گروه اقتصادی: تلاش‌های منطقه‌ای ایران برای حذف دلار از تبادلات تجاری و همراهی شرکای تجاری آن می‌تواند دستیابی به این هدف را تسریع بخشد. اگر چه بیش از یک سال پیش ایران و روسیه تصمیم گرفتند مبادلات ارزی بین 2 کشور را با ارزهای ملی خود- ریال و روبل- انجام دهند اما این مهم به‌دلیل مراودات ضعیف بانکی بین 2 کشور هنوز آنگونه که باید اجرایی نشده است، البته به ‌دنبال سفر اخیر ولادیمیر پوتین به ایران و دیدار وی با مقام معظم رهبری بار دیگر این موضوع در دستور کار قرار گرفته به‌‌طوری ‌که مقام معظم رهبری در دیدار رئیس جمهور روسیه بر حذف دلار از مبادلات بین‌المللی تاکید کردند و گفتند: برای هر دو کشور پذیرنده حذف دلار از مبادلات اقتصادی لازم است تا مشکل بانکی برطرف و مجوزهای لازم در این زمینه برای بانک‌های 2 کشور صادر شود. قبل از این دیدار و به‌دنبال سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به ایران و امضای تفاهمنامه‌های نهایی، پیمان دوجانبه پولی بین ایران و ترکیه امضا و دلار از مبادلات 2 کشور حذف شد. به گزارش «وطن‌امروز»، طبق اعلام بانک مرکزی، رؤسای کل بانک‌های مرکزی ایران و ترکیه، نهایی و اجرایی شدن موافقتنامه 2 کشور درباره سوآپ دوجانبه ریال و لیر را اعلام کردند. بر این اساس، طرفین اعتباری به میزان ۵ میلیارد لیر و معادل آن به ریال ایران - در اختیار بانک‌های عامل 2 کشور- برای یکدیگر تخصیص دادند که برای گشایش اعتبارات اسنادی به نفع تجار 2 کشور با سررسید پرداخت یک ساله مورد استفاده قرار خواهد گرفت. براساس این موافقتنامه که با هدف تسهیل تجارت با استفاده از ارزهای ملی 2 کشور برای «تامین مالی تجارت» و «سرمایه‌گذاری مستقیم» بین 2 کشور انجام شده است، ریال ایران و لیر ترکیه به راحتی قابلیت تبدیل به یکدیگر را خواهند داشت که به کاهش هزینه‌های تبدیل و نقل و انتقالات وجوه ارزی برای تجار دو طرف، بدون نیاز به استفاده از ارزهای واسط منجر خواهد شد. در حال حاضر ایران با 4  کشور اصلی از جمله ترکیه، چین، روسیه و کره‌جنوبی مبادلات بین‌المللی دارد و اگر این کشورها شرایط مبادله بدون دلار را فراهم کنند، تهدیدها و شرایط بانکی آمریکا برای ایران، خیال خام خواهد بود. علاوه‌بر این تاثیرگذاری دیگر حذف دلار از مبادلات بین‌المللی، خنثی کردن نوسانات نرخ ارز بر مبادلات است و از آنجا که ایران تحریم دلاری است با حذف این ارز لازم نیست مبادلات را با واسطه انجام دهیم.
 عزم جهانی برای حذف دلار از مبادلات اقتصادی
در این میان عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه عزم جهانی برای حذف دلار از مبادلات اقتصادی جزم شده، گفت: به هر نسبت که تجارت را توسعه دهیم امکان حذف دلار راحت‌تر خواهد بود. یحیی آل‌اسحاق در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: آقای دلار نوعی از سلطه است که به ناحق آمریکا در نظام اقتصادی دنیا به دلیل یک ضرورت تجاری تحمیل کرده است. وی افزود: در هر صورت هر تجارتی که در سطح بین‌الملل انجام می‌شود در نهایت باید بر اساس یک پول یا ارز پرداخت یا دریافت شود. به عبارتی نقل و انتقال کالا باید به وسیله مبادله‌ای به اسم ارز صورت بگیرد. وی مبادله کالا، حفظ ذخایر ارزی، تشکیل و تسهیل پس‌انداز و نوسانات مختلف را یکی از دلایل اهمیت دلار در نظام اقتصادی جهان عنوان و تصریح کرد: آمریکا با استفاده از کنترل خود در بحث دلار اعمال اقتدار سیاسی می‌کند و هر کسی را که بخواهد تحریم و تعزیر می‌کند. به عبارتی بنا دارد با کنترلی که در زمینه دلار دارد به همه اهداف خبیث و شوم خود دست یابد. به‌عنوان نمونه آمریکا به همه شبکه‌های نقل و انتقالات ارزی، پولی و بانکی می‌گوید هر کسی می‌خواهد با دلار من با ایران معامله کند باید این محدودیت‌ها را بپذیرد بنابراین او یک ظلم بزرگ تاریخی را انجام می‌دهد. وی کشور چین را نخستین کشوری برشمرد که برای بیرون آمدن از مبادلات اقتصادی با دلار اقدام کرده است و اکنون با 60 کشور