فاطمه افتخاری: پس از آنکه رهبری در سال 94 در یکی از سخنرانی‌های خود فرمودند اسرائیل 25 سال آینده را نخواهد دید، این سوال در ذهن خیلی از افراد شکل گرفت که دنیا بدون وجود رژیم صهیونیستی چگونه خواهد بود؟ مصطفی رضایی‌کلوزری در کتاب «زایو» با بهره‌گیری از قدرت تخیل و استفاده از ژانر علمی- تخیلی به توصیف سال 1420 می‌پردازد. در زایو به جهانی پرداخته شده که هر چند دیگر در آن نامی از اسرائیل نیست اما همچنان تقابل حق و باطل جاری است، با این تفاوت که صف‌بندی‌ها به گونه‌ای تغییر کرده که در آمریکا با حزب اسلامگرا که از قدرت بالایی برخوردار است مواجه هستیم. زایو روایت جهانی‌شدن گفتمان انقلاب اسلامی است و جهانی که مجذوب قدرت و تفکر اسلام شده است؛ اسلامی که معادلات جهانی را به گونه‌ای جدید شکل می‌دهد.
در این داستان جهان با ویروس خطرناکی به اسم زایو مواجه است که دانشمندان ایرانی برای ریشه‌کن کردن و یافتن پادزهری برای این ویروس تلاش می‌کنند. پس از رسیدن گزارشی از جمهوری اسلامی فلسطین مبنی بر وجود آزمایشگاه مشکوکی در اعماق زمین این کشور، قهرمان ایرانی داستان به اسم دکتر پارسا که با توصیفات نویسنده از حیاط منزل او و ورزش باستانی که انجام می‌دهد مشخص می‌شود ارتباطات خود را با سنت‌ها حفظ کرده است، برای کشف راز آزمایشگاه مدفون در زیرزمین راهی کشور فلسطین می‌شود که در راه رسیدن به آنجا با ماجرا‌های متعددی مواجه هست و تحت تاثیر اتفاقاتی، افرادی از کشورهای مختلف جهان در راه رسیدن به این آزمایشگاه در کنار قهرمان داستان و همراه او قرار می‌گیرند.
در جامعه‌ای که نوجوانان آن دچار بحران بی‌هدفی هستند و اغلب قهرمان‌هایی که برای آنان تعریف می‌شوند خارج از فرهنگ ملی و مذهبی جامعه خود هستند، وجود کتاب‌هایی که باعث ایجاد هدف در ذهن نوجوانان شود و الگو‌های آنان را بسازد بسیار بااهمیت است؛ کتاب‌هایی که با بهره‌گیری از قدرت خیال به طور غیرمستقیم ناخودآگاه نوجوانان را تحت تاثیر قرار داده و در شکل‌گیری اولویت‌های آنان سهیم باشد. زایو از آن دست کتاب‌هایی است که می‌تواند با بیان خوب و گره‌های متعدد داستانی و توصیفات خوب لحظه‌های سرنوشت‌ساز این داستان را خلق کند. همچنین توانسته با به بازی گرفتن تخیل مخاطب و به تصویر کشیدن وسایل تکنولوژی‌های مدرن آینده مثل «هوارو»هایی که ساخت ایران‌خودرو هستند یا روبات‌هایی که از قدرت‌هایی خارج از قدرت فعلی برخوردار هستند، مخاطب نوجوان یا حتی بزرگسال را همراه خود تا پایان ماجرا حفظ کند. در کنار توصیفات خوب چالش‌ها یکی از نقاط ضعف این اثر را می‌توان کامل و روشن نبودن جامعه آرمانی توصیف شده در ذهن نویسنده دانست به طوری که در بخش‌هایی از داستان توصیفات نمی‌تواند مخاطب را قانع کند و پذیرش اتفاقات برای مخاطب سخت و نظم و انسجام روایی داستان در ذهن مخاطب مخدوش می‌شود.
در این کتاب به میزانی که روی اهمیت علم و تکنولوژی تاکید می‌شود نیت و انگیزه افراد مهم انگاشته نمی‌شود و حتی مخاطب در کتاب با شخصیت‌هایی مواجه است که نمی‌داند با چه هدفی وارد ماجرا می‌شوند و چه انگیزه‌هایی را دنبال می‌کنند. همچنین اکثر شخصیت‌های این داستان را مردان تشکیل می‌دهند، هر چند طبق قاعده قهرمانان داستان دارای خانواده‌های خوب با همسرانی هستند که برابر مشکلات صبورند و در نقش مادری موفق ظاهر می‌شوند اما این زنان در نقش‌های اجتماعی حضور پیدا نمی‌کنند و این کمرنگ بودن حضور زنان تا جایی است که می‌توان گفت داستان کاملا مردمحور جلو می‌رود و به پایان می‌رسد.
برای مخاطبی که در زایو یک با تخیلات نویسنده همراه شده خبر نگارش زایو دو می‌تواند بسیار نویدبخش باشد و مخاطب در انتظار تخیل‌های جدید نویسنده و ادامه ماجرای زندگی شخصیت‌های داستان می‌ماند. باید دید نویسنده چه تخیلاتی برای ادامه ماجرا در ذهن دارد.
در متن زیر بخشی از کتاب که در آن نویسنده به توصیف فناوری‌های سال 1420 شمسی می‌پردازد را می‌توانید مطالعه کنید: «دکتر پارسا توی کوچه،کنار هواروی کوچکش ایستاد. دکمه روی در را با انگشتش لمس کرد. لحظه‌ای بعد هوارو روشن شد و در آن باز شد. دکتر پارسا کمی خود را خم کرد و داخل هوارو نشست. دستش را روی گوشی همه‌کاره- قطعه الکترونیکی کوچکی که دیگر بین همه مردم دنیا همه‌گیر شده بود- گذاشت و اسم خود را گفت تا مسیر مجاز روی نمایشگر هوارو مشخص شود. دریافت امواج رادیو تا ترجمه‌گر و کنترل وسایل نقلیه و سیستم‌های دیگر به‌وسیله فرمان صوتی، از قابلیت‌های این گوشی بود. نسلی از فناوری رسانه‌ای که تلفن‌های همراه هوشمند، رادیوهای سنتی و تبلت‌ها را به انقراض کشانده بود، حتی تا حدی رایانه‌ها را!»