مجلس نمایندگان آمریکا چهارشنبه لایحهای را با 423 رای موفق و 2 رای مخالف به تصویب رساند که براساس آن، آمریکا میتواند پس از هر آزمایش موشکی بالستیک ایران، تحریمهای جدیدی علیه برنامه موشکی ایران و افراد تاثیرگذار در آن اعمال کند. به گزارش «وطنامروز»، این مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا در شرایطی به تصویب رسیده است که پیش از این در دولت دونالد ترامپ،
آمریکا گاه پس از هر آزمایش موشکی ایران، تحریمهایی علیه برنامه موشکی ایران و سازمانها و نهادهای متولی در این زمینه اعمال میکرد. با این مصوبه اما این تحریمها تبدیل به یک روند معمول خواهد شد که طی آن رئیسجمهور آمریکا پس از هر آزمایش موشکی، موظف است به کنگره گزارش دهد که آزمایش موشکی ایران خلاف قطعنامه 2231 است یا خیر. در صورتی که رئیسجمهور آمریکا اعلام کند آزمایش موشکی ایران خلاف قطعنامه 2231 بوده است، رئیسجمهور موظف میشود افرادی را که دانسته به برنامه موشکی ایران کمک و تحریمهای موشکی و تسلیحاتی ایران را نقض کردهاند، در فهرست تحریم قرار دهد. براساس این گزارش، مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه طرحی را که خواستار اعمال تحریمهای جدید علیه برنامه موشکی ایران است با 423 رای موافق و 2 رای مخالف به تصویب رساند. به گزارش فارس، طرح موسوم به «قانون موشکهای بالستیک ایران و اجرای تحریمهای بینالمللی» که از سوی «اد رویس» رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا اواسط مهرماه سال جاری ارائه شده، مستقیما تحریم تازهای علیه برنامه موشکی ایران اعمال نمیکند، اما راه را برای اعمال تحریمهای تازه از سوی دولت آمریکا باز میکند. در ابتدای این طرح، با اشاره به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که از ایران درخواست کرده روی موشکهای بالستیکی که برای داشتن توانمندی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند، کار نکند، آمده است: «سیاست ایالات متحده این است که از هرگونه فعالیت ایران در ارتباط با موشکهای بالستیکی که برای داشتن توانمندی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند، از جمله شلیک با استفاده از چنین فناوریهای موشکی، جلوگیری کند». این طرح که باید در سنا هم به تصویب برسد، دولت آمریکا را موظف میکند در نهایت ظرف 90 روز پس از تبدیل این طرح به قانون، گزارشی درباره «زنجیره تأمین» و افراد و شرکتهایی که «برنامه موشکی ایران را به میزان چشمگیری تسهیل کرده، پشتیبانی کرده یا به نحوی دیگر کمک کرده باشند»، به کنگره ارائه کند. پراکندگی جغرافیایی زنجیره تأمین و ارزیابی از توانمندی بومی ایران در تولید اقلام مربوط به موشک از دیگر مفادی است که باید به کنگره ارائه شود. این گزارش غیرطبقهبندیشده نیز خواهد بود،
اما میتواند ضمایم طبقهبندیشده داشته باشد. در صورتی که دولت در آن گزارش اعلام کند آزمایش موشکی ناقض قطعنامه بوده، باید فهرستی از افرادی که دستور آزمایش را دادهاند یا آن را فرماندهی کردهاند، به کنگره ارائه کرده و بگوید آیا این افراد پیش از این در فهرست تحریم بودهاند یا نه. دولت همچنین باید اعلام کند قصد دارد چه اقداماتی در پاسخ به این آزمایش انجام دهد. این طرح رئیسجمهور را موظف میکند افرادی را که دانسته به برنامه موشکی ایران کمک کرده و تحریمهای موشکی و تسلیحاتی ایران را نقض کردهاند، در فهرست تحریم قرار دهد. دولت آمریکا همچنین موظف بود ظرف 120 روز پس از تبدیل این طرح به قانون و پس از آن هر 90 روز یکبار، به کنگره درباره «اطلاعات موثق» که نشان دهد ایران برای دور زدن تحریمهای تسلیحاتی و موشکی تلاش کرده، گزارش دهد.
