محمد نجارصادقی: با شروع تحریم‌ها در حوزه فناوری اطلاعات توسط شرکت‌های بزرگ صاحب تکنولوژی مانند گوگل و اپل آن هم به بهانه تحریم‌های ایالت متحده آمریکا، نیاز به حرکت سریع‌تر به سمت طرح‌های ملی و بومی در این حوزه احساس می‌شود. به گزارش «وطن‌امروز» زندگی در عصر ارتباطات آنقدر آمیخته با تکنولوژی‌های ارتباط جمعی شده که تحریم یک اپلیکیشن یا موتور جست‌وجو می‌تواند به اندازه تحریم یک کالای استراتژیک مانند نفت لرزه بر تن دولت‌ها بیندازد. در هفته اخیر قطب‌های اصلی تکنولوژی جهان روی خوشی به کاربران ایرانی نشان ندادند و یک به یک دسترسی کاربران، شرکت‌ها و اپلیکیشن‌های ایرانی را محدود یا مسدود کردند. در حوزه اپلیکیشن‌ها اپل برنامه‌های ایرانی را از اپل استور و گوگل، اسنپ و تپسی را از گوگل پلی حذف کردند.  با وجود اینکه امکان دسترسی به اپلیکیشن‌های اندرویدی از بستر برنامه بومی کافه بازار بود اما حذف اپلیکیشن‌ها برای IOS‌ها یا همان اپل‌داران گران تمام شد زیرا برای آنها تنها امکان دریافت برنامه از استور وجود دارد و عملا امکان دانلود تپسی و اسنپ را ندارند. بلافاصله پس از این تحریم محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن اعلام اینکه 11 درصد بازار موبایل ایران در اختیار شرکت اپل است از تلاش برای رفع این مشکل خبر داد. کارشناسان برآورد می‌کنند پس از تحریم‌های اپل 6 الی 7 میلیون کاربر این موبایل در ایران با مشکلاتی مواجه شدند که امکان دارد در نهایت منجر به صرف‌نظر کردن آنها از استفاده اپل شود. جهرمی در واکنشی دیگر دلیل این تحریم‌های مکرر را تلاش آمریکا در راستای ایجاد نارضایتی درمردم ایران عنوان کرده است. اما تحریم‌های گوگل در هفته گذشته به همین جا ختم نمی‌شود بلکه این شرکت دسترسی سایت‌های ایرانی را به google analytics  نیز مسدود کرده است. گوگل آنالیتیکس مهم‌ترین ابزار تجزیه و تحلیل ترافیک یک سیستم یا اپلیکیشن است که مورد استفاده وبلاگ‌نویسان و وب‌مسترهای بزرگ قرار می‌گیرد. جالب اینجاست در ایام اخیر گوگل با منت گذاشتن بر سر مردم ایران اعلام  کرده بود دسترسی به
Google Play Developer Console  برای کاربران ایران، چین، کوبا، ماکائو، میانمار و سودان میسر شده است. کارشناسان پس از این اتفاق پیش‌بینی کردند با باز شدن درهای گوگل  به‌روی کاربران ایرانی سرویس خرید in-app فعال خواهد شد و اپلیکیشن‌های ایرانی می‌توانند براحتی در این بستر خود را ارائه دهند.  اما ظرف چند روز گوگل برنامه‌های ایرانی موجود در گوگل پلی مانند اسنپ و تپسی را حذف کرد!  حالا بیم این وجود دارد که این سیاست‌های یک بام و دو هوای شرکت‌های فناوری اطلاعات بین‌المللی آنقدر ادامه پیدا کند که سرمایه‌گذاران در حوزه کسب و کارهای جدید و استارت آپ‌های داخلی عطای کار در فضای مجازی ایران را به لقای آن ببخشند.
پیگیر حذف اپلیکیشن‌های ایرانی هستیم
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جمع خبرنگاران درباره حذف نرم‌افزارهای ایرانی توسط گوگل پلی و اپ‌استور، گفت: بررسی حقوقی کردیم که دلایل این حذف چه بوده است البته مسأله گوگل با اپل مقداری متفاوت است و  بزودی یک گزارش تکمیلی در رابطه با هر دو موضوع منتشر می‌کنیم.
