گروه فرهنگ و هنر: رسوایی جنسی «هاروی واینستین» تهیه‌کننده مشهور هالیوودی زلزله‌ای پرقدرت را در هالیوود و سینمای جهان رقم زد. زلزله‌ای که تاکنون نیز پس‌لرزه‌های آن ادامه دارد. پس از آنکه واینستین نتوانست با حربه رشوه و تهدید شاکیان خود را از شکایت منصرف کند، نیویورکر گزارش فساد جنسی این تهیه‌کننده سینما را منتشر کرد، بعد از آن بود که کمپین me too و اقرار صدها زن به مورد تجاوز جنسی واقع شدن در پشت صحنه هالیوود، دومینویی از رسوایی برای تهیه‌کنندگان، کارگردان‌ها و بازیگران سینما را ایجاد کرد. دومینویی که اکنون به برجسته‌ترین هنرمندان رسیده و علاقه‌مندان و مخاطبان‌شان که پیش از این آنها را در زمره قهرمانان ذهن خود می‌دیدند، بیش از هر قشر دیگری دچار شوک و سردرگمی شده‌اند.
پس‌لرزه‌های واینستین
پس از آنکه فساد جنسی واینستین برای افکار عمومی مسجل شد، برادر او که در واقع صاحب کمپانی واینستین نیز بود، حکم اخراج او را صادر کرد اما این اقدام مانع از ورشکستگی کمپانی آنها نشد و این شرکت تلاش‌های بسیاری برای فروش فیلم‌های خود انجام داد اما این کمپانی پس از رسوایی‌های اخیر منزوی شده و تلاش می‌کند پیش از اعلام درخواست محافظت از ورشکستگی، یک خریدار برای فیلم پدینگتون۲ بیابد، با این وجود هنوز این کمپانی نتوانسته مشتری‌ای برای فیلم‌های خود پیدا کند. پس از این رسوایی، واینستین با استخدام 2 کارآگاه خصوصی که ماموران سابق موساد بودند، تلاش داشت جزئیات ماجراهای رسوایی‌اش را محو کند. طبق گزارش نیویورکر، 2 مامور سابق دستگاه اطلاعاتی اسرائیل که اکنون برای کمپانی امنیتی خصوصی «بلک کیوب» کار می‌کنند، سعی داشتند با هویتی جعلی اعتماد زنان و روزنامه‌نگاران را جلب کنند و در برخی موارد به طور پنهانی اقدام به ضبط مکالمات کرده‌اند. وکیل سابق واینستین اعتراف کرده او قراردادها و پرداخت‌ها را تنظیم کرده ولی در انتخاب این شرکت و کنترل فعالیت‌های آن نقشی نداشته است.
حق‌السکوت تلخ تارانتینو
اما زلزله واینستین نه‌تنها او بلکه همکارانش را نیز به دردسر بزرگی انداخت. تارانتینو، کارگردان مشهور هالیوودی در گفت‌وگویی با نیویورک‌تایمز درباره رسوایی اخلاقی واینستین اظهار داشت: به حد کافی می‌دانستم و باید کار بیشتری انجام می‌دادم. وی افزود: درباره او حرف‌های زیادی زده می‌شد و حجم‌شان آنقدر زیاد بود که دیگر نمی‌شد به عنوان شایعات معمول به آنها نگاه کنی. من فرد کم‌اطلاعی در رابطه با او نبودم و می‌دانستم او برخی از این کارها را انجام داده است. تارانتینو در ادامه با تاکید بر اینکه کاش در قبال آنچه می‌شنید احساس مسؤولیت می‌کرد، گفت: اگر این کار را کرده بودم نباید دیگر با او کار می‌کردم. پیش از این واینستین تهیه‌کنندگی تمام آثار تارانتینو را برعهده داشت و پس از این رسوایی عملا فیلم جدید تارانتینو بدون تهیه‌کننده ماند. با این وجود پس از مدتی سونی پیکچرز تهیه‌کنندگی فیلم «#9» را پذیرفت و باید دید آیا مخاطبان با وجود رفتار غیرمسؤولانه تارانتینو، نسبت به فیلم او اقبال نشان خواهند داد یا سونی عملا در ریسک خود شکست خواهد خورد. نکته جالب درباره فیلم تارانتینو موضوع آن است. فیلم تارانتینو به ماجرای چارلز منسون، سرکرده منفور خانواده منسون می‌پردازد که در سال 1969 شارون تیت، بازیگر معروف هالیوود و همسر پیشین رومن پولانسکی را به همراه 6 نفر دیگر به قتل رساند. در این میان پولانسکی را شاید بتوان باسابقه‌ترین سینماگر در اتهام فساد جنسی دانست که پرونده او تاکنون مفتوح بوده و افشاگری‌ها در ماه‌های اخیر علیه وی این پرونده را قطورتر کرده است.