قطعنامه 2231 چه میگوید؟
محور اصلی طرح اد رویس برای افزایش فشار به برنامه موشکی ایران، بر پایه قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده است. این قطعنامه یک هفته پس از توافق هستهای ایران و 1+5 در شورای امنیت به تصویب رسید و براساس آن، همه 6 قطعنامه پیشین که علیه ایران صادر و منجر به تحریمهایی در رابطه با موضوع هستهای علیه تهران شده بود، ملغی شد. درباره بخش موشکی این قطعنامه،
2 دیدگاه مختلف مطرح شده است. طرف آمریکایی مدعی است بر پایه این قطعنامه هرگونه آزمایش موشکی ایران به معنای نقض قطعنامه 2231 است اما در مقابل ایران معتقد است این قطعنامه هیچ محدودیتی بر برنامه موشکی کشورمان اعمال نمیکند. با رجوع به قطعنامه 2231 و مفاد آن میتوان درباره صحت این 2 روایت تصمیمگیری کرد. قطعنامه 2231 شورای امنیت در 2 سطح به بحث موشکی پرداخته است؛ اول آنکه محدودیتها علیه نقل و انتقال تجهیزات موشکی به ایران تا پایان یک دوره 8 ساله ادامه یابد و دوم آنکه شورای امنیت به ایران توصیه کرده است از توسعه موشکهای بالستیکی که توانایی حمل سلاحهای هستهای را دارند خودداری کند. بنابراین در قطعنامه 2231 صرفا در قالب توصیهای به بحث توان موشکی ایران اشاره شده و هیچگونه الزام و اجباری در آن قید نشده است؛ در این قطعنامه ضمن اعمال محدودیت 8 ساله برای ورود و خروج مواد و ابزار مرتبط با ساخت موشک به ایران، به مسؤولان کشورمان توصیه شده از توسعه برنامه موشکی بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای، اجتناب کنند؛ به عبارت دیگر، لحن قطعنامه 2231 در رابطه با برنامه موشکی ایران غیرالزامآور است و ضمانت اجرایی درباره آن وجود ندارد. براساس این گزارش، در قطعنامه پیشین یعنی 1929 درباره برنامه موشکی ایران عنوان شده بود: «شورای امنیت سازمان ملل تصمیم میگیرد ایران نباید» فعالیتهای مرتبط با موشکهای بالستیک داشته باشد، در قطعنامه 2231 این لحن تغییر کرده است. در این قطعنامه عنوان شده است «شورای امنیت سازمان ملل از ایران میخواهد» فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک نداشته باشد. به گفته بسیاری از کارشناسان حقوقی، عبارت «از ایران میخواهد» ادبیات الزامآور نیست و لحن توصیهای دارد. این در حالی است که در همین قطعنامه برای بند مربوط به محدودیت ارسال اقلام با کاربری دوگانه به ایران بار دیگر از لفظ «نباید» استفاده شده که این نشان میدهد تغییر عبارت در بند مربوط به محدودیتهای موشکی عامدانه و هدفمند بوده است. نکته دوم درباره قطعنامه اینکه در بخش مربوط به برنامه موشکی، از ایران خواسته شده از کار روی موشکهایی خودداری کند که «برای داشتن قابلیت حمل کلاهک هستهای» طراحی شده است. این در حالی است که در قطعنامه 1929 ایران ملزم شده بود روی موشکهایی که «دارای قابلیت حمل کلاهک هستهای» هستند، کار نکند. بر اساس تعاریف بینالمللی، موشکهای بالستیک میانبرد به بالا، ماهیتا دارای این قابلیت هستند و زیرمجموعه این بند قرار میگیرند، فارغ از اینکه ایران قصد استفاده اتمی از آنها را داشته باشد یا نه. این تفاوت به این معنی است که بر اساس قطعنامه جدید، تنها از ایران خواسته شده روی موشکهایی کار نکند که عامدانه و هدفمند برای حمل کلاهک هستهای طراحی شده است.
توقفی در عرصه موشکی نخواهیم داشت
جانشین قرارگاه ثارالله سپاه گفت: هیچگونه توقفی در عرصه موشکی و دفاعی نخواهیم داشت. سردار محمداسماعیل کوثری در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران، درباره طرح مقابله با برنامه موشکی ایران از سوی مجلس نمایندگان آمریکا، اظهار کرد: هیچگونه توقفی در عرصه موشکی و دفاعی نخواهیم داشت، چرا که توان موشکی ما بومی بوده و به آنها ربطی ندارد. وی ادامه داد: اقدامات آمریکاییها از روی گستاخی است؛ جمهوری اسلامی ایران در سختترین شرایط و فشارها پیشرفتهای زیادی در عرصههای مختلف بهدست آورده است، ما کارمان را به بهترین نحو انجام داده و پیش رفتیم چرا که اقداماتمان در چارچوب قانون است. جانشین قرارگاه ثارالله درباره خصومتهای آمریکا علیه کشورمان اضافه کرد: شکستهای پیدرپی آمریکا در منطقه موجب عصبانیت آنها از ایران اسلامی شده است. سردار کوثری با بیان اینکه دشمن به دنبال سلطه بر کشورهای منطقه است، افزود: ملتهای منطقه بیدار و آگاه شدهاند و نمیخواهند تابع و زیر سلطه کشور دیگری باشند. جانشین قرارگاه ثارالله سپاه در پایان خاطرنشان کرد: دستگاه دیپلماسی باید قاطعانه مقابل زیادهخواهیهای آمریکا بایستد، آمریکاییها بدانند به هیچ عنوان تسلیم خواستههای ناحق آنها نخواهیم شد.