محسن پورعرب: این روزها اهمیت فضای مجازی بر هیچ‌کس پوشیده نیست، فضای مجازی یک محیط آزاد و بدون کنترل را در اختیار مردم قرار داده است و به همین دلیل شاهد پیامدهای گوناگونی هستیم. هر موضوعی که در قالب خبر یا مطلبی در فضای مجازی منتشر می‌شود، پس از نشر می‌توان شاهد اثرگذاری آن بود تا جایی که حتی در برخی موارد مدیران را هم به واکنش وادار می‌کند. فضای مجازی هم فرصت است و هم تهدید، البته برخی تهدید‌ها و آسیب‌ها ماندگار هستند و تاثیر منفی آنها تا مدت‌ها در اذعان عمومی جامعه باقی می‌ماند و حتی تاثیرگذاری خود را در قالب‌های گوناگون در جامعه نشان می‌دهد.  برای آشنایی با این آسیب‌های ماندگار گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام محمد فروهر، مدیر انجمن علمی فضای مجازی حوزه‌های علمیه انجام داده‌ایم که هم‌اینک پیش روی شماست.
ضعف سواد رسانه‌ای درکاربران
مدیر انجمن علمی فضای مجازی حوزه‌های علمیه معتقد است در حال حاضر با 4 آسیب مهم و ماندگار فضای مجازی مواجه هستیم؛ آسیب‌هایی که نیاز است در مدیریت کلان، بیشتر به آنها پرداخته شود. وی یکی از نگرانی‌های مهم در حوزه رسانه‌های نوین و بویژه فضای مجازی را پایین بودن سطح سواد مرتبط با این حوزه در بین کاربران دانست و گفت: امروز فناوری به سمت مردم آمده و تعداد کاربران در حال افزایش است اما سواد و دانش کافی برای استفاده از این فضا وجود ندارد، البته برنامه‌ریزی مشخصی برای مدیریت این مهم مشاهده نمی‌شود!  نکته جالب‌توجه این است که جامعه ما همدوش جوامع سطح اول دنیا در استفاده از فناوری، پیش می‌رود و در حال پیشرفت هستیم. در همین باره کشورهای زیادی سرمایه‌گذاری کردند تا به افراد جامعه‌شان آگاهی بدهند و آنها را از آسیب‌های این فضا آگاه کنند اما متأسفانه طبق آمارهایی که مدیران متصدی ارائه داده‌اند در حال حاضر سطح سواد رسانه‌ای در کشور ما 12 از 100 است، به این معنی که از 100درصد کاربران و استفاده‌کنندگان فضای مجازی و این فناوری در جامعه ما تنها 12درصد کاربران سطح قابل قبولی از سواد رسانه‌ای را دارا هستند که این موضوع یک نگرانی و تهدید بزرگ است.
دسترسی آزادانه به اطلاعات
دومین آسیب ماندگاری که از گذشته تاکنون همچنان همراه کاربران بوده است مربوط به دسترسی آزادانه همه کاربران در سنین گوناگون به سطوح متفاوتی از اطلاعات است. حجت‌الاسلام فروهر با اشاره به این موضوع افزود: در شرایطی که مدیریت ما روی سخت‌افزار و نرم‌افزار فضای مجازی کاهش‌ یافته و اینترنت را با 11 واسطه از آمریکا دریافت می‌کنیم، همچنین همه شبکه‌های اجتماعی که مورد استفاده قرار می‌گیرد غیربومی است، بنابراین در سطح کلان دسترسی مردم بویژه کودکان و نوجوانان به اطلاعاتی که نباید باشد بسیار راحت می‌شود. متأسفانه امروزه دسترسی آزادانه به مطالب مستهجن در شبکه‌های اجتماعی به‌وسیله کودکان و نوجوانان صورت می‌گیرد که البته خسارات جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد.
دستبرد به اطلاعات شخصی
این کارشناس فضای مجازی در ادامه با اشاره به سومین آسیب ماندگار فضای مجازی، گفت: دستبرد آزادانه به اطلاعات و حریم خصوصی کاربران سومین آسیب این فضا است. ادوارد اسنودن نکته جالب‌توجهی را دراین‌باره اعلام کرد، وی با اشاره به سرقت اطلاعات افراد گفته بود: در یک ماه توانسته‌ایم 14 میلیارد بسته اطلاعاتی از ایرانی‌ها به دست آوریم. آمارهای وزارت ارتباطات گویایی ضعف در حوزه امنیت اطلاعات است. آماری که بیانگر پایین بودن سطح امنیت اطلاعات در ایران است به طوری که جزو 5 کشور پایین این رده‌بندی هستیم. زمانی که شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده در جامعه غیربومی هستند و سرورهای آنها در خارج از کشور است نباید توقع داشت جایگاه بهتری داشته باشیم.
اعتیاد مجازی
وی  اعتیاد مجازی را چهارمین آسیب فضای مجازی دانست و اظهار داشت: کارشناسان درباره اعتیاد مجازی معتقدند وارد نسل سوم و جدید اعتیاد شده‌ایم. مخدرهای نسل اول گیاهی بودند مانند تریاک، در نسل دوم مخدرها صنعتی و شیمیایی شدند مانند شیشه و کریستال اما نسل سوم مخدرها از جنس دیجیتال است. به همین دلیل فصل جدیدی از آسیب‌ها در فضای مجازی پیش روی ما است. لازم به ذکر است تا سال 2020 نسل جدید و پیشرفته اینترنت تلفن همراه که نسل هفتم است در دسترس کاربران قرار خواهد گرفت. طبق پژوهش‌های صورت گرفته در حال حاضر فناوری 7درصد از حواس آدمی را درگیر می‌کند، این در حالی است که با رسیدن نسل هفتم اینترنت تلفن همراه 70درصد حواس انسان‌ها درگیر خواهد شد. بنابراین در شرایط حال و آینده، اعتیاد مجازی به‌عنوان یکی از آسیب‌های جدی در حوزه فضای مجازی پیش روی ما است و اگر برای مهار و هدایت صحیح این آسیب و دیگر آسیب‌های یاد شده فکری نکنیم اثرهای مخربی در پی خواهند داشت.