محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی قبل از سفر نیکی هیلی به وین و دیدار با آمانو، نامهای به آمانو و موگرینی نوشته و در آن نسبت به عواقب این اقدامات آمریکا ابراز نگرانی کرده بود. ظریف اما در تازهترین اظهارنظر درباره دیدار هیلی با آمانو و اظهارات او پس از این دیدار درباره ضرورت بازرسی از مراکز نظامی ایران اظهارنظر کرد. او گفت هیلی آرزوها و آمالش را به عنوان ایرادات برجام مطرح کرده است.
به گزارش «وطنامروز»، ظریف این اظهارنظر را در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی دولت مطرح کرد. در این گفتوگو از ظریف سوال شد: درباره دیدار اخیر نیکی هیلی با آمانو بحثهایی مطرح شده؛ از جمله اینکه آمریکا به آژانس انرژی اتمی برای بازرسیهای بیشتر و فراتر از تعهد ما فشار بیاورد. آیا در برجام بازرسیهایی از نوع مطرح شده توسط نیکی هیلی پیشبینی شده است؟ برجام در اینباره چه میگوید؟
محمدجواد ظریف در پاسخ به این سوال گفت: ببینید! برجام چارچوب کاملی است و در همه زمینهها هم راهکارهای خودش را مشخص کرده و بسیار هم دقیق مذاکره و نوشتهشده و حالا ممکن است همه خواستههای یکطرف را نداشته باشد و طبیعی هم هست، هیچ توافقی همه خواستههای همه طرفها را ندارد اگرنه اسم آن توافق نمیشد، بلکه اسم آن را دستورالعمل میگذاشتند. اینکه این توافق بوده نشاندهنده این است که همه در حوزه خواستههایشان به یک حد میانی رسیدهاند لذا آنچه خانم هیلی مطرح کرده بودند بیشتر نشاندهنده بیاطلاعی ایشان از متن توافق در همه حوزههایی که در آن اظهارنظر کردند، است. برجام کاملاً صریح و کاملاً روشن است و میزان نظارت در برجام هم در آن مشخص است. اینکه ایشان ادعا کرده است درواقع میزان راستیآزمایی ممکن برای آژانس و تایید توسط آژانس بستگی به میزان نظارت دارد از اصل حرف غلطی است. بهخاطر اینکه برجام کاملاً این راستیآزمایی و چارچوب راستیآزمایی و مبنایش را تعیین کرده است لذا آنچه برجام خواسته، دارد عمل میشود و آنچه خانم هیلی میخواهند، ممکن است متفاوت باشد ولی ایشان نمیتوانند خواستههای خودشان را و آمال و آرزوهای خودشان را بهعنوان ایراد برجام مطرح بکنند. حتماً ایشان هم اگر مثل اسلافشان در جلسه مذاکره حضور میداشتند، میدانستند آنچه در برجام مورد توافق قرار گرفته یک حد متوازنی است که برای همه شرکتکنندگان قابلقبول بوده، نه اینکه صرفاً خواستهها و امیال یک یا چند تا از طرفهای برجام باشد. این بالاخره یک واقعیتی است که ما در اظهارنظرهایی که از طرف سایر مقامات اروپایی و متحدان آمریکا در این زمینه هم شده کاملا شاهدش بودیم.
آمانو هم آرزوهایش را میگوید؟
ماجرای اصلی درباره سفر نیکی هیلی به وین و دیدارش با آمانو مربوط به نقشهای است که ترامپ برای بازگرداندن تحریمهای هستهای علیه ایران کشیده است. ترامپ به دنبال آن است با مطرح کردن ادعاهایی درباره مراکز نظامی ایران، آژانس را وادار کند از مراکز نظامی ایران بازرسی کند. این موضوع یعنی بازرسی از مراکز نظامی قطعا با مخالفت ایران مواجه خواهد شد. کمااینکه وزارت امور خارجه ایران هفته گذشته این موضوع را اعلام کرد. بر همین اساس ترامپ به دنبال آن است تا با فشار بر آژانس برای بازرسی نظامی، بهانه لازم برای گزارش ماه اکتبر در راستای طرح ادعای نقض برجام توسط ایران را بهدست آورد. نکته نگرانکننده آن است که یوکیا آمانو روز جمعه درباره بازرسی از مراکز نظامی ایران به گونهای اظهارنظر کرد که خواسته ترامپ از آژانس را محقق کرد. او روز جمعه به آسوشیتدپرس گفت: «آژانس هر زمان بخواهد میتواند به سایتهای نظامی ایران دسترسی داشته باشد... در صورت وجود شواهدی از فعالیتهای «اتمی مشکوک» در ایران، این نهاد سازمان ملل به تمام «اماکن مرتبط» دسترسی خواهد داشت».
اظهارات آمانو به معنای آن است که او از یکسو اظهارات هیلی درباره ضرورت بازرسی از مراکز نظامی ایران را تقویت کرده است و از سوی دیگر برخلاف وزارت امور خارجه ایران که بازرسی از مراکز نظامی خود را خواب تعبیر نشدنی دانسته بود، موضع گرفته است! بنابراین اظهارات آمانو در گفتوگو با آسوشیتدپرس را میتوان به زیان ایران و به سود دونالد ترامپ دانست. بر اساس همین اظهارات اکنون نکته اساسی این است که مواضع خانم نیکی هیلی در اولویت اول نگرانی نیست، بلکه حالا این مواضع و رفتار آمانو است که باید موجب نگرانی آقای ظریف باشد. اینکه هیلی دارد آرزوهایش را مطرح میکند، موضوع عجیبی نیست اما نکته مهم این است که اکنون این آمانو است که دارد آرزوهای هیلی را محقق میکند!