محمد نجارصادقی: با وجود ظرفیتهای فراوان اشتغالزایی و جذب سرمایهگذاری در بخش ICT کشور به دلیل اجرایی نشدن کامل شبکه ملی اطلاعات نتوانستهایم از تمام ظرفیتهای اقتصادی در بخش فناوری اطلاعات استفاده کنیم. به گزارش «وطنامروز»، کشورهایی مانند روسیه، چین، کرهجنوبی و حتی انگلستان ملیگرایی در حوزه فناوری اطلاعات را برای صرفههای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن شروع کردهاند اما در صورت بیمتولی ماندن این حوزه در ایران و ایجاد نکردن زیرساختهای شبکه ملی اطلاعات امنیت اقتصادی سرمایهگذاران در این حوزه از بین میرود. یکی از الزامات جدی تبلور شعارهای اقتصاد مقاومتی در حوزه ICT بهرهگیری از بسترهای بومی تبادل اطلاعات است که میتوان ایجاد شبکه ملی اطلاعات را اقدام اولیه در این مسیر معرفی کرد. در سالهای گذشته که تمام صنایع کشور با رکود دستوپنجه نرم میکردند، صنایع فناوری اطلاعات و استارتآپها با رشد فزایندهای به کار خود ادامه میدادند تا حدی که سهم بازار ICT را در ایران 60 هزار میلیارد تومان تخمین زدهاند. یکی از نکات مثبت حوزه فناوری اطلاعات در ایران جذب سرمایهگذاری خارجی بوده اما حالا با وجود تحریمهای پیدرپی شرکتهایی مانند گوگل و اپل برای برنامههای ایرانی نهتنها سرمایهگذاران خارجی بلکه سرمایهگذاران ایرانی هم دچار تردید شدهاند.
ایجاد امنیت برای سرمایهگذاران در حوزه فناوری اطلاعات
سرمایهگذاران اقتصادی، بازار فناوری اطلاعات ایران و بویژه استارتآپهای ایرانی را محلی بکر و پرسود برای سرمایهگذاری مالی درازمدت میدانند. بتازگی هم استارتآپهای ایرانی توانستهاند در نمایشگاه جیتکس که هر سال برای ارائه خدمات استارتآپها در سطح بینالمللی برگزار میشود اعتماد 7 کشور را برای سرمایهگذاری جلب کنند. اما وجود تحریمها و محروم کردن برنامهها و استارتآپهای ایرانی توسط بسترهای خدمترسانی آمریکایی، سرمایهگذاران خارجی و داخلی را نگران کرده است. در این شرایط نیاز به شبکه ملی اطلاعات به عنوان بستر امن و شفاف برای ارائه برنامههای ایرانی احساس میشود. بنا بر این گزارش، کل حجم بازار نفت دنیا ۱۷۰۰ میلیارد دلار است، در حالی که بازار ICT تقریبا ۳۷۰۰ میلیارد دلار است؛ در این شرایط سهم بازار ICT ایران حدود 60 هزار میلیارد تومان تخمین زده میشود و این نشاندهنده این است که با توجه به این بازار جدید حتی میتوانیم در سالهای نه چندان دور از فروش محصولات نفتی هم بینیاز شویم. تنها در سال گذشته شرکتهای حوزهICT 2 هزار میلیارد تومان مالیات دادهاند که نشاندهنده فعالیت فزاینده در این حوزه است.
شبکه ملی اطلاعات یعنی گوگل ایرانی؟
در تعریف شبکه ملی اطلاعات گاهی افراد دچار اشتباه میشوند و تصور میکنند معنای بومیسازی فضای مجازی یا طرح شبکه ملی اطلاعات تنها به معنای بهرهگیری از سرویسهای جستوجوی داخلی برای دسترسی به محتوایی برنامهریزی شده از سوی حاکمیت است، در حالی که اولا شبکه ملی اطلاعات تعریفی گستردهتر دارد و ثانیا شبکه ملی اطلاعات بستر تعامل با موتورهای جستوجو مانند گوگل را باز خواهد گذاشت اما بهرهگیری از سرویس جستوجوی ایرانی را سهلتر خواهد کرد. تجربه نشان داده فیلترینگ یا محدود کردن مخاطب ره به جایی نمیبرد، بلکه باید آنچنان نیازهای کاربر برطرف شود که دیگر نیازی به سرویسهای خارجی نداشته باشد. مسلما در صورتی که نیازهای کاربران ایرانی بهوسیله سرور پرسرعت و ارزان داخلی برطرف شود دیگر نیازی به سرورهای خارجی نیست. در اینباره وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات میگوید: از نظر رهبری شبکه ملی اطلاعات یک کلیدواژه است که مفهوم این کلیدواژه حاکمیت جمهوری اسلامی در فضای مجازی است؛ البته حاکمیت نه به این معنا که باید این فضا را بست، بلکه به این صورت که به دنبال سهم واقعی خود در فضای مجازی باشیم و ناظر بر این چیزی که در فضای حقیقی داریم در فضای مجازی هم باید وجود داشته باشد. از اصلیترین عناوین شبکه ملی اطلاعات پرظرفیت کردن پهنای باند و دسترسی به اینترنت است. با وجود اینکه صابر فیضی، مدیرعامل سابق شرکت مخابرات اعتقاد دارد بالای 60 درصد اطلاعات در داخل با پهنای باند موجود تبادل میشود اما هنوز تبادل ترافیک در نهادها و ارگانهای داخلی به این مسیر ساخته شده هدایت نشده است. همچنین نیازهای اولیه مردم جهت دستیابی به خدمات دولتی، سلامت، تجارت و آموزش الکترونیکی باید با تعرفه ارزان و مناسب برای آحاد جامعه در بستر شبکه ملی اطلاعات ارائه شود. پیشبینی میشود با توجه به اشتغال بیش از 130 هزار نفری صنایع مرتبط با فناوری اطلاعات در سال گذشته تا پایان سال 96 هم بالای 150 هزار نفر در این حوزه مشغول به کار شوند اما این بالندگی تنها در صورتی رخ میدهد که سرمایهگذاران با فراغ بال و ایجاد امنیت بتوانند سرمایهگذاری کنند که این مهم با ایجاد شبکه ملی اطلاعات میسر میشود. محمدجواد آذریجهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در اینباره میگوید: امروز حوزه ICT به عنوان پیشران توسعه در کشور نقش پررنگی در اشتغال و رونق کسبوکار ایفا میکند که اشتغالزایی 130 هزار نفر سال گذشته از مزایای توجه به این بخش است. وی افزود: حدود 100 هزار اپلیکیشن فارسی در سالهای 94 و 95 به وسیله
25 هزار تیم از جوانان دانشگاهی تولید شده که تاکنون چنین کاری، سابقه نداشته است اما مقام معظم رهبری تاکید دارند این تعداد رقم پایینی است و تاثیرگذاری لازم را ندارد و باید این جوششها و حرکتها تبدیل به یک رودخانه و در نهایت دریا شود.
ضرورت اجرای شبکه ملی اطلاعات
ضرورت ایجاد شبکه ملی اطلاعات بیش از پیش احساس میشود و مسؤولان باید این موضوع را تبیین کنند که شبکه ملی اطلاعات به هیچ وجه انحصار اینترنت یا به معنای اینترنت داخلی نیست. همان طور که وزیر ارتباطات گفته شبکه ملی اطلاعات مهمترین و ضروریترین پروژه این وزارتخانه است، پروژهای که با اجرای آن تحول عظیمی در حوزه فناوری اطلاعات رخ خواهد داد، تحولی که در راستای اقتصاد مقاومتی است.