محسن پورعرب: هر ساله مدیران آموزش‌وپرورش با شروع سال تحصیلی آمارهایی را از مدارس خشتی و گلی، وضعیت نابسامان سیستم گرمایشی کلاس‌ها، نبود فضای کافی و ادغام چند کلاس در یک کلاس را اعلام می‌کنند اما انگار این موارد تنها در حد آمار است و خالی از عمل. اما بین این آمارها بحث چگونگی گرمایش کلاس‌ها حائز اهمیت است، چرا که نگاه به گذشته نشان می‌دهد این حوزه آبستن حوادث متعدد و ناگواری بوده است. البته باید به این موارد، بحث مقاومسازی مدارس و سازه‌‌های کلاسهای درس را هم اضافه کرد.
آمارهایی تلخ از آتش‌سوزی در مدارس
در همین باره، اگر مروری بر سوابق آتش‌سوزی در مدارس داشته باشیم با آمارهای تلخی از مصدومیت و فوت دانش‌آموزان مواجه خواهیم شد. در طول 20 سال گذشته 6 مدرسه روستایی دچار سانحه آتش‌سوزی شدند، در این آتش‌سوزی‌ها 63 دانش‌آموز دچار سوختگی شدید شدند و 4 دانش‌آموز هم جان خود را از دست دادند. بر اساس آمار ارائه شده، دلیل اصلی آتش‌سوزی مدارس سیستم گرمایشی نامناسب عنوان شده است. نزدیک‌‌‌‌‌ترین اینگونه حوادث، آتش‌سوزی در مدرسه دخترانه شین‌آباد در آذرماه سال 91 است که منجر به سوختگی 28 دانش‌آموز و فوت سیران یگانه، یکی از دانش‌آموزان این کلاس شد. این آمار تلخ اهمیت برطرف کردن مشکل سیستم گرمایشی مدارس را نشان می‌دهد؛ مشکلی که بتازگی رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور به آن اشاره کرد و با اعلام آمار 83 هزار کلاس درس غیراستاندارد، پرده از فاجعه‌ای دردناک برداشت.
سیستم گرمایشی غیراستاندارد 83 هزار کلاس
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با بیان اینکه مدارس نوساز به وسایل و تجهیزات ایمنی مجهز هستند، گفته است: «تامین وسایل و تجهیزات ایمنی مدارس قدیمی‌تر نیازمند تامین اعتبار است و اگر بودجه لازم برای آن تامین شود می‌توانیم نسبت به این مهم اقدام کنیم».
محمدتقی نظرپور افزود: حدود 30 هزار کلاس درس را در سال جاری استانداردسازی می‌کنیم و 83 هزار کلاس درس دیگر باقی می‌ماند که نیازمند استانداردسازی سیستمهای گرمایشی است. پیش از این رئیسی، رئیس اسبق سازمان نوسازی مدارس کشور نیز گفته بود: «رقمی حدود یکهزار‌میلیارد تومان برای تجهیز مدارس به سیستمهای گرمایشی استاندارد نیاز است.» وی افزود: «براساس بررسی‌‌‌هایی که اوایل سال ١٣٩١ صورت گرفت مشخص شد حدود یک‌‌سوم کلاسهای درس نیازمند سامانه حرارتی مناسب هستند که تا پایان سال تحصیلی 94-93 هیچ مدرسه‌ای سیستم گرمایشی غیراستاندارد نخواهد داشت». اما آمارهای فعلی حاکی از نبود فعل عمل در اظهارات مدیران مربوطه است. به هرحال آمارهای تلخ حوادث ناگوار ناشی از نبود سیستم گرمایشی استاندارد و اظهارات مدیران سابق و فعلی آموزش‌وپرورش بهانه‌ای برای برخی خانواده‌هایی است که حفظ جان فرزندان‌شان را به ادامه تحصیل‌شان ترجیح می‌دهند. مشکلی که بدون شک باید مورد نظر مدیران آموزش‌وپرورش قرار گیرد.
