وطنامروز: اختلاف تیتر یکهای ۲ روزنامه همسو، هرگز در «روزنامهنگاری» امر عجیبی نیست، لذا آنچه در تاریخ شنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۶ در صفحه نخست «وطنامروز» و «کیهان» تیتر یک شد، خودش به تنهایی سند متقنی از زنجیرهای نبودن روزنامههای جریان انقلاب است. بگذریم که بهرغم ظاهر متفاوت، حرف حساب هر دو تیتر یک، یکی بود. اشاره «کیهان» به حفظ برجام توسط آمریکا برای ایران بود تا ما هم در برجام بمانیم و هم در تحریم و اشاره ما به پارهشدن اهداف مدنظر برای برجام بود و اینکه فیالواقع «سران کاخ سفید» ۲ هدف ما از برجام یعنی «لغو تحریمهای قبلی» و «عدم تصویب تحریم جدید» را رسما و علنا پاره کردند که متأسفانه جز این هم نیست! بنابراین کاملا واضح است که نه منظور «وطنامروز» پارهکردن کاغذ برجام توسط آمریکا بوده و نه مراد «کیهان» حفظ اهداف آن توافقی که قرار بود ضمن لغو بالمره تحریمهای قبلی، مانع تصویب تحریم جدید هم بشود! قدرمسلم، آن چیزی مایه رسوایی و آبروریزی است که در روزنامههای زنجیرهای، مسبب تیتر یکهای درشت و صدالبته نادرستی چون «صبح بدون تحریم» و «پایان تحریمها» در فردای توافق شد!
و اما برجام پاره
پیشتر توضیح دادیم که یک معنای پارهکردن برجام این است که آمریکا رسما اعلام کند از برجام خارج میشود. این یعنی رئیسجمهور آمریکا از waive کردن تحریمها در مهلت زمانی مشخص خودداری کند یا کنگره تحریمهای تعلیق شده در برجام را مستقیما بازگرداند. در واقع این رسمیترین و سادهترین شکل خروج از برجام است که آمریکا را به مقصر اول و آخر به هم خوردن توافق بدل میکند. شکل دیگر اما این است که آمریکا تحریمهای تعلیق شده در برجام را موضوعا و مصداقا در قالب عناوین و قوانین دیگر بازگرداند، بدون آنکه رسما اعلام کند از برجام خارج شده است. در این حالت هم آمریکا زیر توافق زده بیآنکه هزینههای حقوقی خروج رسمی از برجام را بپردازد. قانون کاتسا اکنون دقیقا چنین کاری میکند. همین جا باید یک سوءتفاهم مهم را برطرف کرد؛ اینکه گفته شود ترامپ زیر توافق زده یا برجام را پاره کرده به هیچوجه به معنی نامطلوب بودن برجام برای ترامپ یا آمریکا نیست.
وقتی درباره پاره کردن برجام حرف میزنیم مقصود زدن زیر توافق همزمان با نگه داشتن ایران در آن است. آمریکا به این معنا که ایران باید در توافق بماند و تعهدات خود را ادامه بدهد به هیچوجه خواهان به هم خوردن برجام نیست و اساسا کل داستان هم همین است که بازی به گونهای طراحی شده که آمریکا اسما در برجام باشد اما عملا به تعهدات خود عمل نکند و همزمان ایران در برجام بماند! لذا برجام از این جهت که برنامه هستهای ایران را محدود کرده برای آمریکا مطلوبیت فراوان دارد. بنابراین، این تعبیر که آمریکا توافق را پاره کرد، تعبیر دقیقی است. قانون کاتسا اجرایی میشود و تداوم برجام هم مشروط به شروطی شده که قابل تحقق نیست. اگر این پاره شدن برجام نیست، پس چیست؟ آیا واقعا برخی انتظار دارند ترامپ جلوی دوربین توافق را به آتش بکشد؟!
در نهایت البته این نکته را منتفی ندانید که همه این داستانها بازیهایی است برای اینکه ترامپ روزی در همین نزدیکیها اعلام کند اسماً در برجام باقی میماند به شرط اینکه ایران وارد مذاکرات منطقهای و موشکی شود؛ محدودیتهای موشکی و منطقهای که انگلیس و فرانسه و آلمان هم دیروز خواستار آن شدند در روزی که تیلرسون هم از لزوم توافق جدیدی گفت که مکمل برجام باشد.