چلچله پولانسکی
نام پولانسکی، کارگردان مشهور سینما و خالق آثاری نظیر الیور توئیست، پیانیست، تس، محله چینی‌ها و... سال‌هاست با مقوله تجاوز جنسی گره خورده است. 40 سال پس از مطرح شدن نخستین اتهام تعرض جنسی توسط پولانسکی، در هفته‌های اخیر چندین افشاگری دیگر نیز علیه او صورت پذیرفت. این کارگردان که به نیمه هشتمین دهه از زندگی‌اش می‌رسد، سال‌هاست به خاطر رسوایی اخلاقی‌اش به آمریکا ممنوع‌الورود شده و مدت‌هاست در فرانسه زندگی می‌کند. در 2 ماه اخیر حداقل 3 نفر به شاکیان این کارگردان پرطرفدار افزوده شده‌اند و ماریان برنارد پنجمین زنی است که پولانسکی را متهم به تجاوز در 10 سالگی به او کرده است. وی به روزنامه سان گفته است پولانسکی در سال 1975، دو سال پیش از فرار از آمریکا به او تجاوز کرده است. این هنرمند مدعی شده این اتفاق در ساحلی در کالیفرنیا در پی عکاسی رخ داده است، جایی که کارگردان از او خواسته در حالت برهنگی ژست بگیرد. برنارد که از اختلال تنشی پساتروماتیک و مرض ترس از فضای تنگ و محصور در نتیجه تجربیاتش رنج می‌برد، احساس جسارت برای افشای این موضوع را پس از مطرح شدن رسوایی هاروی واینستین پیدا کرده است.
باد در خانه پوشالی
اما این دومینو پایان‌پذیر نبود و نوبت به «کوین اسپیسی» بازیگر برجسته این روزهای تلویزیون و سینما رسید. کوین اسپیسی، بازیگر برنده جوایز مختلف سینمایی و یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های هالیوود با اتهام سوءاستفاده جنسی از فردی زیر سن قانونی روبه‌رو شده است. مطرح شدن این اتهام از سوی آنتوی رپ، بازیگر «پیشتازان فضا» و واکنش دستپاچه و البته به باور بسیاری توهین‌آمیز کوین اسپیسی آنقدر سریع گسترده شد که ترکش‌های آن حتی به کمپانی نتفلیکس و سریال پرطرفدار «خانه پوشالی» هم اصابت کرد. همچنین کمپانی «نتفلیکس» اعلام کرد نه‌تنها با وی به طور کامل در این سریال قطع همکاری خواهد کرد، بلکه فیلم جدید «خونریزی» با بازی و تهیه‌کنندگی «اسپیسی» را نیز اکران نخواهد کرد. کمپانی نتفلیکس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: این کمپانی در ادامه تولید سریال «خانه پوشالی» با حضور «کوین اسپیسی» نقشی نخواهد داشت و ما در این وقفه زمانی با کمپانی «MRC» به همکاری ادامه خواهیم داد تا مسیر پیش رو را ارزیابی کنیم. ما همچنین تصمیم گرفته‌ایم فیلم «خونریزی» با بازی و تهیه‌کنندگی «اسپیسی» و به کارگردانی «مایکل هافمن» را نیز که هم‌اکنون در مراحل پایانی تولید قرار دارد اکران نکنیم. کمپانی سونی نیز از فیلمبرداری مجدد فیلم «تمام پول دنیا» این بار بدون حضور «کوین اسپیسی» در نقش اصلی حمایت کرده و قرار است جدیدترین پروژه سینمایی «ریدلی اسکات» که قرار بود در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم موسسه فیلم آمریکا (AFI) روی پرده برود، در سایه اتهامات اخلاقی مطرح شده درباره «کوین اسپیسی» از برنامه نمایش این جشنواره خارج شود. البته این تنها نتیجه رسوایی کوین اسپیسی نیست، چرا که آکادمی بین‌المللی تلویزیون نیز اعلام کرده اهدای جایزه به کوین اسپیسی را لغو کرده است. در بیانیه آکادمی بین‌المللی تلویزیون آمده است: «آکادمی بین‌المللی اعلام می‌کند به دلیل رویدادهای اخیر از کوین اسپیسی با اهدای جایزه بنیانگذاران امی تقدیر نخواهد کرد».