 تأثیر تحریم‌ها بر رجیستری
در تازه‌ترین تحریم‌ها در حوزه فناوری اطلاعات این‌بار انجمن جهانی موبایل اقدام به تحریم ایران کرده است. با وجود اینکه این انجمن پیش از برجام خدمات فنی لازم را به ایران ارائه می‌داد حالا با وجود توافقنامه برجام، خدمات خود مبنی بر اعطای کد IMEI  را برای کشورمان قطع کرده است. این کد برای هر گوشی منحصربه‌فرد است و طبق یک پروتکل بین‌المللی مصرف‌کنندگان می‌توانند از طریق آن اصالت گوشی خود را بررسی کنند. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با رد تلویحی این خبر، تحریم انجمن جهانی موبایل را غیردقیق دانسته و معتقد است تنها یکی از اپراتورهای ایرانی به دلیل مشکلات مالی عضویتش در انجمن جهانی موبایل تمدید نشده و مشکل دیگری وجود ندارد. در این رابطه یک منبع آگاه و مسؤول در زمینه طرح رجیستری در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره تاثیر این تحریم‌های جدید، گفت: پیش‌بینی چنین تحریم‌هایی را می‌کردیم و برای آن راه‌های جایگزین برنامه‌ریزی کرده بودیم. وی افزود: اگر این تحریم وضع نمی‌شد کار ما آسان‌تر بود اما با این وجود به رجیستری آسیبی وارد نمی‌کند و این طرح 28 مهرماه اجرا می‌شود. این مسؤول در حوزه رجیستری ادامه داد: IMEI خدمات بسیاری به کاربران خود ارائه می‌کند که گوشه‌ای از این خدمات قید کشور سازنده، مشخص شدن کمپانی سازنده و تشخیص اصل و فیک بودن موبایل است و با این تحریم عملا دسترسی به این خدمات میسر نیست. این منبع آگاه تصریح کرد: رجیستری یک طرح اصالت سنجی موبایل‌ است که در صورت اجرای کامل آن امکان تشخیص گوشی قاچاق میسر می‌شود.
حرکت به سمت بومی‌سازی
به گزارش «وطن‌امروز» به دلیل وجود بدعهدی‌های پی در پی صاحبان فناوری‌ اطلاعات در جهان نسبت به ایران، نیاز مبرم به دیپلماسی فعال در این حوزه یا ایجاد یک بستر بومی مانند شبکه ملی اطلاعات یا رجیستر ملی از طریق ورودی گمرک احساس می‌شود.  نیاز به یک الگوی عدم وابستگی به غول‌های تکنولوژی و ادامه نیافتن وضعیت دیپلماسی منفعل ایران در حوزه فناوری اطلاعات می‌تواند از تحریم‌های آینده این قدرت‌ها بکاهد. در این‌باره آذری‌جهرمی می‌گوید: برخی کشورها مانند کره‌جنوبی حرکت‌هایی را برای عدم وابستگی مطلق به گوگل و اندروید آغاز کرده‌اند که ما نیز این رویه را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. وی ادامه می‌دهد: این تصمیم بسیار استراتژیک است و نمی‌شود یک شبه برای آن تصمیم‌گیری کرد بلکه باید با بررسی و مطالعه تمام جوانب موضوع همچنین بررسی الگوهای توسعه‌ای، فکر کلیدی برای این حوزه داشته باشیم. امید است با توجه به اینکه تحریم‌های حوزه فناوری اطلاعات به مراتب از انواع دیگر تحریم‌ها خطرناک‌تر است؛ برنامه‌ریزی دقیق و مناسب در این حوزه صورت گیرد و با نگاه مثبت به استارت‌آپ‌های داخلی، شرایطی ایجاد شود که در آینده شاهد استقلال نسبی فناوری اطلاعات باشیم تا هر خبری مبنی بر تحریم گوگل یا اپل لرزه به تن کاربران فضای مجازی ایرانی نیندازد.