گروه فرهنگ و هنر: در هفتهای که گذشت، تصمیمات مدیران، جابهجاییها و انتصابها بیش از هر چیز دیگری حاشیهساز شد. انتخاب مسؤول روابط عمومی معاون هنری وزارت ارشاد به عنوان رهبر ارکستر ملی، انتصاب اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره فجر و انتشار فراخوان این جشنواره و تغییر اعضای شورای پروانه ساخت فیلم از جمله خبرسازترین رویدادهای فرهنگی این هفته بود. همچنین تعیین سرنوشت جایزه نوبل ادبیات 2017 و برگزاری نشست هماندیشی وزیر ارشاد با هنرمندان دفاعمقدس از دیگر رویدادهای مهم فرهنگی هفته بود که با هم مروری بر آنها خواهیم داشت.
سینمای جنگ هنوز در ابتدای مسیر است
وزیر فرهنگ و ارشاد در ماههای آغازین دوران وزارت خود به مناسبت هفته دفاعمقدس نشست هماندیشی با فعالان فرهنگی و هنرمندان عرصه دفاعمقدس برگزار کرد. در این نشست 4 گروه سینمایی، فرهنگی، هنری و دفاعمقدس به سخنرانی پرداختند. محمدحسین مهدویان در این نشست با اشاره به سختیهای تولید فیلم دفاع مقدسی اظهار داشت: نسل جدیدی که وارد سینما میشود زود به او برمیخورد، زیرا عادت ندارد پشت در بایستد و سریع قید چنین کارهایی را میزند؛ امیدوارم ساختن فیلم جنگی آسانتر شود. همچنین مصطفی رزاقکریمی در این نشست اظهار داشت: در سالهای اخیر سینمای مستند در ایران توانسته جایگاه خوبی بیابد و سینمای دفاعمقدس در حیطه سینمای مستند باید پررنگتر شود. وی افزود: ما از درون فکر میکنیم سینمای موفقی داریم، در ایران و سینمای مستند اتفاقات خوبی رخ داده اما راه درازی در پیش داریم و سینمای جنگ ما هنوز در ابتدای مسیر است. احمد دهقان از داستاننویسان عرصه دفاعمقدس در این نشست گفت: داستان جنگ در حال جهانی شدن است و لازم است با او مانند صاحبخانه- نه یک مستاجر- رفتار کنیم. گاهی این نگرانی بهوجود میآید که برخی میخواهند داستان جنگ را کمرنگ کنند اما به نظر من این نگرانی بیپایه است و ژانر ادبیات جنگ ما پرافتخارترین ژانر ادبیات معاصر ما نیز هست. همچنین ایوب آقاخانی، نمایشنامهنویس و کارگردان حوزه تئاتر از آنچه ریلگذاری فرسوده برای خلق و عرضه آثار نمایشی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نامید، انتقاد کرد و با تأکید بر اینکه عمیقا معتقدم دفاعی که پشتسر گذاشتهایم مقدس بوده و هرگز نباید فراموش شود، یادآور شد: مسأله اصلی این است که ما باید بتوانیم زبان مخاطب امروز را هم پیدا کنیم.
نوبل برای گورو
«کازوئو ایشیگورو» نویسنده انگلیسی ژاپنیتبار برنده صد و دهمین جایزه نوبل ادبیات در سال 2017 شد و جایزه 8 میلیون کرونی (برابر 740 هزار پوند) را دریافت کرد. ایشیگورو یکی از معروفترین رماننویسان بریتانیاست و تاکنون چندین اثر از او به قلم نجف دریابندری، سهیل سمی و دیگران به فارسی ترجمه شده است که از آن جمله میتوان به «بازمانده روز» و «هرگز رهایم نکن» اشاره کرد. گورو در
5 سالگی به همراه خانوادهاش به انگلستان مهاجرت کرد و مدرک کارشناسی خود را در زبان انگلیسی و فلسفه از دانشگاه کنت در سال 1978 و مدرک کارشناسی ارشدش را در رشته نویسندگی خلاقانه در سال 1980 از دانشگاه انگلیای شرقی دریافت کرد. «هاروکی موراکامی» ژاپنی، «نگوگی وا تینگو» از کنیا، «مارگارت اتوود» کانادایی، «کلودیو ماگریس» ایتالیایی و «خاویر ماریاس»، «خوان مارسه»، «انریکه ویلا ماتاس» و «ادواردو مندوسا گاریگا» از اسپانیا از دیگر نامهایی بودند که احتمال برگزیدهشدنشان میرفت.
مسؤول روابط عمومی معاونت هنری رهبر ارکستر ملی شد!
مهدی وجدانی، مسؤول روابط عمومی معاونت هنری وزارت ارشاد رهبر میهمان ارکستر ملی ایران شد. این خبری بود که به سرعت در روزهای اخیر میان رسانهها و اهالی هنر و موسیقی مطرح شد. مهدی وجدانی در حالی رهبری ارکستر ملی را برعهده میگیرد که پیشتر نامهای بزرگی مانند فرهاد فخرالدینی و فریدون شهبازیان این ارکستر را رهبری کردهاند. وجدانی در کارنامهاش رهبری ارکستر «نوای صلح» را دارد که آن هم به چند اجرا محدود میشود. کیفیت اجراهای وجدانی هم هرگز مورد توجه اهالی موسیقی قرار نگرفته است. برخی رسانهها به کنایه، سابقه اجرای وجدانی در برنامههای مختلف را به عنوان کارنامه هنری مسؤول روابط عمومی معاونت هنری ارشاد مطرح کردهاند. آخرین مراسمی که او مسؤولیت اجرایش را به همراه یکی از مجریان زن برعهده داشت، مراسم اختتامیه دهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در کرمان بود. وی در بخشی از این مراسم و زمانی که میخواست علی مرادخانی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به روی صحنه دعوت کند این بیت را خطاب به او خواند: همه عمر بر ندارم سر از این خمار مستی/ که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی. هنوز دلایل این انتخاب از سوی شورای فنی ارکستر ملی ایران و همچنین مدیرعامل بنیاد رودکی مشخص نشده است و معلوم نیست چرا وقتی بسیاری از اساتید بزرگ موسیقی ایران هنوز در قید حیات هستند، مسؤولان این ارکستر رهبری آن را به یک موزیسین درجه چندم که تنها رزومهای دانشجویی دارد، دادهاند.
