گروه اجتماعی: «آب دریاچه ارومیه از 17 رودخانه دائمی و 36 رودخانه فصلی تأمین می‌شود که تغییرات اقلیمی و علل گوناگون سبب کاهش آب این دریاچه شده که نیازمند آسیب‌شناسی جدی است».
مرتضی موسوی، مدیرکل حوضه‌های آبریز خزر و ارومیه در نشست «احیای دریاچه ارومیه، موانع و راهکارها» که در گفت‌وگوی ویژه خبری سیما برگزار شد، با بیان این مطلب گفت: در کشور ما حدود 25 درصد بارش‌ها بهنگام است و دیگر بارش‌ها نابهنگام صورت می‌گیرد که شرایط پراکندگی بارش‌ها ایجاب می‌کند برای نیازهای استراتژیک کشور از حاصل بارش‌های سالانه چاره‌اندیشی خاصی تدوین شود. مدیرکل حوضه‌های آبریز خزر و ارومیه تصریح کرد: آب تجدیدپذیر ما ثابت است اما جمعیت مصرف‌کننده فزونی گرفته و ما نمی‌توانیم با آب فعلی نیاز جمعیت رو به رشد را تأمین کنیم. سال ساخت سد زرینه‌رود به زمانی بازمی‌گردد که دریاچه ارومیه 32 میلیارد مترمکعب آب داشت، چرا فقط ایجاد سد را ملاک خشکی دریاچه قرار می‌دهید؟ پارامترهای گوناگونی در این حادثه اثرگذار است. موسوی توضیح داد: البته سدسازی یکی از عواملی است که توسعه پایدار ایجاب می‌کند اما قبول ندارم که سدسازی‌ها تنها عامل خشک شدن دریاچه ارومیه بوده است. وی با بیان اینکه «نباید تغییر رویکردهای نوین در مدیریت منابع آب را فراموش کنیم»، گفت: ما حدود یک‌میلیارد مترمکعب از محل سدها برای کشاورزی اختصاص می‌دادیم که این رقم قرار است طی 5 سال هر سال 8 درصد کاهش یابد و این میزان آب به دریاچه اختصاص پیدا کند. مدیرکل حوضه‌های آبریز خزر و ارومیه ادامه داد: از جمله فعالیت‌های خوب دیگری که انجام شده توقف ساخت سدهای نیمه‌کاره بوده است که البته ثمره برخی از این فعالیت‌ها را در سال‌های آتی خواهیم دید.
ساخت سد می‌تواند دریاچه را خشک کند
در همین باره، فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار نیز در این نشست اظهار کرد: ساخت 56سد در حوزه کوچک دریاچه ارومیه می‌تواند در عرض 10سال این دریاچه را خشک کند، این در حالی است که روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه زریوار سدی نساخته‌ایم و آن دریاچه سالم مانده است. وی ادامه داد: این درست نیست که برای توسعه منابع آب ‌روی دریاچه ارومیه 56سد ساخته شود؛ این حقیقت است که این دریاچه در حال مرگ است. پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار تصریح کرد: عامل اصلی وضعیت نامطلوب دریاچه‌هایی همانند ارومیه مدیریت سازه‌ای آب و سدسازی بوده است و نمونه بارز آن در دریاچه آرال نیز رخ داده است.  ظفرنژاد توضیح داد: علم هم ثابت می‌کند دریاچه آرال در روسیه بر اثر سدسازی به خشکی دچار شده است؛ خشکیدن دریاچه ارومیه به هیچ عنوان ناشی از اقلیم نیست، چرا که اقلیم جهان تغییر کرده اما ناشی از دستکاری‌های ناشیانه انسان بوده که دریاچه ارومیه رو به خشکی گذاشته است. وی ادامه داد: دریاچه‌ای که در 300 هزار سال گذشته خشک نشده بود چطور ممکن است در شرایط اقلیمی کوتاه‌مدت خشک شود، مگر اینکه فناوری‌های انسانی بر عملکرد و اکوسیستم آن چیره شده باشد. پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار با تأکید بر اینکه عامل خشک شدن دریاچه‌ها مدیریت سازه‌ای آب است، گفت: دریاچه ارومیه هم به سرنوشت دریاچه بختگان و تالاب جازموریان و کارون دچار شده است؛ در این میان فقط دریاچه زریوار، گهر و چند دریاچه کوچک دیگر هستند که جان سالم به‌در برده‌اند.
دولتی‌ها در این سال‌ها کاری نکرده‌اند
وی در ادامه اظهار کرد: بخشی از فعالیت‌های مثبتی که شکل گرفته در روند خشکسالی دریاچه به‌صورت ناگزیر انجام شده است، دولتی‌ها برای نجات دریاچه ارومیه در این 4 سال کاری نکرده‌اند. لطفاً اشتباه و کم‌کاری خودتان را تقصیر اقلیم نیندازید. پژوهشگر حوزه آب و توسعه پایدار با انتقاد از عملکرد برخی مسؤولان ذی‌ربط توضیح داد: تا زمانی که وزارت نیرو و شرکت‌های ذی‌ربط آن (صاحبان منافع در حوزه‌های آبی) وجود دارند در همه حوزه‌های آبی با همین مشکلات مواجه خواهیم بود و مشکلات حل نخواهد شد، باید مدیریت سازه‌ای را برداریم و آب را به منابع طبیعی برگردانیم.
70درصد دریاچه ارومیه خشک شده است
محمد شاعری، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست اظهار کرد: در حال حاضر 70 درصد از دریاچه ارومیه خشک شده و حداکثر 30 درصد آن باقی مانده است که علل آن هم مدیریت ناصحیح منابع آبی، توسعه بی‌رویه اراضی کشاورزی، استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، کاهش بارندگی و تغییر اقلیم در کشور است. وی ادامه داد: حدود 60 درصد عوامل خشکی دریاچه ارومیه تصمیمات و عوامل انسانی بوده است، یعنی دستکاری‌های بی‌رویه منابع طبیعی و منابع حوضه دریاچه ارومیه مشکلات را ایجاد کرده است، در این میان 40 درصد هم عوامل دیگری در این مشکلات دخیل بوده‌اند. سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این عوامل و مشکلات باعث شده دریاچه ارومیه نفس‌های آخر را بکشد.