخن یکی از هنرمندان سوری درباره ناشناس بودن هنرمندان ایرانی و سوری برای یکدیگر و تاکید بر نقاط مشترک میان مردم ایران و سوریه گفت: من برای ساخت فیلم «القربان» حدود 6 ماه در سوریه زندگی کردم و بیش از 10 هزار قطعه عکاسی از تمام شهرهای سوریه انجام دادم. در میان هنرمندان و فیلمسازان ایرانی می‌توانم بگویم که من سوریه را همانند ایران به‌خوبی می‌شناسم. قرار بر این بود تا صحنه‌هایی از فیلم «القربان» در سوریه تصویربرداری شود. اما جنگ در سوریه از این کار جلوگیری کرد. این فیلم به زبان عربی ساخته شده است که ان‌شاءالله در فرصتی برای شما نمایش داده شود. درویش با اشاره به نزدیکی ملت ایران با سوریه گفت: ما در بسیاری از مسائل با کشور شما مشترک هستیم. به لحاظ تاریخ، تمدن و سبک زندگی شباهت‌های بسیاری با یکدیگر داریم. نقش تمدن، هویت و تاریخ سوریه در جهان عرب نقشی برجسته است، همان طور که ایران و تمدن ما در جهان نقشی برجسته دارد. اما در اینجا باید از حالت تبلیغات خارج شویم و کمتر از همدیگر تعریف کنیم. بهتر است از این فرصت استفاده کنیم و به آنچه در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم بپردازیم. ما در یک موضوع با هم مشترک هستیم. بخش مهمی از کشور ما نیز توسط متجاوزان اشغال شده بود. ما هم با یک جنگ نیابتی روبه‌رو بودیم چرا که با 36 کشور دنیا در حال جنگیدن بودیم. گواه این موضوع گرفتن اسیر از 36 کشور جهان در جنگ با حزب بعث عراق بود. الان هم اگر به زندان‌های سوریه توجه داشته باشیم می‌بینیم که از کشورهای بسیاری از جهان اسیر گرفته شده است. شما با معارضانی مواجه هستید که در کشور سوریه سلاح به دست گرفتند. درست شبیه به جنگی که میان کشور ما با عراق رخ داده بود. در آن شرایط کشور شما از مردم و کشور ما پشتیبانی کرده است. وی ادامه داد: من اصلا نمی‌خواهم بحث سیاسی کنم بلکه می‌خواهم به ایران دوران جنگ اشاره کنم. همچنین به نقش هنرمندان بویژه سینماگران اشاره کنم. هنگامی که جنگ ایران و حزب بعث آغاز شد، مدت زیادی از انقلاب نگذشته بود. در این شرایط نقش سینماگران در 8 سال تجاوز حزب بعث علیه مردم و خاک ایران بسیار برجسته و مهم بود. توسعه و شکل‌گیری سینمای ایران مدیون سینمای دفاع‌مقدس است. یکی از بهترین آثار سینمای ایران مربوط به دوران جنگ است. چه در زمینه فیلم‌های داستانی و چه در زمینه فیلم‌های مستند بهترین آثار مربوط به دوران جنگ است. از آقای حمزه‌زاده و مدیران سینمایی حوزه هنری خواهشمندم تا مجموعه‌ای از آثار شهید آوینی را به عنوان هدیه به این دوستان هنرمند سوری بدهند. اگر هنرمندان عزیزی که نمایندگانی از آنها در میان ما حضور دارند، نسبت به انعکاس وقایع امروزی جنگ در کشور سوریه و ثبت آن اقدام کنند، می‌توان به آینده سینمای سوریه امیدوار بود. در کشور شما حوادثی در حال رخ دادن است که موضوعات بسیار مهمی برای ثبت شدن دارد. این شرایط در سوریه شرایط تاریخی مهمی است. اگر هنرمندان در این عرصه به وظایف خود به‌خوبی عمل کنند حتما می‌توانند در آینده مردم سوریه و سینمای آن بسیار موثر باشند. سینمای ایران در دوران جنگ وضعیت خوبی نداشت اما آثار ارزشمند و قدرتمندی در آن دوران ساخته شد. هنوز 4-3 سال از جنگ عراق با ایران نگذشته بود که سینمای ایران درباره مقاومت و فلسطین یک فیلم عظیم و مهم ساخت. فیلمی به نام «بازمانده» که در خاک سوریه توسط مرحوم «سیف‌الله داد» ساخته شد. بخش‌های مهمی از این فیلم در شهر لاذقیه ساخته شد. آقای سیف‌الله داد گوهر برخاسته سینمای جنگ است که در تولید آثار دفاع‌مقدس در سینمای ایران رشد پیدا کرد. درویش با اشاره به «ابراهیم حاتمی‌کیا» به عنوان یکی از کارگردان‌های ایرانی در ژانر مقاومت و پایداری گفت: در حال حاضر فیلمی با عنوان «پرواز به وقت شام» در حال ساخت است که توسط یکی از کارگردان‌های خوب کشورمان به نام ابراهیم حاتمی‌کیا تولید می‌شود. این فیلم درباره مقاومت ساخته شده و قصه آن در سوریه روی می‌دهد. وی در پایان تاکید کرد: آنجایی که زبان هنر مطرح باشد اشتراکات مطرح است و مرزها دیگر معنا ندارد. مرزهای سیاسی گسترش پیدا می‌کند. هنر گرافیک و نقاشی زبان بین‌المللی است. باید احساس‌های خود را به هم نزدیک کنیم و نباید دیگر مرزی با هم داشته باشیم.
برای ورود به حیطه مقدس هنر باید خود را کنار بگذاریم
بحرانی، کارگردان سریال «مریم مقدس» در این نشست گفت: دوستان سوری حاضر در این جلسه از درد و رنج جنگ صحبت کردند اما این مسائل تنها مختص به یک کشور جنگ‌زده‌ای مثل سوریه نیست. مشکل انسان در عصر حاضر حیرت و سرگشتگی است و بشدت از این ماجرا رنج می‌برد. در کشوری که جنگ‌زده است که ما خود نیز جنگ را تجربه کرده‌ایم، این مسائل بشری نمای بیشتری دارد. این درد و رنج در قلب انسان معاصر دیده می‌شود. از آنجا که سینما آینه روح انسان است، می‌تواند این دردها و رنج‌ها را به عرصه تصویر بکشاند.
هنرمندان ایرانی در بیان احساسات خود آزادی کامل دارند
هنرمند دیگری از کشور سوریه در این نشست گفت: هنرمندان ایرانی در بیان احساسات خود آزادی کامل دارند. این را در یک نگاه از آثار هنرمندان ایرانی می‌توان دریافت چرا که تلفیقی از هنر کلاسیک و هنر انتزاعی را شاهد هستیم. این تلاشی برای پیوند دادن هنر قدیم و هنر معاصر از سوی هنرمندان ایرانی است. امیدوارم ما بتوانیم ارتباط بیشتری با هنرمندان ایرانی برقرار کنیم تا از تجربه‌های آنها در زمینه‌های مختلف هنری بهره ببریم.