حمیدرضا صدر: برزیل یک- آلمان ۷؛ سقوط خانگی در بلوهوریزنته طی نیمهنهایی جامجهانی ۲۰۱۴ برای برزیلیها هنوز تکاندهنده است، یادآور سیاهترین و خفتبارترین روز تاریخ فوتبالشان. مردان فلیپه اسکولاری در نیمه اول 5 گل دریافت کردند و برزیلیها زدند زیر گریه. اسکولاری رفت و دونگا به آن نیمکت بازگشت. بازگشت و جان کند اعتماد برزیلیها به تیمملی را بازگرداند ولی نتوانست. برزیل در کوپا آمهریکا ۲۰۱۵ برابر پاراگوئه در ضربات پنالتی زانو زد و توجیه دونگا درباره بیماری مرموز 15 بازیکنش کسی را قانع نکرد. دونگا رفت و اینبار مربی گمنامی وارد شد، خیلی گمنام: آدنور لئوناردو باچی معروف به «تیته».
تیته در تابستان ۲۰۱۶ روی نیمکت برزیل نشست و وقتی مردانش در نخستین بازی طی رقابتهای مقدماتی جامجهانی با 3 گل اکوادور را شکست دادند، خیلیها شانههایشان را بالا انداختند ولی وقتی 7 برد پیاپی از راه رسید و برزیل نخستین تیمی شد که جواز سفر به روسیه را دریافت کرد، چشمان همانهایی که حضور تیته را گذرا میخواندند، گرد شد. کارنامه مردان تیته در رقابتهای مقدماتی جامجهانی خیرهکننده بود: 12 بازی، 10 پیروزی، 2 تساوی، بدون شکست، 30 گل زده و فقط 3 گل خورده.
1- تیته طی دوران حضورش در میدان، هافبک دفاعی بود و با مصدومیتی زودهنگام کفشها را زودتر از موعد آویخت. سال ۱۹۹۰ مربی گواررانی دی گاریبالدی شد. 11 سال بعد با گرمیو جام حذفی را به چنگ آورد و پس از آن عنوان «مربی تیم درست کن» را گرفت. دورانی که هر تیم به دردسرافتادهای سراغش میآمد: از اتلتیکومینیهرو تا پالمیراس، از العین امارات تا الوحده ابوظبی و… ولی نقطه عطف مربیگریاش رهبری دوباره کورینتیانس طی 2 دوره در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ بود. دورهای که کورینتیانس را بازسازی کرد و قهرمان لیگ شد. با دریافت فقط 36 گل در 38 بازی. 7 ماه بعد بوکاجونیورز آرژانتین را در فینال لیبرتادورس مغلوب کرد و سپس چلسی را در جام باشگاههای جهان. مدتی کورینتیانس را ترک کرد و کنار کارلو آنچلوتی و زیدان قرار گرفت اما دوباره به کورینتیانس بازگشت و دوباره قهرمان لیگ شد. برزیل هنوز با ضدحملههای برقآسای خود حریفان را به بند میکشد ولی تعداد پاسهای تیم بالا رفته و یادآور برزیل جادویی ۱۹۸۲ شده است. تیته گفته شیفته برزیل ۱۹۸۲ است. گفته مردان آن تیم غریزی معرکه بازی میکردند: فالکائو، سوکراتس، سرزو و زیکو. گفته به بازیهای آن تیم نگاه میکند و میخکوب میشود. در عین حال او مدافعانش را جلوتر آورده و فاصله خطوط را کاهش داده ولی در یک جمعبندی، تیته بیآنکه به دگرگونی تیمملی برزیل دست بزند تیم را به جاده پیروزی بازگردانده است. او که از دل ستارههای بزریلی باید 23 تن را برگزیند تلاش کرده «توازن» را با تکیه به مردان قدیمیاش به دست آورد و در چنین قابی بازوبند کاپیتانی برزیل را «چرخشی» به بازوی ستارههایش بسته و به قول خودش برزیل را دارای 12 کاپیتان کرده است. برزیل هنوز در دوران بازتعریف خود پس از شکست خفتبار ۱-۷ برابر آلمان به سر میبرد. به قول تیته «… یک مربی باید ماشینش را بشناسد. باید بداند چگونه آن را روشن کند و چگونه آن را براند. باید بداند بهترین قطعات ماشین و همینطور ضعیفترین بخشهایش کدامها هستند». حالا تیمملی برزیل همان «ماشین» شده و تیته در حال بالا بردن سرعتش با روی آوردن به قطعات قوی و ضعیف است.
2- نیمار، گابریل خسوس و کوتینیو؛ مردان تهاجمی او شدهاند. نیمار که پس از انتقال جنجالی به پاریسنژرمن، مرد خبرساز فوتبال جهان شده است، در رقابتهای مقدماتی جامجهانی 6 گل زده است. گابریل خسوس 20 ساله هم که در منچسترسیتی اوج گرفته 7 گل زده تا نیمار آسودهتر بازی کند. کوتینیو نیز در لیورپول راه و رسم مبارزه جسمی را با تواناییهای تکنیکیاش درآمیخته. مردان میانی او کاسمیرو، رناتو آگوستو و پائولینیو هستند و دنی آلوز و مارسلو 2 دفاع کناریاش. ولی آیا برزیل با تیته جایی برای بازیکنان جدید هم باز خواهد کرد؟ آیا برزیل با تیته پلان ب هم دارد؟ تیته را در برزیل به عنوان «مرد خوب مهربان» میشناسند، یکی از آن مربیانی که قامت پدرانهای دارد ولی این را هم اضافه میکنند؛ او بیرحمیای را که مربیان بزرگ باید داشته باشند ندارد. همان چیزی که میتواند در روسیه گریبان برزیل را بچسبد. تیته طی 18 ماه روحیه بر باد رفته تیم را بالا برده و اعتماد برزیلیها به تیمملی را بازگردانده است. او از بازگشت «جادوی برزیلی» حرف زده، از تکرار روزهای خوشی که برزیلیها هر حریفی را به بازی میگرفتند. حقیقت این است هرچند تیته با تیمی دیرآشنا جلو آمده ولی هنوز کسی نمیداند اگر برزیل برابر حریفان اروپایی به بنبست بخورد به چه تغییری روی خواهد آورد. چنانکه تساوی بدون گل برابر انگلیس بسیار جوان در ویمبلی برای گرت ساوتگیت یک توفیق بود و نه تیته.