در زمانی که وزارت خارجه عراق با دقت و نگرانی بسیار اقدامات تخریبی برخی ناقضان قوانین علیه نمایندگیهای عراق در خارج از کشور را رصد میکند، شماری از نمایندگان پارلمان خواستار تعطیلی نمایندگیهای اربیل در کشورهای مختلف شدهاند. تنش میان بغداد و اربیل، در پی برگزاری طرح آمریکایی- صهیونیستی همهپرسی جدایی اقلیم کردستان عراق و متعاقب آن عملیات نیروهای عراقی برای تامین امنیت مناطق مورد منازعه تشدید شده است. دولت مرکزی عراق یکسری اقدامات در سطح داخلی و فرامرزی علیه عوامل برگزاری همهپرسی تجزیهطلبی انجام داده و اخیرا برای برخی نزدیکان مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان حکم جلب صادر کرده است. محکمه اقلیم کردستان هم روز گذشته حکم دستگیری گروهی از مقامات ارشد دولتی، پارلمانی و نظامی عراق را صادر کرد(!) بنا بر این گزارش، در این حکم اسامی چندین نماینده پارلمان و فرمانده گردانهای مسیحی عضو بسیج مردمی عراق درج و خواستار دستگیری آنها شده است. انتشار این حکم با موجی از تمسخر گسترده در فضای جامعه عراق و رسانههای این کشور مواجه شده است.
رزمندگان حشدالشعبی، عراقی هستند
در واکنش به اظهارات ضد ایرانی رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا، دفتر نخستوزیری عراق با صدور بیانیهای اعلام کرد هیچکس حق ندارد در امور مربوط به نیروهای داوطلب مردمی عراق دخالت کند و برای عراقیها تصمیمگیری کند. در ادامه این بیانیه آمده است: اظهارنظر تیلرسون درباره حشدالشعبی دخالت در امور داخلی عراق محسوب میشود؛ نیروهای حشدالشعبی قهرمانان ملی کشور عراق هستند که برای دفاع از وطن خود ایثار و فداکاری میکنند. در ادامه این بیانیه تاکید شده است هیچ طرفی حق دخالت در امور عراق و تعیین آنچه عراقیها باید انجام دهند را ندارد. تیلرسون روز یکشنبه در دیدار با وزیر خارجه عربستان در ریاض با تکرار یاوهگوییهایش درباره ایران، مدعی شد: «شبهنظامیان شیعه که با داعش میجنگیدند، دیگر کاری در عراق ندارند و باید به کشور خود بازگردند».
بارزانی مسؤول شکستهاست
مخالفان دولت اقلیم کردستان، برکناری مسعود بارزانی را خواستار شدند. جنبش تغییر موسوم به گوران معتقد است مسعود بارزانی موقعیت کردهای عراق را به بحرانی عمیق فرو برده و مسؤول اصلی شکستهای سیاسی و نظامی اقلیم کردستان است که برای بیرون رفتن از آن «تشکیل دولت نجات ملی» ضرورت دارد. شورش حاجی، سخنگوی تغییر (گوران) با انتقاد از برگزاری همهپرسی در کردستان، گفت: «ما بیشتر دستاوردهایی که با خون فرزندان ملت خود به دست آورده بودیم را از دست دادیم. شرف و حیثیت پیشمرگهای ما پایمال شد». تغییر معتقد است عملکرد مسعود بارزانی برای جنبش کردهای عراق «فاجعهبار» بوده است. این سیاست موجب شد شهر نفتخیز کرکوک، هفته گذشته از دست پیشمرگها خارج شود و به دست نیروهای عراقی بیفتد. به گفته سخنگوی تغییر، بیشتر مناطقی که در استانهای کرکوک، نینوا و دیاله در تصرف کردها بود، به علت «اشتباهات رهبری اقلیم» از زیر سلطه کردها بیرون آمدهاند. وی بیانیه ریاست مسعود بارزانی را «غیرقانونی» دانست و اعلام کرد: «ریاست اقلیم کردستان باید منحل و یک دولت نجات ملی برای پایان دادن به بحران کنونی تشکیل شود». این سخنگو تهدید کرد اگر احزاب حاکم بر کردستان عراق در اینباره ممانعت بهعمل آورند آنها دست به اقدامات دیگری خواهند زد. اقداماتی که پیشبینی میشود یکی از آنها، راهاندازی تجمعات خیابانی برای تحت فشار قرار دادن حاکمان کنونی کردستان عراق برای کنارهگیری از مسؤولیت باشد.
