عبدالباری عطوان: نمیتوان باور کرد که همزمانی گفتوگوی تلویزیونی سعد حریری، نخستوزیر مستعفی لبنان با درخواست عربستان برای برگزاری نشست فوری وزیران خارجه کشورهای عربی به منظور بررسی بهاصطلاح مداخلههای ایران در بسیاری از کشورهای منطقه تصادفی بوده باشد، بلکه اقدامی کاملا حسابشده و در چارچوب نقشهای برای بسیج نیروها و تشدید تنشها در مسیر ناآرام کردن لبنان و شعلهور کردن فتیله جنگ علیه حزبالله است. حریری در مصاحبه خود دستپاچه و پریشان بود و اظهاراتی بیان کرد که محتوا و پیامدهای آن قانعکننده نیست از همین رو عموم لبنانیها و بسیاری از عربهایی که این مصاحبه را که با احتیاط جدی آماده شده بود، دنبال کردند، متقاعد نشدند. ما با حرف آقای حریری موافق نیستیم که استعفای خود را شوکی مثبت در لبنان تلقی کرد بلکه بالعکس ثبات لبنان را بر هم زده و با خلق بحران وزارتی اختلافات طایفهای را بار دیگر احیا کرد. حزبالله در حالیکه در سوریه علیه تروریسم مبارزه میکرد، سعد حریری معاملهای سیاسی با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزبالله و متحد او، میشل عون، منعقد کرد که در نتیجه آن حریری نخستوزیر شده و کابینه فعلی لبنان را تشکیل داد، بنابراین حریری باید سیاست خویشتنداری و بیطرفی را در پیش میگرفت، یعنی همان واژهای که دستکم بیش از 7 بار در مصاحبه خود تکرار کرد تا بگوید شرط اصلی وی برای ماندن در کابینه لبنان، توقف مداخلههای حزبالله در درگیریهای منطقه است. حریری باید خویشتنداری میکرد و به فرآیند سیاسی لبنان آن هم با نردبان حزبالله و جریان آزاد ملی به رهبری میشل عون ورود نمیکرد. حریری در بخش دیگری از این مصاحبه اظهار داشت که میتواند هر زمان بخواهد عربستان را ترک کند، این حرف قشنگی است، بنابراین چرا دیروز یا پریروز این کار را نکرد و این مصاحبه را برای مثال از پاریس انجام نداد تا ثابت کند که او آزاد است و اظهارات وی تصدیق شود؟ مصاحبه حریری از ابتدا تا انتهای آن به هجمه علیه حزبالله و متهم کردن آن به دخالت در امور منطقه و بویژه عربستان از طریق دروازه یمن اختصاص داشت. این مصاحبه باید سروصدا و هیاهویی را که اقدام حریری در خواندن بیانیه استعفای خود از صفحه تلویزیون سعودی العربیه ایجاد کرده بود فروکش دهد اما چیزی که اتفاق افتاد دقیقا خلاف این بود و هیزم آشوب و بلوا را بیشتر کرد. بازگشت حریری به لبنان که به گفته وی ظرف 2 تا 3 روز آینده صورت میگیرد بسیاری از امور را قطعی خواهد کرد که مهمترین آن این است که وی از آزادی عمل برخوردار است اما آزادی بیان مسالهای است که بعدا باید مورد توجه جدی قرار گیرد. همراه نشدن تیم فنی اعم از تصویربرداران و عوامل فنی با خانم بولا یعقوبیان که این مصاحبه را برای شبکه تلویزیونی المستقبل(وابسته به سعد حریری) که در آن کار میکند، انجام داد، ابهامات بسیاری را درباره شرایطی که وی در آن قرار داشته برانگیخت و به بسیاری و از جمله خود ما ثابت کرد آقای حریری در شکل و سیاقی که به وی دیکته شده سخن میگوید. آقای حریری در همه این حالتها در موضعی دشوار خواهد بود و اگر به لبنان بازگردد و آنچه را در مصاحبه گفته بود تکرار کند به عنوان بانی فتنه در لبنان توصیف میشود و اگر برعکس آن را بگوید و دست از حمله به حزبالله بردارد معنایش این است که رابطه او با متحد سعودی و دیگر متحدان در کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس قطع میشود و این کشورها به تلافی رفتار حریری، همه لبنانیها را از خاک خود بیرون میکنند یا آنها را اهرم فشاری علیه لبنان قرار میدهند و با این حساب جان حریری بیش از هر زمانی دیگری تهدید میشود چون عربستان شبهنظامیانی در لبنان دارد که به عنوان پاسخی به کودتای حریری علیه آنها، علیه وی کودتا خواهند کرد. در نهایت بهترین گزینه برای تعامل با این قضیه منتظر شدن برای بازگشت حریری به لبنان است. البته احتمال ماندن حریری در ریاض یا انتقال وی به پاریس به عنوان راهحلی میانه قویتر است و این یعنی حریری در آزمایشی سخت و واقعی به سر میبرد که معلوم نیست چگونه با کمترین زیان آن را پشتسر میگذارد.