آنگ سان سوچی، برنده جایزه صلح نوبل و کسی که سالها در شمایل یک اصلاحگرای مبارز ظاهر شد و افکار جهانی را گول زد، اکنون به طرز وحشتناک و تراژیکی در قبال کشتار وحشیانه مسلمانان روهینگیایی توسط بوداییهای تندرو و ارتش این کشور سکوت اختیار کرده است. سکوت سوچی، تنها یک سکوت نیست؛ در حقیقت این ساکت شدن به معنی تایید نابودی این اقلیت بیتابعیت در میانمار است. سکوت شرمآور این رهبر ارشد میانمار آنقدر شرمآور است که صدای نهادهای جهانی و کشورها و ملتهای اسلامی را نیز درآورده است. سازمان ملل در تازهترین بیانیه خود درباره سرکوب روهینگیاها هشدار داده است که وضعیت فعلی در میانمار نمونه کامل پاکسازی نژادی است. روسای کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی اقداماتی را که علیه مسلمانان روهینگیایی در میانمار میشود اقدامات وحشیانه برنامهریزیشده و نقض جدی قوانین بینالمللی دانسته و خواستار توقف این اقدامات شدند. از سوی دیگر، بیش از 400 هزار نفر با امضای توماری در سایت Change.org از کمیته اهداکنندگان جایزه نوبل درخواست کردند جایزه صلح سوچی را از وی بگیرند. در این تومار آمده است تا این لحظه سوچی هیچگونه اقدامی برای پایان بخشیدن به جنایتهایی که علیه بشریت در کشورش رخ میدهد، انجام نداده است. با این حال کمیته نوبل اعلام کرده نمیتواند جایزه سوچی را باطل کند، زیرا هنگام اعطای این جایزه، تنها کاری که منجر به دریافت این جایزه شده، لحاظ شده است. بتازگی وزیر خارجه بنگلادش اظهار کرد: در 2 هفته گذشته و با تشدید دور جدید خشونتها در میانمار بالغ بر 300 هزار مسلمان اقلیت روهینگیا از این خشونتها فرار کرده و وارد خاک بنگلادش شدهاند و 3 هزار تن نیز کشته شدهاند. محمود علی در گفتوگو با مطبوعات بعد از دادن گزارشی به فرستادگان کشورهای غربی و عربی و نمایندگان آژانسهای سازمان ملل در شهر داکا، درباره تلاشهای کشورش برای رسیدگی به آوارگان روهینگیا گفت: آنها (نیروهای میانمار) بالغ بر 3 هزار تن را کشته و خانههایشان را ویران کردهاند. وزیر خارجه بنگلادش گفت: جامعه بینالمللی، خشونتها در راخین را به عنوان نسلکشی توصیف کرده و ما نیز این گونه فکر میکنیم. به گفته محمود علی، در 2 هفته گذشته 300 هزار آواره روهینگیایی وارد بنگلادش شدهاند در حالی که 4 هزار تن از آنها در حین فرار از شکنجه نیروهای امنیتی، وارد بنگلادش شدند. او گفت رهبران میانمار به دروغ روهینگیاییها را «مهاجران غیرقانونی بنگالی» میخوانند و شبهنظامیان را «تروریستهای بنگالی» توصیف میکنند. در حالیکه شبهنظامیان مسلمان که تحت عنوان «ارتش آزادیبخش روهینگیای آراکان» با دولت میانمار میجنگند در شبکه توئیتر اعلام کرده بودند با هدف اجازه دادن به فعالیتهای انساندوستانه به مردم در مناطق جنگزده از روز یکشنبه (۱۰ سپتامبر) عملیات خود را به مدت یک ماه متوقف میکنند، دولت میانمار این پیشنهاد را رد کرده است. سخنگوی دولت میانمار، شبهنظامیان روهینگیا را تروریست توصیف و اعلام کرد: «ما هیچ سیاستی مبنی بر مذاکره با تروریستها نداریم». زید رعدالحسین، کمیسیونر عالی حقوقبشر سازمان ملل دیروز گفت: از آنجا که دولت میانمار جلوی هرگونه دسترسی بازرسان حقوق بشر را میگیرد، وضعیت فعلی را نمیتوان به طور کامل ارزیابی کرد اما به نظر میرسد که تبدیل به یک مثال بارز پاکسازی قومی برای کتابهای درسی شده است. رعدالحسین اظهار داشت: عملیات اجرا شده در میانمار بهروشنی نامتناسب و بدون اعتنا به اصول اساسی قوانین بینالمللی بوده است.
