رهبر حکیم انقلاب اسلامی به مناسبت هفته دولت در دیدار رئیسجمهور و اعضای دولت دوازدهم، با اشاره به ضرورت «حفظ جهتگیری و روحیه انقلابی و دینی در دیپلماسی» به تعبیری اعلام فرمودند بازتعریف الگوی اصیل دیپلماسی
ایرانی- اسلامی نیازی اساسی است. در متون تخصصی روابط بینالملل و سیاست خارجی میتوان تعاریف متعددی را برای دیپلماسی سراغ گرفت. سیاست خارجی روشی است که دولتها در برخـورد با امور و مسائل خارج از کشور برای حفظ حاکمیت و دفاع از موجودیت و منافع حیاتی خود اتخاذ میکنند؛ از اینرو دیپلماسی فرآیندی بسیار مهم برای برقراری ارتباط و انجام مذاکرات در نظام بینالملل و همچنین ابزاری خاص در اختیار سیاست خارجی هر دولت است که با آن میتواند اهداف و منافع ملی و حیاتی خود را پیش ببرد. در حقیقت دیپلماسی، یک جنگ است، مانند جنگهای نظامی و اقتصادی که تاکتیکها، تکنیکها و شیوههای مختلفی دارد. پس از گذار از دوران دیپلماسی سنتی وارد رویکرد جدیدی با عنوان دیپلماسی نوین میشویم که در آن فن مدیریت روابط کشورها با یکدیگر و میان کشورها با دیگر بازیگران بینالمللی با ابزارهای مکمل مانند اقتدار نظامی و رسانهای، بازیگر بینالمللی را قادر میکند به اهداف خود در 2 حوزه «کلان» و «خرد» برسد.
رهبر معظم انقلاب در مقابل مفاهیم غربی دیپلماسی به 4 نظریه: ۱- «مانور هنرمندانه و قهرمانانه»، ۲- «برخورد مبتکرانه»،
۳- «عزت، حکمت و مصلحت» و
۴- «دیپلماسی انقلابی» اشاره کردهاند. مانور هنرمندانه و قهرمانانه معنای واضحی دارد که نمونه آن در مسابقه کشتی نمایان است. معظمله در تعریف دیپلماسی فعال و دیپلماسی میفرمایند: «عرصه دیپلماسی، عرصه شیطنت است؛ یک چنین عرصهای است؛ هوشمندی لازم است، ابتکار عمل لازم است، نوع برخورد مبتکرانه لازم است؛ اینها ناشی از همین روحیه انقلابیای است که ما از آن تعبیر میکنیم به روحیه بسیجی، روحیه جوان، مبتکر، پیشرو، دارای اعتمادبهنفس. دیپلماسی ما باید با روحیه انقلابی همراه باشد و میتوان با صراحت، مبانی خود و اصول خود را گفت و پیش هم رفت. در همهجا باید در دیپلماسی موضع فعال داشته باشیم. انسان بویژه در مسائل شبیه مسائل منطقه، خیلی لازم است با دقت و هوشیاری و قدرت فعل، فعال بودن و اثرگذار بودن، وارد میدان شود، عمل انقلابی همراه با تشکیلاتی منطقی و دقیق و حسابشده، قابل جمع نیست. ما مشاهده میکنیم که اینها میتواند با هم جمع شود، انقلابیگری به این نیست که ما آنجایی که نباید پرخاش کنیم، بیخودی پرخاش کنیم. انقلابیگری به آن است که ما مواضع اسلامی و انقلابی را قاطعانه و بدون رودربایستی و مرعوب شدن و خام شدن مقابل برخی چهرههای امیدبخش کاذب، حفظ کنیم. البته این مانور هنرمندانه نباید به معنای عبور از خطوط قرمز یا برگشتن از راهبردهای اساسی یا عدم توجه به آرمانها باشد؛ اینها را باید رعایت کرد».
رهبر حکیم انقلاب با اشاره به عزت و حکمت و مصلحت که یک مثلث الزامی برای چارچوب ارتباطات بینالمللی است، تأکید میکنند: «حکمت این است که شما بتوانید مواضع طرف مقابل را حکیمانه به مواضع خودتان نزدیک کنید؛ اینها در تضاد با هم نیستند. حکمت و عزت و مصلحت مکمل همند؛ باید در جهت مصالح ملی باشند و در درجه اول باید با حفظ عزت ملی و عزت هویتی همراه باشند. حکمت یعنی با منطق، و متین در عرصه دیپلماسی وارد شدن».
نگارنده درصدد نادیده گرفتن زحمات دولت و رئیسجمهور محترم در حوزه سیاست خارجی نیست، لیکن خواستار اتخاذ هوشمندی انقلابیگرایانه و تکصدایی در شرایطی است که دشمنان مشغول توطئه علیه توفیقات ایران اسلامی در منطقه غرب آسیا و در حال بازمهندسی با راهبرد آمریکا هستند، زیرا رسانه پل میان دولتمردان و افکار عمومی است و از سوی دیگر، محققان علوم سیاسی و مطالعات بینالملل نیز در قالب موضوعاتی چون دیپلماسی رسانه، پروپاگاندا و جنگ نرم به نقش رسانه در شکلدهی قدرت نرم ملل و مکاتب اشاره کردهاند. با این حال، بررسی موضوع از یکسو از نبود تبیین جامعنگر و عملیاتی از نقش رسانه در مدیریت هوشمندانه امور داخلی کشورها و از سوی دیگر از تعاملات و روابط بینالملل حکایت دارد. این موضوع در عصر جهانی شدن و در کشوری چون ایران که چندین دهه با هجمه نرم و سخت عوامل داخلی و خارجی مواجه بوده است، بیش از پیش اهمیت مییابد.