گروه فرهنگ و هنر: مستند «گیسوان حلب» یکی از جدیدترین تولیدات بنیاد روایت فتح است که قرار است در بخش جایزه شهید آوینی یازدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت که این روزها در پردیس چارسوی تهران در حال برگزاری است، به نمایش درآید. میثم صبوحی، سازنده این مستند در گفتوگو با «وطنامروز» در ارتباط با محتوا و موضوع مستند خود گفت: موضوع این مستند جنگ سوریه است ولی تفاوت آن با بقیه مستندهای ساخته شده این است که بیشتر این مستندها درباره خود جنگ سوریه بوده است؛ مانند: آزادسازیها، جنگها و... ولی این مستند درباره تبعات جنگ و اتفاقاتی است که به واسطه جنگ رخ میدهد و همچنین درباره مظلومترین قشری که بیشترین تاثیر را از جنگ میگیرند یعنی همان زنان و کودکان است. صبوحی با بیان اینکه این مستند خردادماه امسال همزمان با ماه مبارک رمضان در حلب ساخته شده است، درباره سوژه این اثر اظهار کرد: داستان فیلم درباره یک زن و 2 دختر است که در اردوگاه آوارگان زندگی و در یک کارخانه تهیه و بستهبندی آب معدنی کار میکنند. این کارخانه قبل از جنگ سیلوی گندم بوده که بعد از ویران شدن، به کمک نیروهای ایرانی برای زنانی که در این اردوگاه زندگی میکنند راهاندازی شده است تا به این واسطه بتوانند منبع درآمدی داشته باشند. نکته جالب اینجاست که تمام کارکنان این کارخانه زنانی هستند که شوهرانشان یا در حال جنگ با دولت هستند یا کشته و دستگیر شدهاند. اینها در اردوگاه، جایی که نزدیک کارخانه است زندگی میکنند و داستان درباره 3 زن از این اردوگاه است که در این کارخانه کار میکنند. صبوحی با اشاره به این نکته که کوتاه بودن زمان این مستند یک نکته مهم و جالب درباره این کار است، گفت: در مدت 25 دقیقه مستند 3 داستان متفاوت بیان میشود که هر کدام از شخصیتها داستان زندگی خودشان را بیان میکنند. نکته مهم دیگر نوع پرداختن به موضوع جنگ است که درباره خود جنگ نیست و درباره تبعات جنگ و انسانهایی است که در جنگ صدمه و آسیب میبینند و معمولا در مستندها کمتر به درد این افراد توجه میشود. صبوحی درباره چگونگی انتخاب سوژه و داستان مستند خود گفت: این مستند در شهر حلب ساخته شده است. بنده در سوریه 7 کار کوتاه ساختم که از این 7 کار، این 3 داستان را انتخاب کردیم که وحدت موضوع داشتند. در واقع به این معنی که 3 نفر اصلی مستند، 3 نفری بودند که یکجا زندگی میکردند و یکجا کار میکردند. هر 3 نفر هم زن بودند و به خاطر زنانگی کار و اینکه اینها نماد زنان حلب و لطافتی هستند که مورد حمله قرار گرفتند اسم این مستند را گیسوان حلب انتخاب کردیم. کارگردان مستند گیسوان حلب در پاسخ به این سوال خبرنگار «وطن امروز» که چرا در مستندسازی کشورهای عراق و سوریه به سمت سوژههای پشت جنگ نرفتهایم، اینگونه توضیح داد: در درجه اول زمانی که در یک کشوری جنگ رخ میدهد خود جنگ یک سوژه جذاب است به همین دلیل در ابتدای شروع جنگ طبیعی است که مستندسازان به سمت این موضوع بروند اما فضای پشت جنگ چون فاقد هیجان داخل جنگ است مستندسازان هم انگیزه ساخت این سبک مستندها را ندارند به همین دلیل کمتر به این موضوع پرداخته شده است، البته در یکی، دو سال اخیر اقبال درباره ساخت مستندهای پشت جنگ بیشتر شده است و دلیل این هم شاید به این خاطر باشد که جنگ کمی فروکش کرده و منطقه به ثباتی رسیده است. وی همچنین درباره این سوال که منظور از کار ماندگار جنگی چه نوع کاری است، گفت: به نظرم یکی از نمونههای ماندگار جنگی، مجموعه مستندهای روایت فتح شهید آوینی است. یک از ویژگیهایی که مستندهای شهید آوینی دارند این است که روایت فتح انسانهاست نه روایت فتح سرزمینها. این دقیقا همان چیزی است که مدنظر من است، مثلا در هیچ یک از مستندها ما نمیبینیم که درباره استعداد دشمنها یا اینکه چقدر شهید دادهایم صحبت شود. ما روایت فتح انسانها را میبینیم، روایتی که نشان میدهد چگونه آدمها خودشان را فتح کردهاند و با نفس خود مبارزه میکنند و وارد یک معرکهای میشوند. اینها باعث شده است که این مستندها تا ابد دیدنی شوند به همین دلیل است که این الگو همچنان جوابگو است چون یک الگوی انسانی است. به طور مثال مستندی ساخته شود که نشان بدهد فرماندهان داعش چگونه به این نقطه رسیدهاند نه اینکه داعش از کجا تغذیه میشود، البته این موضوعات خوب است اما تاریخ مصرف دارند. درباره مستندسازی بحران این مطلب را عرض کنم که الان منطقه ما منطقه بحران است. خیلی علاقه داشتم به یمن بروم و آنجا مستند بسازم اما نشد. این منطقه متاسفانه هر کجا که آتش جنگ خاموش بشود جایی دیگر آتش جنگ روشن میشود در واقع میتوان گفت که مستند بحران در این منطقه تمامی ندارد. به نظرم اگر کسی بتواند به یمن برود و درباره زنان و کودکان یمنی که از این جنگ زجر میکشند، فیلم بسازد و پخش کند، میتواند از بمب و موشکها هم تاثیرگذارتر باشد. مستند گیسوان حلب، محصولی از گروه مستند روایت فتح است که تهیهکنندگی آن را مهدی مطهر بر عهده گرفته و خانه مستند انقلاب مجری طرح آن است.