۱۸ گسل اصلی استان کرمان را در برگرفته و ۹۸ درصد مراکز جمعیتی را تحت تاثیر قرار داده، در چنین شرایطی، تعداد قابل توجهی مدرسه تخریبی در استان وجود دارد. زمینلرزه جزئی تفکیکناپذیر از استان کرمان است، متاسفانه در فاصله بین زمینلرزههای مهیب در کرمان مسؤولان با توجیه جذب سرمایه و توسعه اقتصادی زمینلرزه را فراموش میکنند و ترجیح میدهند صحبتی هم از زلزلهخیز بودن استان کرمان نکنند، این در حالی است که مقاومسازی سازهها نیز در این مدت فراموش میشود و کسی به فکر استحکامبخشی سازهها در استان کرمان بویژه در اماکن عمومی نیست. از جمله این اماکن مدارس هستند، مدارس از 2 جنبه از اهمیت بسیار بالایی در زمان بروز زمینلرزه برخوردارند؛ اول اینکه در صورت ریزش ساختمانها در زمان باز بودن مدارس بیشترین میزان خسارت جانی در مدارس روی میدهد و از سوی دیگر در صورت مقاوم بودن مدارس این مکانها بعد از زمینلرزه میتوانند مکانهای مناسبی برای اسکان موقت باشند اما به دلیل عدم وجود مدیریت بحران و آموزش صحیح دانشآموزان برای مواجهه با زمینلرزه و برپایی نمایشی و سطحی مانورهای زمینلرزه عملا در زمانهای بحرانی حضور دانشآموزان در مدارس مقاوم نیز امنیت روحی خانوادهها را با خطر مواجه میکند و به همین دلیل بود که اخیرا مدارس شهر کرمان به دلیل احتمال بروز زمینلرزه تعطیل شد. بعد از بازگشایی مدارس در هفته جاری بسیاری از مدارس غیرمقاوم تعطیل و در مدارس مقاومتر در شیفتهای عصر ادغام شدهاند. همین مساله مشکلاتی را برای والدین و دانشآموزان ایجاد کرده است. «محمد مولایی» از جمله والدین دانشآموزان یکی از این مدارس است که به مهر میگوید: سوال من این است که اگر این مدرسه غیرمقاوم بود، چرا از ابتدای سال تحصیلی درهای مدرسه به روی دانشآموزان باز شده است؟ وی افزود: ما وقتی فرزندانمان را به مدرسه میفرستیم در واقع امنیت، سلامت و روح و روان فرزندانمان را امانت میدهیم. یکی دیگر از والدین که خود را فرهنگی معرفی میکند، میگوید: من ساعت 13 و همسرم ساعت 14:30 از محل کار به خانه بازمیگردیم و فرزندمان نیز سوم دبستان است و عملا نمیتواند به تنهایی در خانه بماند، من سوال میکنم حالا که یکباره مدارس فرزندان ما شیفت عصر شده است ما در زمان صبح باید چگونه فرزندانمان را نگهداری کنیم. استان کرمان با وجود وسعت بسیار زیادش و وجود ۱۸ گسل ساختمانهایش هیچ تناسبی با وضعیت موجود ندارد و این در حالی است که گفته میشود ۸۰۰ مدرسه فرسوده در کرمان وجود دارد. رئیس سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور نیز که چندی قبل به کرمان سفر کرده بود، در بازدید از شهرستان زلزلهزده راور گفته بود ۱۶ درصد مدارس استان کرمان تخریبی هستند. تخریبی بودن یعنی اینکه مدرسه با یک زمینلرزه متوسط نیز فرو خواهد ریخت اما نکته جالب اینکه این مسؤول با اشاره به شناسایی مدارس تخریبی در کرمان گفته اعتباری برای مقاومسازی این ساختمانها وجود ندارد، این در حالی است که در کنار مدارس غیرمقاوم، مدارسی در شرق استان کرمان وجود دارد