راهآهن تبریز- میانه ۱۷ سال پس از آغاز به عنوان پروژهای ملی هنوز به سرانجام نرسیده و زمان اتمام آن نیز با روند اجرایی فعلی و وعدههای امروز و فردای مسؤولان نامشخص است. از سال ۱۳۷۹ پروژهای ملی با ماهیت احداث ریل راهآهن از تبریز به میانه آغاز به کار کرده که اتمام این پروژه هماکنون به طلسمی ۱۷ ساله تبدیل شده است، طلسمی که مشخص نیست تا چندین سال دیگر نیز ادامه خواهد داشت. در حالی که مسؤولان هر ساله وعده اتمام آن را به افکار عمومی و رسانههای مطالبهگر میدهند اما ریل قطارهای تبریز- میانه سالهاست در حسرت افتتاح مانده است. ایستگاه اصلی این مسیر تبریز است که از یک طرف به میانه و تهران کشیده میشود و فاصله تبریز تا پایتخت را از نظر مسافت ۱۱۸ کیلومتر و از نظر زمان از ۱۳ ساعت به 7 ساعت کاهش میدهد و از طرف دیگر تبریز را به جلفا و در نتیجه راهآهن ایران را به کشورهای آذربایجان، ترکیه و ارمنستان متصل میکند. پروژه ریل ترانزیتی تبریز- میانه که شریان ارتباطی کشورمان با اروپا به شمار میآید و از اهمیت بالایی برخوردار است، نیاز به وحدت و ارادهای بزرگ در میان دولتمردان دارد تا انتظارها برای بهرهبرداری آن شاید در انتهای سال ۹۶ خاتمه پیدا کند. استدلالهای مسؤولان برای تاخیر این پروژه کمبود بودجه، زمانبر بودن واردات ریلهای خریداری شده، به موقع نبودن تخصیص اعتبار و موضوعاتی از این دست است که حتی جمع همه این موارد را نیز نمیتوان عذرهای قابل قبولی برای به طول انجامیدن یک پروژه ملی به درازای
۱۷سال دانست، چرا که اجرای طرحهای سنگینتر و البته گاه کماولویتتر از این پروژه نیز صحت چنین توجیهاتی را باطل میکند. نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور در آذربایجان شرقی در این باره به مهر میگوید: سعی میکنیم تا آبان سال جاری یک خط این پروژه را تا بستانآباد پیش ببریم اما همچنان این وعده بر اساس توان فیزیکی ما، توان مجموعه و توان پیمانکاران ما و از جهت ماشینآلاتی که در مجموعه مستقر شده و برنامهریزیهای انجام شده عنوان میشود. حمید علیمحمدزاده با بیان اینکه باید تاخیر این پروژه را در روند تامین و تخصیص اعتبار جستوجو کنیم، ادامه داد: پیمانکاران ما نشان دادند زمانی که تخصیص بموقع انجام شده، توانشان بیشتر از حد ممکن است. وی وجود پیمانکاران و مشاوران توانمند در این محور را حاکی از اهتمام ویژه شرکت ساخت و توسعه برای ساماندهی به وضعیت اجرایی پروژه دانست و خاطرنشان کرد: بازدیدهای مکرر مسؤولان ارشد ساخت و توسعه کشور از این پروژه، نشانه اهمیت و اولویت عملیات در دست اجرای این محور است. نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور در آذربایجان شرقی در پاسخ به این سوال که چرا پروژه در هفته دولت سالجاری افتتاح نشد، عنوان کرد: دلیل عدم افتتاح پروژه در هفته دولت امسال نیز تخصیص نیافتن بموقع اعتبار مصوب سازمان مدیریت و برنامهریزی بود، بنابراین تاثیر مستقیم به بحث اجرا داشت و باز نتوانستیم به وعده افتتاح پروژه در هفته دولت عمل کنیم. وی با بیان اینکه تخصیص اعتبارات، عقبتر از برنامه اجرایی ما حرکت میکند، اظهار داشت: پیمانکاران این پروژه از جمله پیمانکاران رتبه یک کشور محسوب میشوند و رقمی حدود ۸۰ تا ۸۵ میلیارد تومان به این پیمانکاران زحمتکش در این محور بدهکار هستیم. محمدزاده تصریح میکند: ریلهای مورد نیاز پروژه همه از کشورهای خارجی خریداری شده و این مبلغ به صورت نقد باید پرداخت شود که هزینه سنگینی است؛ علاوه بر نقدینگی خرید ریل، تاخیر در تحویل سفارش به مدت حداکثر 6 ماه طول میکشد، البته با این وجود هماکنون نسبت به پروژههای اجرایی دیگر خوب عمل میکنیم و در پروژه راهآهن تبریز- میانه بحث تملک اراضی و تامین مصالح مورد نیاز که داخلی تهیه شده، بخوبی پیش رفته اما درباره خریدهای خارجی، مشکل زمانبر بودن تحویل جنس و مشکل نقدینگی مانع سرعت بخشیدن به اتمام پروژه است. همچنین عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت راهآهن تبریز- میانه گفت: مسیر این پروژه تا بستانآباد در شرف اتمام است و همزمان دوخطه تبریز تا تهران پیش میرود و همچنین مسیر بستانآباد به تبریز نیز در مرحله آغاز قرار دارد. محمدحسین فرهنگی درباره تاخیر پروژه نیز معتقد است: کارهای اجرایی بویژه پروژههای عظیم با هدفهای بزرگ، مشکلات بسیاری دارد که مردم از این مشکلات بیخبر هستند و تاخیر در این پروژهها کاملا طبیعی است اما در یکی دو سال اخیر پیشرفت این پروژه سرعت چشمگیری داشته است. وی ادامه داد: این طرح ملی یکی از تاثیرگذارترین طرحها در رونق اقتصادی کشور، رشد صنعت حملونقل کالاهای باری در این منطقه و کاهش مسیر و زمان انتقال مسافر از تبریز تا تهران است که باید هر چه سریعتر کارهای پایانی برای بهرهبرداری آن را انجام دهیم. نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: مسالهای که اهمیت این موضوع را بالا برده تجارت با کشورهای دیگر از این مسیر است که در صورت تکمیل آن ترانزیت ریلی ایران برای نخستین بار به اروپا متصل میشود و شریان ارتباطی کشور با اروپا نیز محسوب میشود. با وجود این اظهارات و دلایل موجه و غیرموجه باید به این موضوع توجه شود که تا 6 ماه آینده پروژه ملی راهآهن تبریز- میانه وارد ۱۸ سالگی خود میشود و حال سوال این است که آیا در این 6 ماه تلاشهای سازمانها، شرکتها، وزارتهای راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت و هزاران مردم زحمتکش در این پروژه به ثمر میرسد؟ در این میان مسؤولان جواب تازهای برای تاخیر طولانی این پروژه نداشتند و همچنان با دلایلی کلیشهای و پیش پا افتاده در صدد پاسخ به سوالات مهر بودند و با این حال تنها میتوان آرزو کرد و امیدوار بود که شاید سال ۹۶ پایانی بر این پروژه باشد تا این مسؤولیت سنگین از دوش دولتمردان برداشته شود و انتظار و مطالبه مردم منطقه برای بهرهبرداری از راهآهن تبریز- میانه نیز به پایان رسد.