سیف‌‌الله نجاریان: در ادوار مختلف‌یکی‌از رسالت‌هایی که برای هنر بیان کرده‌اند مردمی بودن آن بوده است. به این معنا که یک اثر هنری در فضایی انتزاعی و به عبارتی در خلأ خلق نشود و نسبتی با جامعه و روزگار خود داشته باشد. از این رو هرگاه اثری خلق شده که نسبتی با مردم همان روزگار نداشته معمولا مورد انتقاد گرفته و منتقدان و مخاطبان به آن تاخته‌اند. به این خاطر که هنر و هنرمند با موهبتی که در اختیارش است باید بازگوکننده دردهای مردم باشد و از این رهگذر صدای طبقات مختلف جامعه را به گوش دیگر افراد برساند. از این رو تعهد هنری مساله‌ای است که اغلب منتقدان و نظریه‌پردازان هنری روی آن اجماع دارند و بر آن تاکید می‌کنند. هر چند برخی هنرمندانی که خود را تافته جدابافته می‌دانند علاقه‌ای به نوشتن از مسائل زمینی ندارند و رسالت‌های خود را چیزی فراتر از موضوعات روزگار خود می‌پندارند و به همین سبب شاهدیم این گروه، اغلب آثاری خلق می‌کنند که کاملا شخصی است و کسی با آن ارتباط برقرار نمی‌کند و زمانی که اثرشان مورد نقد قرار می‌گیرد دهان به مذمت مخاطب باز می‌کنند و بعضا دیده شده عنوان کرده‌اند مخاطب فهم درک اثر ما را ندارد. از این نکته که گذر کنیم یکی دیگر از دلایلی که بر خلق نشدن اثری منفصل از شرایط روز اثر دارد «بی دردی» هنرمند و بی‌خبری او از درد مردم روزگار خود است. این مساله در تاریخ هنر سبب شده همواره آثاری وجود داشته باشد که ارتباطی ارگانیک با زمان خود ندارند و وصله ناچسبی محسوب می‌شوند. علی مؤذنی، یکی از نویسندگانی است که همواره با توجه به شرایط زمانه خود حرکت کرده است. او که آثار بسیاری را در موضوعات مختلف خلق کرده، در آثار اخیرش سراغ موضوعاتی رفته که در ساخت جامعه پیرامون او تاثیر داشته و از آنجا که نویسنده به عنوان یک هنرمند از اطراف خود متاثر است و نمی‌تواند نسبت به آنچه پیرامون خود رخ می‌دهد بی‌تفاوت باشد از این رو علی موذنی دست به نگارش آثاری زده که پیوند محکمی با جامعه روزگار خود دارد. او نتوانسته در روزگار کنونی زندگی کند و نسبت به اتفاقاتی که بر زندگی شهروندان اثر می‌گذارد بی‌تفاوت باشد. به تعبیری او درد مردم خود را لمس کرده و با اثری که خلق کرده، هم با آنها همزادپنداری کرده و هم صدای آنها را در یک اثر هنری به گوش مخاطبان اعم از خاص و عام رسانده است.
رمان «خوش‌نشین» اثر علی مؤذنی داستانی است که برای اولین مرتبه توسط انتشارات عصر داستان منتشر شد اما پس از انحلال این نشر توسط مدیرعامل جدید در دولت یازدهم امتیاز این کتاب پس از کش و قوس‌های فراوان به نشر علمی و فرهنگی واگذار شد و اکنون این کتاب با طرح جلدی جدید و متفاوت توسط این نشر در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. در این رمان نویسنده سراغ مساله‌ای رفته که در روزگار کنونی مساله جدی اغلب خانواده‌های ایرانی بویژه جوانان است. مساله مسکن را باید از آن دست مسائلی دانست که روز به روز تبدیل به معضل جدی‌تری برای شهروندان شده و چاره‌ای از سوی مسؤولان امر برای آن اندیشیده نشده است.
در این رمان خواننده با خانواده‌ای روبه‌رو است که در خانه استیجاری زندگی می‌کنند و مادر خانم خانه یعنی «بهار» نیز با آنها زندگی می‌کند. بهار و «مهرداد» در شرف بچه‌دار شدن هستند و به نظر روزگار آرامی را سپری می‌کنند. آنها در تدارک استقبال از فرزند خود هستند که یکی از روزها همکار مهرداد که در رمان با نام «آقای عقیلی» معرفی می‌شود در محل کار شیرینی پخش می‌کند، آن هم شیرینی منزل نو. عقیلی با تعریف‌هایی که از خانه خود می‌کند و البته اعلام سختی‌هایی که در این مسیر متحمل شده مهرداد را ترغیب می‌کند که دست به خرید منزل بزند.
خریدن خانه، در وهله اول به نظر ناممکن می‌آید و از منظر منطق داستانی امری نشدنی تلقی می‌شود ولی اتفاقات طوری رقم می‌خورد که خریدن خانه برای مهرداد و بهار شدنی می‌شود اما شدنی که قرار است شخصیت اصلی قصه یعنی مهرداد دست به هرکاری بزند تا بتواند علاوه بر گذران امور زندگی هزینه‌های خرید مسکن را نیز تامین کند. از این حیث شاید باید گفت داستان در اقدامی غیرمنطقی شکل می‌گیرد و خواننده، با تردستی نویسنده باور می‌کند که مهرداد و بهار قصه «خوش‌نشین» خانه‌دار شدند.