که از خشت و گل یا سنگ و چوب ساخته شدهاند که حتی با توفان و تندباد هم فرو میریزند. نکته جالب اینکه وقتی این مسؤول مرتبط با نوسازی و ساختوساز مدارس صحبت میکند نیز از وضعیت نامناسب مدارس تخریبی کرمان و بایدها و نبایدهای ساختوسازهای مدارس میگوید اما باز هم توپ را به زمین دولت و مجلس برای تامین اعتبار میاندازد و همه چیز به شانس و اقبال واگذار میشود و همه امیدوار میمانند که یا زمینلرزه نیاید یا اگر آمد در زمانی باشد که دانشآموزان در خانههایشان باشند! هرچند تصور میشد تمرکز این مدارس در جنوب کرمان و مناطق محروم است اما فرماندار ریگان نیز از کمبودها و وجود مدارس اینچنینی در شرق استان خبر میدهد. در مقابل آمار اداره نوسازی مدارس اما مدیرکل آموزشوپرورش کرمان که در مصاحبه چندی قبلش با مهر، دل خوشی از ساخت و سازها و اعتبارات در این زمینه نداشت، آمار دیگری را در ستاد بحران استان کرمان ارائه داده و گفته است از 4 هزار و ۸۰۰ مدرسه دولتی در استان کرمان درصد قابل توجهی مدارس تخریبی هستند. باید به این نکته اشاره کرد که این آمار تنها مختص مدارس دولتی است. محمد محسنبیگی بیان کرده است مدارس تخریبی در کرمان دغدغهای برای مسؤولان آموزشوپرورش است و انتظار میرود اداره نوسازی مدارس فکری برای مقاومسازی این مدارس کند. وی تعطیلی اخیر مدارس را بیشتر به دلیل بار روانی زمین لرزهها برای خانوادهها دانست و بیان کرد: در شهرستان راور که مرکز زمینلرزه اخیر بود
۲۸ مدرسه غیرمقاوم وجود دارد و در بخش کوهساران که مرکز اصلی زمینلرزه بود از 5 مدرسه 2 مدرسه به دلیل زمینلرزه آسیب دیدهاند که باید تخریب و مقاومسازی شوند. وی از مسؤولان خواست برای بازسازی مدارس اقدام جدی انجام داده و اعتبار لازم را اختصاص دهند. وی درباره 2شیفته شدن مدارس در کرمان نیز گفت: برای جلوگیری از بروز هرگونه حادثه در زمان بروز زمینلرزه مجبور شدیم مدارس غیرمقاوم را تعطیل کنیم و در همین راستا اقدام به 2 شیفته کردن برخی مدارس کردیم. محسنبیگی گفت: سلامت دانشآموزان و معلمها از هر امر دیگری برای ما مهمتر است و مدارسی را که تهدید جدی بودند تخلیه کردیم. وی همچنین از تخلیه ۵ مدرسه در شهر کرمان و ۵ مدرسه در فاریاب و 3 مدرسه در زرند خبر داد.
استفاده مجدد از مدارس کپری برای افزایش امنیت
مدیر کل آموزشوپرورش استان کرمان گفت: در فاریاب نیز به دلیل غیر مقاوم بودن برخی مدارس مجبور به استفاده مجدد از کپر در محوطه مدارس شدهایم. وی با اشاره به منع استفاده از کانکس در مرکز استان تاکید کرد: از خانوادهها و والدین میخواهیم در اجرای این طرح که برای حفظ سلامت دانشآموزان است نهایت همکاری را داشته باشند. بدون شک با توجه به محرومیت شهرستانهای شرقی و جنوبی کرمان تعداد مدارس تخریبی و غیرمقاومی که نیاز به تخلیه دارند بیشتر از ۵ مدرسه است و باز هم به دلیل کمبود اعتبار و برنامهریزی نامناسب در بخش عمرانی باید همه چیز را به شانس و اقبال واگذار کنیم و امیدوار باشیم در زمان فعالیت مدارس در استان کرمان زمینلرزه روی ندهد!