گروه اقتصادی: رکود عمیق حاکم بر اقتصاد همراه با بی‌برنامگی و کم‌توجهی مسؤولان دولتی در تحرک‌بخشی چرخ اقتصاد کشور موجب شده جویندگان کار بناچار به سوی شغل‌های کاذب و ناپایدار روی آورند، چرا که در این شرایط سخت بیکاری، امیدی به جذب در فعالیت‌های اقتصادی پایدار ندارند. شرایط برای حضور در مشاغل خدماتی در مقایسه با حوزه‌های تولیدی، صنعتی و کشاورزی به مراتب مطلوب‌تر به نظر می‌رسد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، آمار و شواهد به دست آمده از بازار کار ایران، موید افزایش چشمگیر و قابل توجه مشاغل خدماتی است. اگرچه در سالیان نه‌چندان دور، عمده مشاغل موجود در رسته‌های تولیدی، صنعتی، فنی، زراعت و کشاورزی و برخی دیگر از مشاغل همچون وکالت، حسابداری، پزشکی و دیگر رشته‌های تخصصی دانشگاهی ظهور و بروز پیدا می‌کرد اما طی چند سال اخیر با عنایت به افزایش و گسترش فناوری‌ها و نیاز و تقاضای بازار، مشاغل متعددی شکل گرفته‌ که با اقبال نسبتا قابل توجهی نیز همراه شده‌است. گزارش‌ها نشان از رشد پر شتاب ارزش افزوده در بخش خدمات به نسبت حوزه‌های صنعت و کشاورزی دارد و این موضوع زمانی برجسته خواهد شد که رکود و مشکلات اقتصادی در رسته‌های دیگر شغلی پررنگ‌تر از گذشته نمود پیدا کند. گزارش‌های منابع رسمی و نهادهای ذی‌ربط همچون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موید این واقعیت است که مشاغل خدماتی در سال 1395 در مقایسه با دیگر بخش‌های اقتصادی بیشترین تعداد شاغل را در خود جای داده است. به طوری که طبق این آمار 100 هزار شغل در حوزه کشاورزی، 53 هزار شغل در بخش صنعت و 463 هزار شغل نیز در بخش خدمات به ثبت رسیده است. در حالی که سهم فرصت‌های شغلی در بخش خدمات بیش از 75 درصد برآورد شده اما سهم اشتغال در بخش کشاورزی حدود 16 درصد و در صنعت هم قریب به 5/8 درصد بوده است. به واقع این فاصله معنادار، موید تغییر ساختار شغلی و گرایش عمومی جامعه به سمت مشاغل خدماتی است که بتدریج سیمای اشتغال در کشور را متفاوت از گذشته ترسیم می‌کند. البته کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی معتقدند اگرچه مشاغل خدماتی در جذب جوانان و تعدیل فشار بیکاری نقش مثبتی را ایفا می‌کنند اما بدون در نظر گرفتن حوزه زراعت و صنعت، بازار کار متعادلی حاصل نخواهد شد. با عنایت به ناپایدار بودن مشاغل خدماتی و ثبات و امنیت شغلی حداقلی آن در مقایسه با حوزه‌های کشاورزی و تولید، نمی‌توان اتکای اطمینان بخش قابل‌توجهی را به حوزه یادشده معطوف کرد.