اما نباید از این نکته غافل شد که علی مؤذنی در این رمان سراغ مساله قشر گسترده‌ای از جامعه رفته و به تعبیری داستانی نوشته که وصف حال مردم است. در این رمان خواننده با مصائب خانه‌دار شدن روبه‌رو می‌شود و می‌بیند که اگر یک جوان بخواهد در شرایط کنونی خانه‌دار شود باید از سد چه مشکلاتی گذر کند. این تازه خان اول است و مرحله بعد خانه‌دار شدن دست و پنجه نرم کردن با بدهکاری‌ها و پس از آن نیز روبه‌رو شدن با همسایه‌هایی است که باید تا مدت‌ها با آنها سر و کله زد، زیرا در زمان مستاجری سال به سال همسایه‌ها عوض می‌شوند و فرد مستاجر درگیری جدی با این مساله ندارد ولی وقتی مالک شد دیگر مساله فرق می‌کند و باید با آنها از در تعامل و سازش وارد شود، زیرا نمی‌تواند بگوید «به من چه» و باید برای محیطی که قرار است آنجا زندگی کند با یکدیگر تلاش کنند تا شرایط یک زندگی آرام را فراهم کنند و این مساله مهمی است. از این حیث به نظر می‌رسد علی مؤذنی بخوبی در بطن اتفاقات قرار گرفته و آنها را لمس کرده و خواننده را در موقعیتی قرار می‌دهد که باورپذیر است. این نشان می‌دهد نویسنده درد مردم داشته و نتوانسته از کنار آن عبور کند. شاید اینطور برداشت شود که پرداختن به مسائل روزمره زندگی مردم کلیشه شده در صورتی که این تلقی‌ای است که از سوی برخی شبه‌روشنفکران رواج داده شده و برای اینکه توجیهی برای آثار انتزاعی خود دست و پا کنند، آثاری را که از دردها، رنج‌ها و مشکلات مردم سخن می‌گویند، کلیشه‌ای می‌خوانند و با این واژه، نویسنده‌های جوان را از رفتن به سوی چنین سوژه‌هایی نهی می‌کنند.
از این منظر رمان «خوش‌نشین» را باید اثری کامل درباره معضلات شهرنشینی دانست. مشکلاتی مانند حقوق همسایه‌ها، دردسرهای آپارتمان‌نشینی، سختی‌های زندگی کارمندی، دردسرهای سر و کله زدن با بانک‌ها و... همه در این رمان از چشم نویسنده دور نمانده و به آنها پرداخته است و حتی برای برخی از آنها پیشنهاداتی نیز از زبان شخصیت‌ها ارائه کرده است. از این منظر که مؤذنی در جایگاه یک هنرمند برای معضلات اجتماعی پیرامون خود پیشنهاد ارائه کرده یعنی او هنرمندی است که اهل نق زدن نیست و درصدد اصلاح امور است و نمی‌خواهد تنها سیاهنمایی کند و دست به تخریب بزند. هرچند ممکن است این رمان تلخی‌هایی داشته باشد که این مساله از ویژگی‌های آثار واقع‌گراست، زیرا در آن واقعیتی را نشان داده که بسیاری از مردم پیوسته با آنها
دست‌و پنجه نرم می‌کنند.
نکته دیگر درباره این رمان این است که در این اثر علاوه بر مصائب خانه‌دار شدن به مساله ارتباط فرزندان و والدین و اهمیت گذشت نیز توجه شده است که این مساله وجه با اهمیتی در این اثر است.
درباره رمان «خوش‌نشین» باید گفت یکی از مشکلات اساسی آن نبود خداست. به این عبارت که در این رمان خواننده حس می‌کند خدا غایب بزرگی است در صورتی که در آموزه‌های دینی بر یاری جستن از خداوند در امور زندگی بسیار تاکید شده است. در این رمان به نظر می‌رسد قرار است تمام مشکلات توسط مهرداد با وام‌های بانکی، فروش اثاث خانه و اقداماتی از این طریق تامین شود و نمی‌بینیم که شخصیت اصلی یا دیگر اشخاص فرعی قصه، توصیه‌ای به اینکه «خدا بزرگ است»، «توکل به خدا باید کرد»، «خدا گشاینده امور است» و... کنند. «خوش‌نشین» این تداعی را ایجاد می‌کند که اگر اتفاقی هم در زندگی شخصیت‌های قصه رخ می‌دهد حاصل تلاش خودشان است و نیروی ماورایی در رویدادهای قصه نقشی ندارد.
رمان «خوش‌نشین» علی مؤذنی را باید اثری دانست که در آن خواننده با واقعیتی از این روزهای جامعه ایران روبه‌رو می‌شود و تصویری از واقعیت مردم را به نظاره می‌نشیند. این رمان را انتشارات علمی و فرهنگی روانه بازار کتاب کرده است.