گروه سیاسی: اگر روزی روزگاری موافقان مذاکره با آمریکا در ایران، افکار عمومی را از دچار شدن کشور به وضعیت کره‌شمالی می‌ترساندند تا با این قیاس نادرست، زمینه را برای تخریب برنامه هسته‌ای ایران فراهم کنند اما حالا 4 سال پس از آغاز مذاکرات مستقیم هسته‌ای با آمریکا و نزدیک به 2 سال پس از اجرای توافق هسته‌ای، مقامات مسؤول در به بار آمدن برجام در دولت روحانی، به گونه‌ای استدلال می‌آورند که گویا یکی از امیدهای آنان برای ماندگاری برجام، کره‌شمالی است! آنها می‌گویند رفتار آمریکا در قبال توافق هسته‌ای با ایران توسط کره‌شمالی رصد می‌شود و در صورت نقض تعهدات برجام توسط آمریکا، آنگاه امکان توافق هسته‌ای آمریکا و کره‌شمالی از بین خواهد رفت. این یعنی اینکه ایران آینه عبرت کره‌شمالی قرار گرفته است.
به گزارش «وطن‌امروز»، این اظهارنظر و استدلال عجیب را علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و مسؤول فنی مذاکرات هسته‌ای با آمریکا مطرح کرده است. صالحی در گفت‌وگویی که دیروز توسط خبرگزاری صداوسیما منتشر شد، گفت: ما برای برجام خیلی زحمت کشیدیم و آن را به آسانی به دست نیاوردیم که به آسانی از دست بدهیم، ما برجام را قبول داریم و به آن پایبندیم، می‌خواهیم بماند و این را در چارچوب مصالح و منافع ملی، منطقه‌ای، ان‌پی‌تی و بین‌المللی می‌دانیم. صالحی هشدار داد: اگر برجام را به هم بزنند کره‌شمالی به آنان می‌گوید شما اصلاً به قول‌تان وفادار نیستید. فرض کنیم بخواهند موضوع آن کشور را به شکل سیاسی و علمی حل‌وفصل کنند؛ اگر برجام را به هم بزنند کره‌شمالی می‌گوید شما با ایران توافق کردید و ایران هم اصرار دارد که پابرجا بماند، پس چرا آن را بر هم زدید؟ وی افزود: در آن صورت کره‌ای‌ها می‌گویند فرض کنیم در مذاکرات به نتیجه برسیم، چه ضمانتی هست که پایدار بماند؟ رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در صورت بر هم خوردن برجام همه‌چیز به هم می‌خورد و اصلاً منطق سیاست بین‌المللی به هم می‌ریزد. اعتبار کشورهایی مانند آمریکا به هم می‌خورد و این پرسش مطرح می‌شود که چرا تعهد دادند و ملتزم شدند و زیر تعهدشان زدند. این اظهارنظر عجیب صالحی در حالی است که اساسا موضوع ایران و کره‌شمالی کاملا از یکدیگر متفاوت و مقایسه آنها غیرعقلانی است. ضمن اینکه وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و کره‌شمالی هم تشابهی به یکدیگر ندارد. از همه مهم‌تر، برجام هرگز به عنوان یک محک برای کره‌شمالی به حساب نخواهد آمد، چرا که کره‌شمالی یک بار در دهه 90 بر سر برنامه هسته‌ای‌اش با آمریکا به توافق رسید با این حال اما دولت بیل کلینتون به تعهدات خود عمل نکرد و با روی کار آمدن دولت بوش، این توافق توسط رئیس‌جمهور آمریکا رسما لغو شد. بنابراین با توجه به سیاست‌های کره‌شمالی نسبت به آمریکا، به نظر می‌رسد مقامات پیونگ‌یانگ از توافق با آمریکا درس گرفته‌اند، با این حال گویا امثال آقای علی‌اکبر صالحی از نقض عهد آمریکایی‌ها و پروژه هیات حاکمه آمریکا برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای کره‌شمالی عبرت نگرفته‌اند. اتفاقی که به نظر می‌رسد در حال تکرار شدن علیه برجام است. به اینگونه که به بهانه توافق، برنامه هسته‌ای ایران متوقف و به عقب رانده می‌شود اما در آمریکا دولت مستقر اقدام به بدعهدی کرده و آنگاه دولت بعد، به بهانه‌های واهی (همانند ادعای غلط جرج بوش علیه برنامه هسته‌ای کره‌شمالی که اکنون شبیه همان اقدام در دولت ترامپ در دست بررسی است) توافق هسته‌ای را نقض می‌کند.
موگرینی با ما است، انگلیس با آمریکا!
