۱۲ نقطه از جنگل‌های هیرکانی با دارا بودن حیات وحش زیبا، پوشش گیاهی و تنوع زیستی در آستانه ثبت جهانی قرار گرفته است. جنگل‌های هیرکانی و خزر از نادرترین گونه‌های جنگلی جهان قرار است بزودی در یونسکو ثبت جهانی شود که با ثبت آن، دنیا از خدمات اکوسیستمی ارزشمند آن برخوردار خواهد شد. این نقاط جنگلی خزر با ۱۵۰ هزار هکتار مساحت برای ثبت جهانی انتخاب شده که شامل پارک ملی گلستان، جنگل ابر افراتخته، جهان‌نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل واز، حوزه کجور، چهارباغ چالوس، جنگل خشک‌داران، گچ رودخان، سیاه رودبار گیلان و منطقه حفاظت‌شده لیسار است. در حالی جنگل‌های هیرکانی در آستانه ثبت جهانی است که در هیچ جای جهان، چنین جنگل‌های پهن‌برگ خزان‌کننده‌ای وجود ندارد و ضرورت صیانت از این ‌گونه ارزشمند امری الزامی است. جنگل هیرکانی در نواری به طول ۸۵۰ کیلومتر مربوط به دوره تریاس است که به ۲۵ میلیارد سال گذشته بازمی‌گردد.  پروفسور هانس دیتر کناپ، نماینده سازمان یونسکو و بنیاد سوکهو از کشور آلمان با بیان اینکه تاکنون در هیچ جای دیگر دنیا چنین جنگل‌های پهن‌برگ خزان‌کننده‌ای را ندیده‌ام، از وضعیت تخریب، قطع درختان و چرای بیش‌ از حد دام در جنگل‌های شمال اظهار تأسف کرد. وی به مهر می‌گوید: برای حفظ این جنگل‌ها تصمیم گرفته شد ارتباط نزدیک خود را با سازمان فدرال آلمان و سازمان منابع طبیعی ایران برقرار کنیم که برای استمرار آن در سال ۲۰۰۱ کنفرانسی مشترک در شهر چالوس برگزار شد. در همان سال طرحی را برای حفاظت از تنوع و ذخایر زیستی و مدیریت یکپارچه جنگل‌های خزری آغاز کردیم و خروجی برگزاری همایش در چالوس این شد که جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان یک منبع طبیعی به جهان معرفی شود و تصمیم بر آن شد تا قسمت‌های بکر و دست‌نخورده جنگل‌های خزری را در میراث جهانی یونسکو ثبت کنیم.  نماینده سازمان یونسکو و بنیاد سوکهو از کشور آلمان، یادآور شد: در یک سال گذشته از طریق بنیاد سوکهو بودجه‌ای را از دولت فدرال آلمان برای ثبت جنگل‌های خزری در میراث بشری یونسکو دریافت کردیم. ۶ کنفرانس در ایران و آلمان برگزار شد و یک کمیته راهبری تشکیل شد که به ثبت جنگل‌های خزری در میراث جهانی یونسکو کمک می‌کند. در حال حاضر به ثبت جهانی جنگل‌های خزری بسیار نزدیک هستیم. وی گفت: طی این مطالعه باید ارزش‌های جهانی جنگل‌های هیرکانی را پررنگ و اثبات کنیم که این جنگل در برابر سایر جنگل‌های دنیا برتر است، از این رو تمام جنگل‌های دنیا را بررسی کردیم که مشخص شد جنگل‌های پهن‌برگ خزان‌کننده باستانی که در مناطق معتدل سراسر جهان وجود دارد از بین رفته و فقط در شمال ایران باقی مانده است. وی گفت: اروپایی‌ها شاید ایران را بیابان تصور کنند و از اینکه ایران توانسته با توجه به بیابانی بودنش جنگل‌های باستانی‌اش را حفظ کند بسیار شگفت‌زده هستند. جنگل خزری گنج بی‌بدیلی است که با ثبت ۱۵۰ هزار هکتار آن در ۱۲ لکه‌ انتخاب‌شده می‌توان این اکوسیستم‌ها را حفظ کرد تا دنیا از خدمات اکوسیستمی ارزشمند آن برخوردار شود. به اعتقاد صاحبنظران، برای حفظ این گنجینه ارزشمند به کمک سازمان‌های مردم‌نهاد نیاز است.  همچنین محسن حسینی، استاد دانشگاه تربیت مدرس و سرپرست پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، درباره روند ثبت جنگل‌های هیرکانی با بیان اینکه در سال ۱۹۷۲ یونسکو معاهده‌ای را تصویب کرد که برخی از آثار تاریخی و فرهنگی را بدون توجه به نژاد، دین و ملیت خاص برای تمام جهانیان حفظ می‌کند، اظهار کرد: ایران فارغ از دین و مذهب برای جهانیان مهم است و این منابع طبیعی را می‌توان در یونسکو ثبت کرد تا به‌عنوان میراث بشری به جهانیان معرفی شود. باید گفت این میراث متعلق به ‌کل دنیاست و همگان باید از آن حفاظت کنند.  