تعویق انتخابات در اقلیم کردستان
رئیس کمیته انتخاباتی منطقه کردستان عراق، دوشنبه اعلام کرد انتخابات ریاستی و پارلمانی که قرار بود اول نوامبر برگزار شود، برگزار نخواهد شد به دلیل اینکه احزاب سیاسی هنوز کاندیداهای خود را معرفی نکردهاند. هندرین محمد به رویترز گفته کمیته انتخاباتی موضوع تعیین موعد جدید انتخابات ریاستی و پارلمانی را به پارلمان کردستان ابلاغ خواهد کرد. ضربالاجل برای اعلام کاندیداهای احزاب سیاسی چند روز گذشته به پایان رسید اما این بازه زمانی تا دیروز تمدید شده بود. احزاب اپوزیسیون کرد، روز یکشنبه از مسعود بارزانی و کوسرت رسول، معاونش خواستند برای آمادهسازی برگزاری انتخابات در کردستان از پستهای خود استعفا کنند و دولت نجات ملی تشکیل شود.
تقلای آمریکا برای بازگرداندن کرکوک به اربیل
هربرت مکمستر، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور آمریکا بامداد دوشنبه ضمن حمایت از افراد بارزانی، خواستار میانجیگری در وضعیت کرکوک شد. مکمستر طی بیانیهای گفت آمریکا باید به نحوی در مسأله کرکوک میانجیگری کند که دوستان کرد واشنگتن در منطقه سود ببرند. وی همچنین تاکید کرد آمریکا باید رویکردی را در پیش بگیرد که عراق را به سمت تقویت شدن ببرد اما مانع همسو و همجهت شدن آن با ایران شود. در پی برگزاری همهپرسی جدایی منطقه کردستان عراق، شبهنظامیان وابسته به مسعود بارزانی مناطق مورد مناقشه از جمله استان کرکوک در شمال عراق را تصرف و آن را بخشی از دولت جدید خود دانستند. دولت مرکزی بغداد نیز دوشنبه گذشته به نیروهای مشترک عراق دستور داد ماموریتی را برای تامین امنیت این مناطق و بازپسگیری آنها آغاز کنند. افزون بر اهمیت راهبردی، از منظر سیاسی و اجتماعی نیز استان کرکوک جایگاه مهمی در معادلات نفتی و ساختار اقتصادی عراق ایفا میکند. ۴۰ درصد از صادرات نفت عراق از این استان صورت میگیرد و پس از استان بصره با در اختیار داشتن حدود 4 میلیارد بشکه نفت، بزرگترین ذخایر نفتی عراق را در اختیار دارد.
تأکید روسیه بر گفتوگو برای حل بحران
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز گذشته در دیدار با همتای عراقیاش، ابراهیم الجعفری در مسکو، تأکید کرد روسیه به تمامیت ارضی و حاکمیت عراق احترام میگذارد. لاوروف در ادامه گفته است تمام مسائل در عراق باید از طریق گفتوگو حل شود. بر اساس این گزارش، وزیر خارجه روسیه همچنین تصریح کرد «تمام گروههای قومی، سیاسی و مذهبی باید در این گفتوگوها شرکت داشته باشند». دیپلمات ارشد روسیه ادامه داد: «مایلم بر تعهد مسکو درباره احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی عراق تأکید کنم».
هوشیار زیباری: تلاش آمریکا برای دور کردن عراق از ایران توهم است
وزیر پیشین خارجه عراق به سفر حیدر العبادی، نخستوزیر این کشور به عربستان و حضور رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به صورت همزمان در ریاض، واکنش نشان داد و گفت: آمریکا متوهم است اگر فکر میکند با سوق دادن عراق به سوی عربستان میتواند بغداد را از تهران دور کند. هوشیار زیباری در توئیتر خود نوشت: «نزدیکی عراق و عربستان یک توهم آمریکایی برای این است که خودشان را قانع کنند که امکان دور کردن حیدر العبادی، نخستوزیر عراق از ایران وجود دارد». روز یکشنبه در جریان سفر کوتاه حیدر العبادی به عربستان، نشست هماهنگی عربستان و عراق برگزار شد و سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در این نشست بر حمایت ریاض از بغداد و تمامیت ارضی این کشور تأکید کرد. عربستان در طول چند ماه گذشته راهبرد جدیدی درباره عراق در پیش گرفته و تلاش میکند در این کشور بر محور عربی بودن تأکید بیشتری داشته باشد.