جنگل‌های هیرکانی شمال کشور، به‌ علت تنوع گونه‌ای جزو ذخایر ژنتیکی جهان به شمار می‌رود که به علت بهره‌برداری زیاد به شکل‌های مختلف، بشدت تخریب شده است. به گزارش تسنیم از ساری، در 5 دهه گذشته وسعت جنگل‌های کشور تقریبا به نصف کاهش پیدا کرده است. عوامل مختلفی همانند بهره‌برداری‌های غیراصولی، فعالیت‌های عمرانی مانند راهسازی و توسعه سکونتگاه‌های روستایی و شهری، وقوع حریق‌های متعدد، گردشگری غیرمسؤولانه، حضور و چرای دام‌ها، وابستگی معیشتی روستاییان حاشیه جنگل، برداشت بیش از حد مجاز چوب، شیوع بیماری‌ها و آفات و... نفس جنگل‌های کشور را به شماره انداخته است. به نحوی که در 50 سال اخیر سطح جنگل‌های کشور از 30 میلیون هکتار به 14 میلیون هکتار کاهش یافته و به تبع آن در این سال‌ها وسعت جنگل‌های شمال کشور که تنها بازمانده جنگل‌های هیرکانی به شمار می‌رود، از 3 میلیون و 400 هزار هکتار به یک میلیون و 967 هزار هکتار کاهش پیدا کرده، هرچند در همین آمارها هم اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. با اینکه در سال‌های اخیر بویژه از سال 93 تاکنون با افزایش تخریب کمی و کیفی سطح جنگل‌های شمال کشور برنامه «بهینه‌‌سازی پایش، حفظ، بهره‌برداری و مدیریت جنگل‌‌های کشور» توسط هیأت دولت مصوب شده تا روند بهره‌‌برداری از جنگل در قالب طرح‌‌های جنگلداری تغییر کند اما هنوز هم صدای گوشخراش «اره‌های موتوری‌» از عرصه‌های جنگلی بی‌دفاع هیرکانی به گوش می‌رسد و درختان یکی پس دیگری ایستاده می‌میرند و روی زمین می‌افتند. برخی مسؤولان مدعی‌اند بهره‌برداری از جنگل در قالب برداشت چوب در 3-2 سال اخیر کاهش یافته و در راستای اجرای مصوبه مذکور، نشانه‌گذاری‌ها کم و حتی برخی طرح‌های جنگلداری تعطیل شده است اما تصاویری که در روزهای گذشته از عرصه‌‌های جنگلی بالادست روستاهای «سیف‌کتی» و «سیدابوصالح» در استان مازندران رسیده، گویای واقعیت‌های دردناک دیگری است. اینجا بهترین و کهن‌ترین جنگل‌های جهان سلاخی می‌شوند و مسؤولان مدعی‌اند کوچک‌ترین و کمترین تخلفی صورت نگرفته است. با فرض بر عدم وقوع تخلف، می‌توان تصریح کرد این نوع برداشت چوب از جنگل‌‌های شمال غیرعلمی و غیرمسؤولانه است. یکی از افرادی که تصاویر قطع درختان و دپوی آنها در حاشیه جاده را مشاهده کرده بود، می‌گوید: این جنایت در حق طبیعت، در عرصه‌های جنگلی بین شهرستان‌های ساری و قائمشهر و در بالادست روستاهای سیف‌کتی و سیدابوصالح اتفاق افتاده است. وی می‌افزاید: مجری طرح شرکت چوب و کاغذ پهنه‌کلا است که یک شرکت دولتی به شمار می‌رود. متأسفانه در حاشیه جاده درختانی که قطر آنها نشان می‌دهد سن کمی دارند، قطع و روی هم انباشت شده است. وی می‌گوید: برخی شرکت‌های بهره‌بردار به بهانه اینکه قراردادهای آنها پس از پایان دیگر تمدید نمی‌شود، در جنگل‌ها دست به جنایت می‌زنند و بیش از آنچه قانون مشخص کرده است، اقدام به قطع درختان می‌کنند.
گزارشات مردمی کذب محض است!
