بر اساس آمارهای اعلامشده میزان حریق در جنگلهای تاریخی گلستان، نسبت به سالهای گذشته افزایش چشمگیری داشته و این جنگلها رکورددار حریق در کشور است، این در حالی است که کارشناسان معتقدند برخی آتشسوزیها تعمدی است تا جنگلهای سوخته را تبدیل به زمینهای کشاورزی کنند. بنا بر آمار موجود، گلستان دارای ۴۵۲ هزار هکتار عرصه جنگل طبیعی و ۷۵ هزار هکتار جنگلهای دستکاشت سوزنیبرگ است. سالهای زیادی است که آتشسوزی میهمان ناخوانده جنگلهای استان شده و دراینبین، جنگلهای سوزنیبرگ خسارت بیشتری را از آتشسوزیها میبیند. به گفته جانشین یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، از ابتدای سال تاکنون ۳۸۰ مورد آتشسوزی در جنگلهای استان به وقوع پیوسته است. محمد آریانفر افزود: طی این مدت ۴۰۵ هکتار از عرصههای جنگلی یادشده طعمه حریق شده که ۲۶۵ هکتار جنگلهای دستکاشت، ۸۸ هکتار جنگلهای طبیعی و ۵۲ هکتار مرتع بوده است. وی با بیان اینکه بیشترین آتشسوزیها در 2 فصل تابستان و پاییز رخ میدهد، گفت: آتش زدن زمینهای گندم در فصل تابستان در مناطق پاییندست و آتش افروختن برخی کوهنوردان و شکارچیان در فصل خزان در مناطق بالادست، هنگامیکه با خشکی هوا و وزش باد همراه شود، موجب گستردگی آتش میشود که مهار آن دشوار است. آریانفر از ۵۰۰ مورد آتشسوزی سطحی در تابستان خبرداد و افزود: این آتشسوزیها به واسطه آتشزدن بقایای زمینهای کشاورزی رخ داد که به سرعت توسط یگان ویژه حفاظت منابع طبیعی کنترل و مهار شد. اگر این تعداد به جمع آتشسوزی جنگلها اضافه میشد وضعیت اسفباری برای استان به وجود میآمد. وی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد از منابع طبیعی استان تحت نظارت اداره کل منابع طبیعی است، اظهار کرد: برخلاف تصور عامه مردم از آتشسوزی در جنگلها اینگونه نیست که همه درختان طعمه حریق شوند، این در حالی است که آتش در جنگلهای طبیعی به مراتب خسارت کمتری را نسبت به جنگلهای دستکاشت سوزنیبرگ به جای میگذارد. آریانفر اضافه کرد: در آتشسوزی جنگلهای طبیعی بیشتر برگهای خشک، بوتهها و درختان خشکیده در جنگل طعمه حریق میشود و کنترل آن به مراتب آسانتر است اما در جنگلهای دستکاشت به علت رشد تنهای درختان سوزنی برگ، خسارت بیشتری گریبان درختان را میگیرد. بسیاری از کارشناسان عامل انسانی را دلیل اصلی حریق در جنگلها عنوان میکنند، این در حالی است که امکانات کنونی نمیتواند کمک زیادی به کنترل بحران کند و نیازمند اجرای طرحی جدی برای کاهش آتشسوزی در جنگلهای استان هستیم. یک کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه کمکاری در حوزه شناسایی منابع طبیعی و مناطق حفاظتشده به چنین آتشسوزیهایی دامن میزند، به مهر گفت: منابع طبیعی هر استانی موظف است نقاط آسیبدیده ناشی از آتشسوزی را برای جلوگیری از آتشسوزیهای بعدی شناسایی و دستگاههای مرتبط را با این نقاط حساس آشنا کند تا در صورت وقوع آتشی دوباره با برنامهریزی دقیقتری آن را مهار کند. عاطفه نظرینژاد افزود: آتشسوزیهای پیوسته در جنگلهای گلستان این بهانه را از مدیران گرفته کرده است که بخواهند به این مساله به چشم یک حادثه غیرمترقبه و ناگهانی نگاه کنند. وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه همه کارشناسان و مسؤولان این حوزه میدانند که معمولا وقوع اینگونه آتشسوزیها در مناطق بالادست و صعبالعبور اتفاق میافتد و اینکه در زمان حادثه مهار آن به طول میانجامد، سوالی است که باید پاسخگوی آن باشند. نظرینژاد اضافه کرد: مسؤولان این حوزه هنوز نسبت به نصب سنسورها و حسگرهای مخصوصی که هماکنون در برخی استانهای پرحادثه مورد استفاده قرار میگیرد، اقدام نکردهاند. وی افزود: وقت و هزینهای که صرف خاموش کردن آتش میشود بهمراتب بسیار بیشتر از هزینه استخدام نیروها و ایجاد پایگاههای حفاظتی در مناطق جنگلی است. همچنین نظرینژاد تحلیل دیگری هم درباره عامل انسانی دارد و با بیان اینکه عامل انسانی در بسیاری از مواقع به شکل عمدی اقدام به آتش زدن جنگلها میکند، گفت: طی سالهای گذشته شاهد این مساله بودیم که منابع طبیعی و جنگلها برای تبدیل به زمین زراعی آتش زده میشد و این معضل تا امروز همچنان به قوت خود باقیمانده است. طی روزهای گذشته، آتشسوزی ۴ روزه، بخش وسیعی از جنگلهای گلستان به مساحت ۱۸۰ هکتار را طعمه حریق کرد که با تلاش نیروهای مردمی، منابع طبیعی، بسیج، ارتش، آتشنشانی و در نهایت بارش ناگهانی باران مهار شد. آنچه در این بین اهمیت دارد این است که هنوز در مهار آتشسوزی عرصههای جنگلی بیل، خاک و نیروی انسانی مهمترین عناصر هستند و بهرغم وعدههای دادهشده مبنی بر تأمین بودجه و امکانات بیشتر برای مهار آتشسوزی جنگلها، این طرحها همچنان اجرایی نمیشود و حفاظت از منابع طبیعی همواره از تخصیص بودجه محروم مانده است.