مبادله اقتصادی خود را با یوآن یا ارز قابل قبول دیگری صورت می‌دهد و روسیه نیز در همین زمینه کار را شروع کرده و ایران هم مدت‌هاست به دنبال راه‌حل و راهکار است. به باور عضو اتاق بازرگانی تهران، معاملات بین‌المللی با کشورهایی همچون ترکیه و روسیه با پول ملی زمانی ممکن است که حجم مبادلات دارای تعادل باشد. آل‌اسحاق در ادامه گفت: ایران حدود 8میلیارد دلار صادرات به عراق دارد اما صادرات عراق به ایران حدود یک میلیارد دلار است بنابراین وقتی ما بخواهیم در ازای این حجم از صادرات دینار دریافت کنیم باید به این بیندیشیم که دینار گرفته شده از عراق را کجا خرج کنیم؟! وی با تاکید بر اینکه باید حذف دلار از معاملات اقتصادی و تجاری را به عنوان یک عزم جدی دنبال کنیم، تصریح کرد: اگر عزم جدی در این قضیه داشته باشیم، پیدا کردن راه‌حل کار چندان مشکلی نیست. وی افزود: حجم تجارت غیرنفتی ما حدود 24/0 درصد تجارت جهانی است که حد استاندارد باید یک درصد باشد بنابراین ما تا 3 برابر می‌توانیم ظرفیت تجاری خود را بالا ببریم. به‌گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، اکنون ایران با 15 کشور همسایه است و بخوبی می‌تواند با این 15 کشور ارتباطات اقتصادی و تجاری برقرار کند و در عین حال یک بازار 400 تا 500 میلیونی را در اطراف خود دارد که این هم یک ظرفیت بزرگ برای ما محسوب می‌شود.
 آمادگی ۳ بانک برای حذف دلار از مبادلات بین‌المللی
در همین حال عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به فراهم شدن زیرساخت‌ها برای اجرای حذف دلار از مبادلات بین‌المللی، گفت: 3 ماه است که برای این کار اقداماتی انجام شده و 3 بانک صادرات، شهر و ملی آماده‌ اجرا هستند. معصومه آقاپورعلیشاهی با بیان اینکه باید مبادلات بین‌المللی با شفافیت انجام شود، افزود: اگر شفافیت مبادلات ارزی به واسطه مجوزهای بانکی صورت بگیرد هیچ ایراد و اشکال بین‌المللی در راستای FATF به وجود نخواهد آمد. نماینده مردم شبستر در مجلس با اشاره به اینکه در حال حاضر با 2 کشور ترکیه و روسیه در زمینه حذف دلار از مبادلات بین‌المللی مذاکره شده است، بیان داشت: ایران شریکی قوی برای کره‌جنوبی در زمینه نفت و گاز محسوب می‌شود و ما نیز خواهان کالا و خدمات آنها هستیم، از سوی دیگر اعتقاد دارم ایران کشوری نیست که بشود از آن چشم‌پوشی کرد، چرا که ایران سگک طلایی کمربند خاورمیانه است. وی با تاکید بر اینکه محقق شدن حذف دلار از مبادلات بین‌المللی نیازمند همت مسؤولان اقتصادی کشور، بانک‌ها و تجار بخش خصوصی است، اظهار داشت: با چین برای حذف دلار صحبت شده و این کار بزودی انجام می‌شود، با کره‌جنوبی هم مذاکراتی در آینده انجام می‌شود.
 

FATF درباره ایران بیانیه داد
مقامات FATF در بیانیه‌ای پس از نشست مشترک با گروه اقدام مالی مشترک آمریکای لاتین اعلام کردند همچنان نسبت به ایران نگران هستند و ایران تا ماه نخست سال ۲۰۱۸ (۱۱ بهمن ۹۶) وقت دارد به تعهدات خود عمل کند. به گزارش ایبنا، در بیانیه پایانی این نشست آمده است FATF همچنان نسبت به ایران در حالت هشدار قرار دارد و نگرانی‌ها در این باره همچنان پابرجاست. در این بیانیه تأکید شده است در سال ۲۰۱۶، FATF تعهدات ایران برای پیوستن به این گروه اقدام مالی مشترک را پذیرفت و تصمیم گرفت اجرای اقدامات علیه ایران را در ژوئن ۲۰۱۷ به حالت تعلیق درآورد. در همین راستا به ایران مهلت داده شد تا روز ۳۱ ژانویه ۲۰۱۸ اصلاحات مدنظر FATF را به طور کامل اجرایی کند. FATF در بیانیه خود تأکید کرده ایران باید برنامه‌های ابلاغ‌شده از سوی FATF را بویژه در حوزه تأمین مالی تروریسم اجرایی کند. FATF اعلام کرده است تا آن زمان ایران همچنان در فهرست اعلان عمومی FATF باقی خواهد ماند و تا زمانی که ایران به طور کامل به تعهدات خود در قبال FATF عمل کند، این گروه اقدام مالی مشترک نسبت به ایران و ریسک تأمین مالی تروریسم از سوی این کشور نگران بوده و در حالت هشدار باقی خواهد ماند.