شهرک نفت‌‌خیز العوامیه در شرق عربستان 3 ماه است که دور از چشم افکار عمومی جهان صحنه جنگ نیروهای امنیتی رژیم حاکم علیه شیعیان است. تصاویر ماهواره‌ای خبر از تخریب کامل یک محله این شهرک می‌دهد. در شبکه‌های اجتماعی تصاویری بازنشر می‌شود که درگیری‌های مسلحانه و ساختمان‌های تخریب شده العوامیه را نشان می‌دهد. به‌نظر می‌رسد مرکز درگیری‌ها محله المسوره، محله‌ای تاریخی در مرکز این شهرک است.  تاکنون دست‌کم  15 نفر از ساکنان این منطقه در این سرکوب‌ها به شهادت رسیده‌اند. شواهد حاکی از آن است که ارتش عربستان از سلاح‌ و تجهیزات سنگین برای سرکوب شیعیان استفاده کرده است. به روایت تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، بخشی از این تجهیزات از جمله خودروهای زره‌پوش‌ که علیه غیرنظامیان به کار گرفته شده، ساخت کانادا است. یکی از دلایل این درگیری‌های خشونت‌بار طرح ریاض برای تخریب محله تاریخی العوامیه است. دولت عربستان تصمیم دارد این محله را که قدمتی 400 ساله دارد برای ساخت یک مرکز خرید تخریب کند. این تصمیم با مخالفت شدید ساکنان العوامیه روبه‌رو شده است که نگران نابودی میراث فرهنگی خود هستند. در این راستا سازمان ملل نیز 3 ماه پیش از عربستان خواسته بود تخریب محله تاریخی العوامیه و کوچ اجباری ساکنان این محله را فورا متوقف کند. کریمه بنون، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوق فرهنگی‌ از نگرانی سازمان ملل درباره «تخریب جبران‌ناپذیر میراث فرهنگی» العوامیه خبر داده بود. سباستین سونز، کارشناس امور خاورمیانه از «بنیاد آلمانی برای سیاست خارجی» در گفت‌وگو با دویچه‌وله ابراز تردید کرده است که هدف ریاض از تخریب محله قدیمی العوامیه، بازسازی محله‌ای قدیمی با هدف بهبود کیفیت زندگی مردم این شهر باشد. او می‌گوید: «به نظر می‌رسد هدف، تخریب زیرساخت‌ها برای متفرق کردن شیعیانی است که اکثر جمعیت العوامیه را تشکیل می‌دهند. طرح کوچ ‌اجباری ساکنان این منطقه در راستای سیاست ‌سرکوب و به حاشیه راندن شیعیان است که حکومت عربستان از ده‌ها سال پیش آن را دنبال می‌کند و بخشی از تبلیغات منفی حکومتی علیه شیعیان است.» 10 درصد از جمعیت
30 میلیون نفری عربستان شیعه هستند. اغلب شیعیان عربستان در مناطق نفت‌خیز شرق این کشور زندگی می‌کنند اما با این وجود سهم زیادی از ثروت ملی عربستان نمی‌برند، همانطور که در تصمیم‌گیری‌های سیاسی این کشور نیز چندان نقشی ندارند. شهرک العوامیه آخرین‌بار در جریان بیداری اسلامی در سال 2011 شاهد اعتراض شیعیان بود. اعتراضی که همزمان با قیام شیعیان در بحرین، توسط ارتش عربستان سرکوب شد. این شهر زادگاه آیت‌الله شیخ نمر باقر النمر است که اوایل 2016 به اتهام حمایت از تروریسم توسط آل‌سعود به شهادت رسید. فعالان حقوق بشر سیاست‌های سرکوبگرانه عربستان را دلیل قیام مسلحانه معترضان شیعی می‌دانند. علی الدبیسی، همکار «سازمان اروپایی سعودی برای حقوق بشر» اهل العوامیه است. او که بارها در عربستان بازداشت شده، به آلمان پناهنده شده است. الدبیسی می‌گوید: «سرکوب خشونت‌بار شیعیان توسط حکومت با قتل، شکنجه و دادگاه‌های ناعادلانه موقعیت آن دسته از شیعیان را تقویت کرده است که می‌گویند برای دفاع از خود باید دست به اسلحه برد.» علی الدبیسی افزود: عربستان به مردم خود اعلام جنگ کرده؛ آن‌ هم جنگی که در تاریخ 80 ساله این کشور ‌سابقه نداشته است. به اعتقاد او، 90 درصد ساکنان العوامیه یا از این شهرک گریخته‌ یا به اجبار کوچ کرده‌اند.