محمود خاقانی‌سده، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به لزوم توجه مضاعف به مشاغل خدماتی اظهار کرد: مشاغل خدماتی بر اساس نیاز و تقاضای بازار رشد پیدا کرده‌اند اما بن‌مایه توسعه اقتصادی هر کشوری بر پایه‌های صنعت و کشاورزی استوار است. وی افزود: در اصل محوریت توسعه به تولید معطوف می‌شود و مشاغل خدماتی در زمره حوزه‌های تولیدی قابل تعریف نیست اما می‌تواند به عنوان مکملی در کنار عرصه‌های مولد در جذب جوانان جویای کار مثمر واقع شود. خاقانی‌سده گفت: یکی از علل اصلی گرایش به مشاغل خدماتی، از نیاز به سرمایه کمتر ناشی می‌شود، چرا که راه‌اندازی مشاغل اینچنینی در مقایسه با حوزه‌های مولد، سرمایه کمتری را می‌طلبد. وی افزود: با همه این اوصاف، ریسک پرداختن به این قبیل مشاغل از حیث ثبات و امنیت شغلی، در مقایسه با بخش‌های صنعت و کشاورزی بالاست و هرگونه تحول و تغییری می‌تواند مشاغل یادشده را دستخوش فراز و نشیب‌های عمیقی کند اما به هر ترتیب با عنایت به بحرانی بودن وضعیت اشتغال در کشور، نادیده انگاشتن چنین شغل‌هایی، پیامدهای بیکاری را به مراتب عمیق‌تر و سنگین‌تر می‌کند. این کارشناس اقتصادی گفت: در صورت حمایت دستگاه‌های ذی‌ربط و برنامه‌ریزی مدون و اصولی می‌توان ضریب ثبات و امنیت شغلی در این رسته‌های شغلی را تقویت کرد، چرا که با عنایت به نیاز به هزینه‌های کمتر و سرمایه‌گذاری محدودتر این بخش (در مقایسه با حوزه‌های صنعت و کشاورزی)، انتظار می‌رود تدابیر و تمهیدات حمایتی هر چه بیشتری در این باره مد نظر قرار گیرد. وی افزود: در صورت رشد و توسعه عرصه زراعت و تولید، مشاغل خدماتی کمک حال مطلوب و سازنده‌ای برای تسریع فرآیند توسعه اقتصادی به شمار می‌رود اما نگاه صرف و مطلق به این حوزه در میان‌مدت و بلندمدت، ثمرات سازنده و چندان تاثیرگذار و قابل توجهی را در پی نخواهد داشت.  حسن تقوی، کارشناس اقتصادی نیز در تشریح ویژگی‌های مشاغل خدماتی گفت: یکی از محاسن و مزایای این مشاغل به ظرفیت ویژه جذب زنان و بانوان در این عرصه معطوف می‌شود، زیرا فعالیت در حوزه‌هایی همچون هتلداری، گردشگری، موسسات مالی، مراکز عرضه مواد غذایی همچون فروشگاه‌های زنجیره‌ای، ارتباطات و... به مراتب ساده‌تر از بخش‌های صنعتی و تولیدی و مولد است. وی افزود: به واقع فعالیت یدی در این حوزه به مراتب کمتر و محدودتر از عرصه‌های صنعتی است که با تعبیه خطوط تولید و... ساخت و تامین اقلام، تجهیزات و محصولات مورد نیاز جامعه را هدفگذاری می‌کند. تقوی گفت: ملموس نبودن مشاغل خدماتی در مقایسه با فعالیت در عرصه‌های صنعتی و تولیدی از دیگر ویژگی‌های این شغل به شمار می‌رود و بر همین اساس و مبناست که اشتغال در چنین عرصه‌هایی در مقایسه با بخش‌های صنعتی و کشاورزی کمتر به چشم می‌آید. وی یادآور شد: توسعه فناوری‌ها، شبکه‌های اجتماعی و رسوخ و رسوب فزاینده اینترنت در زندگی روزمره از دیگر عوامل موثر در گسترش مشاغل خدماتی است و با عنایت به سمت و سوی علوم و نیاز روزافزون جامعه به فناوری‌های اینچنینی، به احتمال بسیار قوی این مسیر در آینده نیز استمرار خواهد داشت اما آنچه در نهایت سمت و سوی توسعه و شکوفایی پایدار اقتصاد کشور را رقم می‌زند تولید و توسعه فعالیت‌های صنعتی و مولد خواهد بود.