سرپرست پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی گفت: هر اثری برای ثبت جهانی‌شدن باید زیبایی طبیعی منحصربه‌فردی داشته باشد، نمونه‌ای برجسته از تاریخ کره زمین باشد، مراحل تحول زمین‌شناسی و فرآیندی اکولوژیک داشته باشد که زیستگاه آن دارای گونه‌های نادر بوده و ضرورت حفظ آن اهمیت داشته باشد. حسینی با بیان اینکه جنگل هیرکانی نوار باریکی است که تمرکز آن در خزر بوده و درختان دیرزیست حدود 3 ‌هزار ساله با منبع غنی ژن‌های 3 هزار سال گذشته را دارد، عنوان کرد: از سال ۲۰۰۸ به دنبال ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در یونسکو هستیم که در این زمینه نشست‌ها و کلاس‌های مختلفی برای جوامع محلی و نیز همایش‌های مختلفی برگزار شد. سرپرست پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی گفت: برای ثبت جنگل هیرکانی ۱۲ سایت معرفی شد، چرا که کل سطح حدود یک‌میلیون هکتار جنگل هیرکانی را نمی‌توان ثبت جهانی کرد اما به ادعای سازمان جنگل‌ها 9/1 میلیون هکتار و به بیان موسسه تحقیقات 65/1 میلیون مترمکعب را می‌توان ثبت کرد زیرا پدیده‌های مخرب زیاد است و جاده و ویلاسازی مانع از ثبت جهانی می‌شود. وی تصریح کرد: منطقه‌ای که ثبت جهانی می‌شود وظیفه تمام جهانیان است که آن را حفاظت کنند. این مربوط به پروتکل ۱۹۷۲ است که به ارزش ویژه جهانی مناطق ثبت شده و وظیفه جهانیان نسبت به حفاظت از آن اشاره می‌کند. حسینی با اشاره به اینکه با ثبت جهانی جنگل هیرکانی می‌توان اکوتوریسم را رونق بخشید، گفت: در ایران می‌توان بالقوه ۲۰۰ میلیارد دلار از طریق اکوتوریسم درآمد کسب کرد که در این صورت اصلاً نیاز به فروش نفت نیست و نگرانی برای اشتغال وجود ندارد. وی تصریح کرد: هنگامی‌که آثار در ثبت جهانی میراث یونسکو قرار می‌گیرد همگان آن را می‌شناسند و برای نسل آینده خواهد ماند. مزایای دیگر آن این است که فرسایش خاک کم می‌شود، سیل کاهش می‌یابد، توریسم وارد می‌شود و ارتباطات بین‌المللی افزایش می‌یابد.

قوانین و مدیریت حاکم بر جنگل باید تغییر کند
داریوش عبادی، دبیر تشکل‌های مردم‌نهاد در عرصه منابع طبیعی، در زمینه نحوه مبارزه با انقراض گونه‌های جنگلی، گفت: رفتارمان با جنگل به‌گونه‌ای بود که در حال از دست دادن سرخدار و شمشاد هستیم.  عبادی افزود: ارزش‌گذاری قانونی و اکولوژیک جنگل انجام نشده است و تنها به وجه بهره‌برداری از آن توجه می‌شود. امروز خدمات جنگل در دنیا از جنبه اکولوژیک آن در زمینه تولید آب ‌و خاک و بسیاری از جاذبه‌های دیگر ارزشیابی می‌شود. جنگل در عرصه ملی و بین‌المللی حائز اهمیت است  و در زمینه ملی باید قوانین و مدیریت حاکم بر جنگل تغییر کند. قدم‌هایی نیز برداشته شده که امیدواریم افق روشنی داشته باشیم. ۴۲ درصد جنگل‌های شمال کشور رو به قهقراست و از سال ۱۳۷۵ تاکنون حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هکتار تولید آفات و بیماری داشته‌ایم به‌طور مثال می‌توان به گونه شمشاد اشاره کرد که گونه بومی ایران بوده و به نام «بوکسوس هیرکانا» معروف است، در حال حاضر داروهای ایدز و ضدسرطان را از آن می‌گیرند که ۴۰ میلیون پایه آن از میان ‌رفته، بدون آنکه مسؤولان سخنی بگویند و وزرا پاسخی دهند.