امنیت دانش‌آموزان در اولویت قرار گیرد
استاندارد نبودن سیستم گرمایشی مدارس بدون شک چالش مهم این روزهای برخی مدارس است. تامین امنیت دانش‌آموزان باید اولویت وزارت آموزش‌وپرورش باشد. آموزش‌وپرورش باید از تامین هزینه‌‌های تجملی و غیرضروری صرف‌نظر کند و بخشی از بودجه در اختیار خود را برای بالا بردن امنیت دانش‌آموزان و کلاسهای درس صرف کند. اینکه در گذشته وعده داده شده بود تا پایان سال تحصیلی 94-93 هیچ مدرسه‌ای سیستم گرمایشی غیراستاندارد نخواهد داشت و امروز دوباره آمار 83 هزار مدرسه با سیستم گرمایشی غیراستاندارد اعلام می‌شود، نشان می‌دهد که شاید اتفاقات و حوادث گذشته از ذهن مدیران پاک شده است.
به هر روی شایسته است در این شرایط اگر توان یا بودجه لازم برای بهسازی سیستمهای گرمایشی کلاسهای درسی را نداریم، با ارائه آموزش‌‌های لازم به دانش‌آموزان، آنها را برای مواجهه با مواقع بحرانی آماده کنیم، بلکه خود دانش‌آموزان بتوانند جان خود را حفظ کنند. همچنین باید هر چه سریع‌تر با ایمن‌‌سازی مدارس به سیستمهای گرمایشی مناسب اعتماد از دست رفته تعدادی از خانواده‌‌های روستایی به سیستم آموزش‌وپرورش را باز گردانیم، چرا که در چند سال گذشته با توجه به اتفاقات ناگوار شاهد خودداری برخی خانواده‌ها از فرستادن فرزندان‌شان به مدارس و همچنین ترس و بی‌رغبتی دانش‌آموزان به حضور در فضاهای آموزشی بوده‌‌‌‌‌‌ایم. به طور قطع با صرف هزینه‌‌های اندک برای ایمن‌‌سازی مدارس می‌توان از هزینه‌‌های سنگین و اجباری پس از حادثه جلوگیری کرد.
مقاومسازی ۹۶ هزار کلاس درس روی دستمان مانده است
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس با اشاره به پیشرفت ۴۰ درصدی نوسازی مدارس، گفت:
۶ هزار میلیارد تومان اعتبار برای نوسازی کلاس‌ها و رسیدن سرانه فضای دانش‌آموزی به سرانه استاندارد نیاز است که این تامین اعتبار در گرو کمک مجلس و کمیسیون برنامه‌ریزی است. محمدتقی نظرپور، رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در گفت‌وگو با ایلنا، گفت: ۱۰۷ هزار مدرسه در کشور وجود دارد که ۵۳۰ هزار کلاس درس با زیربنای ۶۴میلیون مترمربع فضای آموزشی در این مدارس در اختیار دانش‌آموزان است. از اول سال ۹۶ تا ماه مهر امسال یعنی در 6 ماه اول سال جاری هزار و ۱۰۷ پروژه عمرانی در آموزش و پرورش به بهره‌برداری رسیده و افتتاح شده است. رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس با بیان اینکه طرح تخریب و بازسازی مدارس غیراستاندارد و مقاومسازی مدارس بدون استحکام از ۱۰ سال پیش آغاز شده است، گفت: این طرح از سال ۸۵ آغاز به کار کرده و برای اجرای آن ۱۳۲هزار کلاس درس باید تخریب و بازسازی می‌شد که از این کلاس‌ها حدود ۶۴ هزار کلاس درس نوسازی شده، یعنی ۴۹ درصد این طرح تا امروز اجرا شده و حدود ۶۲ هزار کلاس درس نیازمند نوسازی است. وی افزود: درباره مقاومسازی کلاس‌ها نیز از همان سال ۸۵ اقداماتی صورت گرفته که براساس مطالعات، ۱۲۶ هزار کلاس باید مقاومسازی می‌شد و در این سال‌ها ۳۰هزار کلاس مقاوم شده و مابقی آن مانده است که نیاز به اعتبار دارد.