قدرت‌نمایی ولیعهد جدید
اندرو هموند، کارشناس عربستان درباره دلیل برخورد سخت حکومت عربستان با شیعیان العوامیه در شرایط کنونی را قدرت‌نمایی محمد بن‌سلمان، ولیعهد ماجراجوی جدید این کشور دانسته است. سباستین سونز، کارشناس امور خاورمیانه از «بنیاد آلمانی برای سیاست خارجی» هم بر این نکته تأکید می‌کند که اکثریت سنی‌مذهب عربستان اقلیت شیعه این کشور را جماعتی ناراضی و در بدترین حالت حتی تروریست می‌دانند که مورد حمایت ایران هستند و از آن کشور پول می‌گیرند. این کارشناس خاورمیانه این برداشت را نتیجه تبلیغات منفی حکومتی و نفرت‌پراکنی علمای وهابی علیه شیعیان می‌داند.
اعتراض آمریکا به تبعیض‌های سعودی علیه شیعیان
گستردگی تبعیض‌ها علیه اقلیت شیعیان عربستان توسط رژیم حاکم بر این کشور، کار را به جایی رسانده که وزارت خارجه آمریکا در گزارشی به این موضوع اذعان کرده است. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در مراسم گزارش سالانه آزادی مذهبی در جهان، چند کشور از جمله عربستان را به محدود کردن آزادی‌های مذهبی متهم کرد. در این گزارش آمده است که از عربستان می‌خواهیم آزادی دینی بیشتری برای همه شهروندان خود فراهم کند. تیلرسون در گزارش خود اضافه کرد: از وضعیت آزادی‌های دینی در عربستان نگران هستیم.
 

پایان تاریخ مصرف سگ خانگی سلمان؟
زمزمه‌های برکناری وزیر خارجه عربستان که از چند ماه پیش آغاز شد حالا تبدیل به گمانه‌زنی‌های جدی شده‌ است. تارنمای اردنی القدس‌العربی به نقل از تارنمای انگلیسی «لیبرتی فایترز» نوشت: «محمد بن سلمان بزودی عادل الجبیر، وزیر خارجه سعودی را برکنار و برادرش خالد بن سلمان را که بتازگی به عنوان سفیر عربستان در آمریکا تعیین شده، به جای وی خواهد گمارد». این به معنای سلطه بی‌چون و ‌چرای سلمان و فرزندانش بر همه ارکان حکومتی است که شاه فعلی از آل‌سعود به ارث برده است. جبیر که سال 2015 با نفوذ بن سلمان به عنوان نخستین وزیر خارجه غیر سعودی عربستان گمارده شد، خود به مدت 8 سال سفیر ریاض در واشنگتن بود. در کنار مزیت نوکری بی‌چون و چرا برای آمریکایی‌ها، شخصیت حقیر و کاملا مطیع او باعث شد در مدتی که ولیعهد فعلی در حال بالاکشیدن خود در سلسله مراتب قدرت بود، جبیر به عنوان سگ خانگی آل‌سلمان دستگاه دیپلماسی سعودی را به نفع او و پسرش اداره کند. از آنجا که جبیر فاقد استقلال رای و شخصیت است، بسیاری مواقع اظهارنظرها و مواضعش درباره مسائل منطقه‌ای بویژه درباره ایران و سوریه، گستاخانه تلقی شده بود اما حالا با شکست‌های متوالی سیاست خارجی عربستان، بن‌سلمان در آخرین گام برای تکیه زدن به تخت پادشاهی نیاز به عقب‌نشینی در جبهه‌های مختلف دارد. البته در صورت برکناری مهره سوخته‌ای مثل الجبیر، او قطعا به مدیریت روابط آل‌سلمان با غرب در سایه ادامه خواهد داد.