گروه اقتصادی: مدیریت ناکارآمد و ضعیف دولت در صرف منابع بودجه سالانه کشور موجب شده دولت برای تامین هزینه خود از بانک مرکزی تنخواه بگیرد. در پایان شهریورماه امسال بدهی دولت به بانک مرکزی (به دلیل تنخواه بودجه) 9 هزار و 620 میلیارد تومان افزایش یافته و از طرف دیگر سپرده دولت نزد بانک مرکزی 9/13 درصد افت داشته است. به گزارش فارس، براساس آمار خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی، دارایی‌‌های خارجی بانک مرکزی در پایان شهریورماه امسال به رقم 354 هزار و 260 میلیارد تومان رسیده است که در 6 ماهه اول امسال 4/4 درصد و در یک سال منتهی به شهریورماه امسال 4 درصد افزایش یافته است. بدهی دولت به بانک مرکزی 37 هزار میلیارد تومان درج شده که رشد 1/35 درصدی را در 6 ماه اول امسال نشان می‌دهد. اما بدهی شرکت‌ها و موسسات دولتی در 6 ماه اول سال جاری 4/19 درصد افت کرده و به 24 هزار و 370 میلیارد تومان رسیده است. بدهی دولت به بانک مرکزی در سال‌های اخیر همواره با نوسان‌هایی، روند صعودی داشته است. البته بانک مرکزی در واکنش به گزارش‌هایی در این باره، بخشی از این بدهی را اسناد به تعهد دولت بابت انتشار به عنوان پشتوانه اسکناس‌های منتشر شده و همچنین سفته‌‌هایی که از سوی بانک مرکزی و به نیابت از دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان سهمیه دولت نزد صندوق بین‌المللی پول به امانت گذاشته شده، عنوان کرده است. به گزارش فارس، اما رشد حدود 10 هزار میلیارد تومانی بدهی فعلی دولت، به طور مستقیم بر پایه پولی اثر می‌گذارد و حجم نقدینگی را در ضریب تکاثر 7/6، رشد می‌دهد. البته در صورتی که دولت تا پایان سال این بدهی را تسویه کند، اثر بلندمدتی بر اقتصاد نخواهد داشت اما روند رشد بدهی‌ها حکایتی متفاوت از روایت بانک مرکزی دارد. طبق قانون، دولت می‌تواند معادل 3 درصد بودجه عمومی را از بانک مرکزی به عنوان تنخواه قرض بگیرد و تا پایان سال تسویه کند. بررسی روند افزایش بدهی‌های دولت به بانک مرکزی در طول 4 سال گذشته اغلب به این شکل بوده است: بدهی دولت در 3-2 ماه ابتدایی سال یک رشد چند هزار میلیارد تومانی می‌کند و این نرخ تا ماه‌های پایانی سال تقریبا بدون تغییر ادامه می‌یابد و در یک یا 2 ماه آخر سال اندکی کاهش می‌یابد. این روند نشان می‌دهد رشد بدهی ناشی از همان تنخواه و افزایش مانده بدهی در پایان سال به دلیل عدم بازپرداخت کامل تنخواه است. به هر حال هم‌اکنون بدهی دولت به بانک مرکزی 37 هزار میلیارد تومان است که نسبت به اسفندماه سال گذشته 9620 میلیارد تومان افزایش یافته است. در کنار این مولفه، سپرده‌های بخش دولتی (دولت و شرکت‌های دولتی) نزد بانک مرکزی در 6 ماه اول امسال 9/13 درصد کاهش داشته است. سپرده‌های دولت نزد بانک مرکزی 27هزار و 610 میلیارد تومان و سپرده‌های شرکت‌ها و موسسات دولتی 4 هزار و 540 میلیارد تومان است. سپرده‌های دولت 3/15 درصد و سپرده‌های شرکت‌های دولتی 8/4 درصد کاهش یافته است. بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی با اندکی کاهش نسبت به مردادماه 109 هزار و 710 میلیارد تومان درج شده که البته این رقم در مقایسه با اسفندماه 95 به میزان 1/10 درصد و نسبت به شهریورماه سال گذشته 4/16 درصد رشد کرده است.
البته نگاهی به آمار بانک‌ها بیانگر آن است که در این مدت بدهی بانک‌های تجاری دولتی و بانک‌های تخصصی دولتی کاهش یافته و همه این رشد بدهی به دلیل اضافه برداشت بانک‌های غیردولتی و خصوصی بوده است. حجم سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی در 6 ماه امسال با 9/12درصد رشد به 141 هزار و 520 میلیارد تومان رسیده است. بنا به این گزارش، دولت تلاش می‌کند تا می‌تواند برای تامین هزینه‌های جاری و نیازهای ضروری خود به هیچ عنوان دست به استقراض پول از بانک مرکزی نزند، هر چند چنین رویکردی اصولی است اما از آنجایی که مدیریت ضعیف مصرف منابع بودجه در طول سال موجب شده دولت به‌ناچار از بانک مرکزی تنخواه بگیرد، در چنین شرایطی میزان بدهی‌های دولت به بانک مرکزی  متناسب با سال گذشته در مسیر رشد بالایی قرار گرفته است.