اعطای تابعیت به روهینگیاییهای غیرمسلمان در میانمار
سایه آوارگی و حاشیهراندگی در حالی بر سر مسلمانان میانمار حاکم شده است که طبق اعلام یک فعال میانماری، دولت این کشور به روهینگیاییهای غیرمسلمان تابعیت میدهد. نی سان لوئین، یک فعال سیاسی و وبلاگنویس روهینگیا در گفتوگو با فارس گفته است: «کار امروز دولت میانمار، یک پاکسازی قومی است. ما بومی ایالت آراکان (نام پیشین راخین) هستیم ولی دولت میخواهد به هر نحوی، ما را از اینجا بیرون کند». این فعال روهینگیا میگوید: «ارزیابیهای محلی از کشته شدن بیش از 4000 نفر در حملات هفتههای اخیر ارتش و افراطگرایان محلی به اقلیت مسلمان حکایت دارد». وی گفت: «نیروهای دولتی حتی به کودکان و پیران هم رحم نمیکنند و گزارشهای زیادی از شکنجه، فلج شدن و کشته شدن آنها با تیر مستقیم نیروهای دولتی وجود دارد». وی با بیان اینکه روهینگیاییها پیش از حمله سلسله «کُنباونگ» به ایالت آراکان در سال 1784، در این ناحیه زندگی میکردهاند ولی دولت همیشه تاریخ طولانی حضور آنها در این منطقه را رد میکند، گفت: «دولت زمینهای ما را میخواهد و به همین خاطر است که ما را به بنگالی بودن متهم میکند». این فعال روهینگیایی افزود: «در ایالت آراکان 2 اقلیت قومی دیگر به نامهای «داینجنت» و «ماراماجی» حضور دارند که ظاهر و زبانی همسان با روهینگیاییها دارند ولی از آنجا که مسلمان نیستند، حقوق کامل شهروندی به آنها اعطا شده است».
نخستین واکنش دالاییلاما به کشتار روهینگیاها
رهبر معنوی بوداییان تبت برای نخستین بار در واکنش به کشتار مسلمانان روهینگیایی گفت: بودا به مسلمانان فراری از خشونت میانمار کمک خواهد کرد! دالاییلاما روز گذشته در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره خشونت علیه مسلمانان در میانمار گفت: آن کسانی که به نوعی برخی از مسلمانان را آزار و اذیت میکنند، باید بودا را به یاد داشته باشند. قطعا بودا به یاری آن مسلمانان ستمدیده میآید. من درد آنها را حس میکنم. بسیار غمانگیز است. این رهبر 82 ساله تبتی همچنین در نامهای خطاب به سوچی نوشت: «من از شما و دیگر رهبران بودایی درخواست میکنم با در پیش گرفتن صلح و آرامش در جامعه برای رسیدن به یک راهحل مسالمتآمیز و برگرداندن آرامش به سراسر جامعه خود تلاش کنید». همچنین دزموند توتو، اسقف آفریقای جنوبی که وی هم برنده جایزه صلح نوبل بود، در نامهای خطاب به سوچی نوشت: «اگر بهای سیاسی برای حضور شما در منصب عالیترین مقام میانمار سکوت شماست در این صورت بهای زیادی پرداختهاید».
درخواست دوترته از فعالان حقوق بشر
از سوی دیگر، رئیسجمهور فیلیپین از فعالان حقوق بشر خواست از رهبر دوفاکتوی میانمار به دلیل کشتار و آواره کردن مسلمانان انتقاد کنند. رودریگو دوترته که به دلیل مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر مورد انتقاد فعالان حقوق بشر است، گفت سوچی برنده جایزه نوبل است اما در نگاه به روهینگیا، رفتاری وحشیانه با مسلمانانی دیده میشود که هیچ سرزمینی ندارند.
مقامهای میانمار میگویند مسلمانان راخین، موسوم به روهینگیا، از خارج از میانمار به این ایالت مهاجرت کردهاند و تابعیت این کشور را ندارند. هیچ کشور دیگری نیز آنان را شهروند خود نمیداند.