اظهارنظرهای ناهمگون آقای صالحی در حوزه وضعیت مناسبات ایران و اروپا در صورت لغو برجام هم قابل تامل است. صالحی در ابتدا از همراهی اروپا (تروئیکای اروپایی) با ایران در صورت خروج آمریکا از برجام گفت اما در ادامه به بدعهدی‌های مکرر انگلیسی‌ها در برجام اشاره کرد و افزود که انگلیسی‌ها برای خوش‌خدمتی به آمریکا، مانع انتقال اورانیوم از قزاقستان به ایران شدند! او در این گفت‌وگو درباره اظهارات اخیرش مبنی بر امکان ادامه اجرای برجام بدون حضور آمریکا با وجود سیاست‌های خصمانه این کشور گفت: براساس آنچه تاکنون رخ داده و مسؤولان عالی‌مقام 1+5 مانند خانم موگرینی ابراز کرده‌اند، آنان همواره بر پایبندی به برجام تاکید کرده‌اند. وی افزود: به صراحت اعلام کرده‌اند که اگر آمریکا نقض فاحش برجام کند این کشور را همراهی نمی‌کنند و حتی شنیدم از جانب اتحادیه اروپایی گفته‌اند که در این صورت به سازمان تجارت جهانی شکایت می‌کنند. روسیه و چین هم که مشابه همین مواضع را گرفته‌اند. صالحی گفت: آمریکا به هر علت مثلا آشفتگی استراتژی سیاسی در این کشور و به دور از عقلانیت سیاسی ممکن است چنین تصمیمی بگیرد، همچنانکه از توافقنامه آب و هوایی بیرون آمدند اما آن توافق سرجایش ماند. رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: اگر قرار باشد آمریکا به تنهایی بیرون بیاید این بار به جای 1+5 این مجموعه به 1-7 تبدیل می‌شود زیرا کل دنیا پایبند به برجام است. صالحی افزود: زمانی آمریکایی‌ها تلاش کنند ایران را منزوی کنند اما ما هوشمندانه و با انسجام ملی عمل کنیم این بار ما می‌توانیم کاری کنیم که آنان منزوی شوند. البته آمریکا قدرت اقتصادی و نظامی است اما حداقل از بعد سیاسی می‌توانیم شرایط انزوای آن را از این طریق فراهم کنیم و آنان باید پاسخگو باشند نه ما. این ادعای صالحی برای به انزوا کشاندن آمریکا به کمک خانم موگرینی و تبدیل 1+5 به 1-7 در حالی است که او در ادامه از بدعهدی‌های انگلیس در برجام برای خوش‌خدمتی به آمریکا گفت. صالحی درباره کارشکنی انگلیس در واردات اورانیوم از قزاقستان گفت: این موضوع در حال پیگیری است، این موضوعی نیست که آن را به فراموشی سپرده باشیم. صالحی افزود: در این‌باره توافق اولیه شده بود و هر 6 کشور عضو 1+5 توافق کرده بودند اما لحظات آخر درست مصادف شده بود با آمدن آقای ترامپ و انگلیس که در حال خروج از اتحادیه اروپایی بود به علل سیاسی می‌خواست اظهار لطفی به آمریکا کند و متأسفانه چنین اقدامی کرد. وی اضافه کرد: موضوع در حال پیگیری است و علائم خوبی می‌بینیم اما چون فعلاً به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم ضرورتی به بیان جزئیات نیست. رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به پیگیری این موضوع در کمیسیون مشترک برجام تاکید کرد: این از توافقاتی بود که در مونیخ انجام شد و نمی‌شود آن را بر هم زد و سنگ‌اندازی کرد. این خواسته ماست و بحث امیدواری در این‌باره مطرح نیست بلکه باید تحقق یابد، باید فشار لازم را بیاوریم، تلاش می‌کنیم به نتیجه برسد.
توافق کره‌شمالی و آمریکا چه بود؟
اکتبر 1994 بیل کلینتون به پیونگ‌یانگ رفت تا مقدمات توافق هسته‌ای کره‌شمالی با آمریکا فراهم شود و این توافق در نهایت صورت گرفت. براساس این توافق 3 رآکتور هسته‌ای کره‌شمالی برچیده شده و اجزای آن به کشور سوم منتقل می‌شد. همچنین کره‌شمالی اجازه داد بازرسان آژانس بازرسی‌های مرتبی از برنامه هسته‌ای این کشور و روند اجرای تعهدات پیونگ یانگ در توافق را راستی‌آزمایی کنند. در مقابل دولت بیل کلینتون تعهد داد تحریم‌ها علیه کره‌شمالی را متوقف و از هرگونه اقدام نظامی هسته‌ای علیه این کشور اجتناب کند. همچنین آنها به کره‌ای‌ها قول دادند 2 رآکتور آب سبک در کره‌شمالی ساخته و سوخت این رآکتورها را از طریق یک کنسرسیوم چندملیتی فراهم کنند. این توافق در دولت کلینتون با بدعهدی آمریکایی‌ها مواجه و توقف تحریم‌ها علیه کره‌شمالی محقق نشد. از سوی دیگر در روند برنامه ساخت رآکتورهای آب سبک نیز هیچ پیشرفتی حاصل نشد و آمریکایی‌ها هیچ اقدام موثری برای ساخت این رآکتورها انجام ندادند. در نهایت پس از تغییر دولت در آمریکا، جرج بوش در سال 2002 کره‌شمالی را به پیگیری برنامه مخفی غنی‌سازی متهم و با این ادعا اعلام کرد کره‌شمالی این توافق را نقض کرده است. او بر همین اساس خروج آمریکا از آن توافق را اعلام کرد. با این حال اما در اواخر دولت جرج بوش، مقامات اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند درباره ادعای بوش مبنی بر برنامه غنی‌سازی مخفی کره‌شمالی، هیچ اطمینان خاطری وجود نداشته است! گزاره‌های مشابه وضعیت و سرنوشت توافق هسته‌ای کره‌شمالی و آمریکا با وضعیت فعلی برجام و آنچه طی 2 سال بر این توافق رفته و در آینده در دولت ترامپ قرار است بر این توافق برود، قابل تامل است.