فجر روی خط تغییر
پس از آنکه اختتامیه سیوپنجمین دوره جشنواره فجر، مدیریت ایوبی و حیدری را بر این جشنواره پایان بخشید، جشن سینمای ایران با تغییرات بسیاری وارد دوره سیوششم خود خواهد شد. محمدمهدی حیدریان که پس از عزل محترمانه ایوبی ریاست سازمان سینمایی را بر عهده گرفت، ابراهیم داروغهزاده را به عنوان دبیر جشنواره برگزید. سال گذشته با تفکیک بخش مسابقه و چشمانداز حدود 44 فیلم در جشنواره حضور پیدا میکردند که امسال این تفکیک از میان برداشته شده تا مجموعا 22 فیلم به رقابت بپردازند. از جمله تغییرات این جشنواره ورود سیمرغهای «فیلم کوتاه»، «هنر و تجربه» و «بهترین فیلم اول» است. همچنین تنها 2 فیلم در بخش مستند به نمایش گذاشته خواهند شد و به همین ترتیب سیمرغهای مستند نیز از 3 جایزه به یک جایزه تقلیل خواهد یافت. سهم تماشاگران نیز از سیمرغها به همین صورت از 3 جایزه به یک عدد کاهش پیدا کرد و تنها محبوبترین فیلم از نگاه تماشاگران تقدیر خواهد شد. همچنین در جشنواره امسال، شورایی برای سیاستگذاری جشنواره برگزیده شد که اعضای آن را علیرضا رضاداد، علیرضا تابش، حسن خجسته، محمد بزرگنیا و ابراهیم داروغهزاده تشکیل میدهند. این تغییرات اگرچه تا حدی مثبت به نظر میرسد اما در نگاهی کلان بیانگر بیهویتی و عدم وجود سیاستی شفاف و مشخص برای جشنواره است. از سوی دیگر اصلاح رویه ناصحیح عدم شفافسازی بودجه و هزینه جشنواره که از چند دوره قبل مبهم باقی مانده، به نظر مهمترین تغییری است که حیدریان و داروغهزاده میتوانند نسبت به دورههای پیشی ایجاد کنند. باید منتظر ماند و دید آیا در این دوره حسابهای مالی و معاملات مرتبط با جشنواره شفافسازی خواهد شد؟
خروج سینماگران، ورود مدیران!
در این هفته محمدمهدی حیدریان با پیشنهاد معاون نظارت و ارزشیابی موافقت کرده و اعضای جدید شورای پروانه ساخت فیلم سینمایی را معرفی کرد. حیدریان طی حکمی دکتر محمود اربابی، دکتر مسعود نقاشزاده، دکتر حسن بلخاری، دکتر حسین کرمی و جمال شورجه را به عنوان اعضای جدید این شورا منصوب کرد. محمود اربابی، کارشناس ارشد کارگردانی و بازیگری از دانشگاه تربیت مدرس، در حال حاضر عهدهدار مسؤولیت معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. مسعود نقاشزاده، نویسنده، کارگردان و مدرس دانشگاه، در حال حاضر به عنوان معاون فرهنگی و پژوهشی بنیاد سینمایی فارابی مشغول فعالیت است. حسن بلخاری، نویسنده، پژوهشگر و مدرس، فعال در زمینه فلسفه هنر و زیباییشناسی و حکمت شرق است. وی هماکنون رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران است. حسین کرمی نیز دکترای فلسفه و استاد دانشگاه است. کرمی در حال حاضر به عنوان رئیس مرکز سیمافیلم مشغول است و پیش از این مدیریت شبکه نمایش، نسیم، تماشا و مدیریت شبکه 4 سیما را بر عهده داشته است. جمال شورجه، فارغالتحصیل کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. شورجه ساخت 11 عنوان فیلم سینمایی از جمله فیلم ضدصهیونیستی «33 روز» را در کارنامه دارد و در تولید مجموعه تلویزیونی «یوسف پیامبر» به عنوان مشاور در کنار فرجالله سلحشور حضور داشت. پیش از این مجید رضابالا، منوچهر شاهسواری، جمال شورجه، محمدباقر قهرمانی، حسین کرمی، مازیار میری و اکبر نبوی اعضای شورای پروانه ساخت فیلم را تشکیل میدادند. مهمترین پیامد این تغییر، جایگزینی مدیران به جای هنرمندان در این شورا است. در همین ارتباط رسانهها نقدی از یکی از دوستان پیشین حیدریان منتشر کردند که در آن انتقاداتی پیرامون تغییرات در این شورا مطرح شده بود. وی در بخشی از این یادداشت آورده بود: «اعضای شورای پروانه ساخت را بهانه کردید تا به کمیسیون فرهنگی نشان دهید دلیل ندادن پروانه ساخت به 2 فیلم لاتاری و متری شش و نیم همین اعضای تعویضی بودند».