این درحالی است که «محمدرضا جهان‌آرا» معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران گزارش‌های مردمی درباره قطع درختان جوان و با عمر کم را «کذب محض» می‌داند و می‌گوید: این موضوع کذب محض است. همه درختانی که در حاشیه جاده قرار دارد، درختانی است که بر اثر توفان یا مسائل دیگر شکسته‌اند و روی زمین افتاده‌اند. وی بر اینکه قطع این حجم از درختان بر اساس قانون و کتابچه طرح جنگلداری بوده است، اصرار دارد و چندباره تأکید می‌کند حتی «یک درخت» هم برخلاف قانون قطع نشده و هیچ‌گونه خلافی در محدوده این طرح رخ نداده است. معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران، ادامه می‌دهد: محدوده‌ای که درباره آن صحبت می‌کنیم در قالب طرح جنگلداری بوده که مجری آن هم شرکت دولتی چوب و کاغذ مازندران است. وی می‌گوید: دولت با مجری طرح قرارداد دارد و صرفا درختانی در این فرآیند قطع شده که خشکیده، افتاده و شکسته بودند. با اطمینان کامل می‌گویم هیچ درخت سرپایی در این منطقه قطع نشده و همه این حرف‌ها کذب محض است. این در حالی است که تصاویر ارسالی مردم از قطع درختان، گویای واقعیت دیگری است. جهان‌آرا در پاسخ به اینکه در تصاویر و ویدئوهایی که مردم برای خبرگزاری ارسال کرده‌اند، به‌وضوح می‌توان تنه قطع شده درختان جوان و سبز را در حاشیه جاده مشاهده کرد، اظهار می‌کند: همه درختان از قبل شکسته بودند؛ زمانی که باد و توفان می‌شود هم درخت با قطر کم و هم درخت با قطر بالا شکسته می‌شود. وی با بیان اینکه «ما دل‌مان بیشتر از همه برای جنگل می‌سوزد»، می‌گوید: ما متولی حفظ جنگل هستیم و بیش از دیگران نسبت به آن دلسوزیم. از اینکه مردم و رسانه‌ها فعالیت ما را رصد می‌کنند قدردانی می‌کنیم اما انتظار داریم همه چیز صادقانه گفته شود، نه اینکه بخواهیم با یک گزارش ذهنیت مردم را نسبت به همکاران و اقداماتی که انجام می‌شود، بد کنیم. اگر ذهن مردم خراب شود، مشارکتی را که اکنون برای حفظ منابع طبیعی از جمله در زمان وقوع حریق دارند، قطع می‌کنند. جهان‌آرا درباره اجرای طرح بهینه‌‌سازی پایش، حفظ، بهره‌برداری و مدیریت عرصه‌های جنگلی می‌گوید: وسعت عرصه‌های جنگلی 794 هزار هکتار بوده که در 421 هزار هکتار آن طرح‌های جنگلداری اجرا شده است. از سوی دیگر قرارداد طرح در 170 هزار هکتار از این عرصه‌ها به اتمام رسیده و دیگر امکان تمدید آن وجود ندارد. وی ادامه می‌دهد: طبق بند «پ» ماده 38 قانون برنامه ششم توسعه کشور، باید برداشت چوب در قالب طرح‌های جنگلداری تا پایان سال 98 تعطیل شود.
 

تخریب سالانه 3 هزار هکتار از جنگل‌های هیرکانی
هادی کیادلیری، رئیس انجمن جنگلبانی کشور در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: جنگل‌های هیرکانی تنها یک درصد از مساحت سطح کشور را تشکیل می‌دهد با این‌حال به علت اهمیتی که دارد، جزو ذخایر ژنتیکی جهان به شمار می‌رود که به علت بهره‌برداری زیاد به شکل‌های مختلف از جمله برداشت بیش از حد، ریختن زباله، چرای دام، قاچاق چوب و... بشدت تخریب شده است. وی به مرگ و میرهای دسته‌جمعی که در جنگل‌های شمال کشور رخ می‌دهد، اشاره می‌کند و می‌گوید: در 5 سال اخیر متأسفانه یکی از گونه‌های بومی ایران در مساحت 40 هزار هکتار از بین رفته است. وی معتقد است بهره‌برداری غیرکارشناسی و غیرعلمی سبب کاهش حجم جنگل شده که از نظر بصری برای همه قابل مشاهده بوده و همچنین کیفیت این عرصه‌ها شامل تنوع گونه‌ای و حیات‌وحش در این سال‌ها بشدت سقوط و نزول کرده است. وی با اشاره به برخی آمارها درباره تخریب جنگل‌های شمال کشور خاطرنشان می‌کند: طبق آمار موجود در بین سال‌‌های 1334 تا 1386 سالانه حدود 3 هزار هکتار از جنگل‌‌های شمال از بین رفته در حالی که معتقدیم این آمار بیش از اینهاست.