رسوایی در پی رسوایی
اما این موج فراگیرتر از مصادیق بالاست. پیش از این جیمز توبک، کارگردان و فیلمنامه‌نویس سرشناس هالیوودی متهم به آزار جنسی ۳۸ زن شد. همچنین 6 زن مدعی شده‌اند برت رتنر، تهیه‌کننده و کارگردان مشهور و سازنده سری فیلم‌های «ساعت شلوغی» آنها را آزار جنسی داده است. این اتفاق باعث شد کمپانی برادران وارنر که سابقه همکاری گسترده با رتنر را دارد، واکنش نشان دهد و او را از مقام تهیه‌کننده فیلم «سهره» بر اساس رمان موفق دانا ترت خلع کند. خالق سریال‌‌های ابرقهرمانی و پرطرفداری نظیر «کماندار»، «فلش»، «سوپر گرل» و «افسانه‌‌های فردا» هم در موج اتهامات آزار جنسی این روزهای هالیوود قرار گرفت و اندرو کرایسبرگ به دلیل اتهامات رسوایی جنسی از کار برکنار شد. جفری تامبر 73 ساله نیز اخیرا و در موج رسوایی‌های جنسی با 2 اتهام از سوی عوامل سریال «ترنسپرنت» مواجه شده است. حالا این بازیگر برنده امی و گلدن گلوب در بیانیه‌ای اعلام کرده که دیگر سر صحنه سریال نخواهد رفت و عملا از این مجموعه استعفا داده است. اد وستویک، بازیگر مشهور فیلم‌های بریتانیایی نیز که اخیرا در فیلمی اقتباسی از آگاتا کریستی حضور داشت خسارات جبران‌ناپذیری را به تهیه‌کنندگان فیلم‌هایی که در آنها حضور داشته، وارد کرده است. نیویورک‌تایمز که پیشگام افشاگری علیه واینستین بود در یک مقاله جنجالی جدید به فساد یکی از شناخته‌شده‌ترین کمدین‌های آمریکا پرداخت و در آن ادعای 5 زن مبنی بر سوءرفتار جنسی «لویی سی‌کی» را منتشر کرد. شبکه اچ‌بی‌او نیز به سرعت اعلام کرد این کمدین در رخداد جدید «شب ستاره‌های بسیار» حضور نخواهد داشت و گفت پروژه‌های قبلی او از سرویس «آن دِمَند» یا «پخش آنی» حذف خواهد شد. شبکه اف‌ایکس هم اعلام کرد از شنیدن اتهامات وارد شده علیه لویی سی‌کی بسیار ناراضی و مشغول بازبینی روابط خود با این کمدین است.
عمده این افشاگری‌ها پس از رسوایی جنسی هاروی واینستین صورت پذیرفت و به نظر می‌رسد این دومینو توقف‌ناپذیر شده و افشاگری‌های زنان از پشت پرده هالیوود ساختار این صنعت را دگرگون کرده است. در این میان بیشترین سردرگمی مختص هواداران این مجموعه‌های سینمایی و تلویزیونی است که از سویی علقه‌ای احساسی نسبت به آنها پیدا کرده‌اند و از سوی دیگر این جنایات رخ داده به قدری دردناک است که راه هرگونه گذشت و فراموش کردن را در مقابل آنها خواهد بست. به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک ساختار سینمای جهان دچار تحولی نسبتا بزرگ خواهد شد که باید دید آیا این تحول در جهت شفافیت بیشتر و جلوگیری از جنایات جنسی خواهد بود یا دیگر متهمان تدابیر ویژه‌ای را برای مسکوت ماندن پرونده‌های‌شان پیش خواهند گرفت.