سیف‌الله نجاریان: «امام را از نزدیک ندیدم اما امیدوارم او را بخوبی درک کرده باشم. این کتاب و تمام شعرهایش خلاصه می‌شود در: من امام را دوست دارم». این عبارتی که پشت جلد کتاب جمع و جور «روی جیب سمت چپ» نوشته شده، شاید بهترین معرفی برای این کتاب باشد؛ کتابی که از اسمش تا قطع و محتوای آن حرف‌های بسیاری دارد، حتی خالق آن نیز در این کتاب چهره جدیدی از خود به خواننده نشان داده است. این کتاب مجموعه شعر نیمایی «رضا احسان‌پور» است که چهره طنزپرداز او بیشتر مشهور است و اغلب او را با همین وجه از شخصیت هنری‌ا‌ش می‌شناسند. شاعری که با کتاب «خنده‌های امپراتور» توانست سر و صدا درست کند، کتابی که نقیضه‌ای بر اشعار کتاب «گریه‌های امپراتور» سروده فاضل نظری بود. او این بار سراغ یک موضوع بشدت مهم رفته و جدا از اینکه موفق از آن خارج شده اما باید این اثرش را یک اتفاق مهم در ادبیات انقلابی دانست. او کتابی با محوریت شخصیت حضرت امام خمینی(ره) و اتفاقاتی که به ایشان مربوط می‌شده نوشته است، اشعاری حس‌آمیز و مملو از تصاویر شاعرانه که هم حق مطلب را ادا کرده و هم توانایی شاعر را به رخ خواننده کشیده است. طی سال‌هایی که امام خمینی(ره) نهضت انقلابی خود را آغاز کرد تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی، چهره‌های هنری بویژه شاعران بارها با زبان شعر، ارادت خود به این شخصیت بزرگ تاریخ را نشان داده‌اند که در این‌باره می‌توان به شعر مشهور مرحوم دکتر قیصر امین‌پور که در مجموعه «تنفس صبح» منتشر شده اشاره کرد که با مطلع «لبخند تو خلاصه خوبی‌هاست/ لختی بخند، خنده گل زیباست» سروده شده است اما اینکه کتابی مستقل با محوریت این شخصیت بزرگ منتشر شود، آن هم نه به صورت مجموعه‌ای از سروده‌های شاعران مختلف، بلکه یک شاعر آن هم به صورت منظومه‌ای به هم پیوسته که روایتی از زندگی و زمانه امام خمینی(ره) را در شعرش منعکس کند، سابقه نداشته است. گمان می‌کنم دیگر پیداست اشعار این مجموعه نیمایی در ارتباط با چیست. شاعر در این مجموعه از خرداد ۴۲ و آغاز نهضت امام خمینی(ره) آغاز کرده و چنین نوشته است:
«سال‌ها گذشته است
ما ولی هنوز
مست آن خطابه‌ایم
نیمه‌های ماه بود»
نکته‌ای که باید همین ابتدا مورد اشاره قرار گیرد، تصویرگری‌های کتاب است. تصاویری که به کمک کتاب آمده تا مخاطب ارتباط بهتری با اشعار برقرار کند. تصاویری که سیاه و سفید است و حالت آنها به نحوی است که تداعی‌گر تصاویری است که در سال‌های انقلاب با شابلون و اسپری رنگ روی دیوارهای شهر نقش می‌زدند، از این منظر این تصاویر بشدت با حال و هوای اشعار متناسب است و این می‌تواند در برقراری ارتباط بیشتر خواننده با کتاب موثر باشد. در این اشعار احسان‌پور تلاش کرده به تمام وجوه شخصیت امام بپردازد و از این منظر خلجانی را که مکتب «روح‌الله» در جان‌ها انداخت و حرکت ایجاد کرد، نادیده نگرفته است. به این معنا که اشعار «روی جیب سمت چپ» تنها اشعاری عاطفی و حسی نیست، بلکه عنصر اندیشه در آنها بخوبی به چشم می‌آید. او در این کتاب بر آن است تا تصویری از امام نشان دهد که شاید گاهی در لابه‌لای صفحات تاریخ گم می‌شود. از آنجا که شخصیت امام خمینی(ره) دارای ابعاد بسیاری است گاهی ابعادی مانند رهبری انقلاب اسلامی ایران بر دیگر وجوه ایشان سایه می‌اندازد اما احسان‌پور در این مجموعه کوشیده به آنها نیز توجه نشان دهد:
«تو با زبان منبرت
چه گفته‌ای؟
چه کرده‌ای
که اینچنین
تمام شهر
روبه‌راه گشته است؟
روبه‌راه»
در این مجموعه خواننده به تاثیر امام خمینی(ره) حتی در روزگار تبعید با زبان شعر مواجه می‌شود و شاعر نیز بخوبی در کوتاه‌ترین مقدار ممکن شعری گفته که خواننده را درگیر می‌کند:
«نه در قفس
نه با سپردنش به جاده‌های دور
نه با هزار حرف زور
عطر گل
نمی‌رود»
کوتاه‌نویسی، یکی از نکاتی است که در شعر امروز بسیار مورد توجه است و از آنجا که اشعار کوتاه به‌خاطر گسترش فضاهایی مانند شبکه‌های اجتماعی بیشتر مورد توجه است، در این کتاب نیز احسان‌پور به این مسأله دقت کرده و شاهدیم که اشعار در کوتاه‌ترین اندازه ممکن نوشته شده و تاثیر خود را می‌گذارد. این موضوعی است که احسان‌پور بخوبی از پس آن برآمده و اشعاری کوتاه نوشته که در عین حال موفق است و خواننده را نسبت به موضوع روشن می‌کند:
«مژده ای پیاده‌ها!
شاه کیش و مات شد
آه شد
روسیاه شد»
احسان‌پور در این کتاب در کنار پرداختن به موضوعات مهم تاریخ مرتبط با شخصیت امام خمینی(ره) از المان‌های آن روزها نیز غافل نبوده و از آنها برای مخاطبش سخن گفته و حتی حس خود را با زبان شعر بیان کرده است. برای مثال او برای «اعلامیه» در این کتاب یک شعر دارد و با بیانی عاطفی نسبت به این کاغذ که در آن سال‌ها تنها ابزاری برای اطلاع‌رسانی بوده، اشاره کرده است.
«این فقط
کاغذی و چند جمله نیست
این دلیل بودن است
این شروع رفتن و نماندن است
این «نه» بزرگ ما به زنده‌زنده مردن است»
یا مثلا برای «راهپیمایی» که یکی از المان‌های این حرکت بزرگ مردمی است، در این مجموعه شعر وجود دارد که از توجه شاعر به موضوع انقلاب حکایت می‌کند. این در حالی است که احسان‌پور جز در کتاب‌ها و تصاویر تجربه انقلاب را ندارد، زیرا او در سال‌های پس از انقلاب اسلامی متولد شده و آن روزگار را ندیده است اما بخوبی توانسته حال و هوای آن روزها را در اشعارش منعکس کند:
«قطره قطره
رود رود
شهر از عبور
پر»
انعکاس شعارهای اصیل انقلاب اسلامی در این کتاب دیگر نکته‌ای است که در این اشعار به چشم می‌آید. برای مثال «انقلاب پابرهنه‌ها» یکی از آن شعارهایی است که در این مجموعه کاربرد داشته و شاعر نسبت به آن بی‌توجه نبوده است.
احسان‌پور در این مجموعه دست به ترکیب‌سازی‌هایی زده که خواننده هر قدر این اشعار را بخواند باز هم جا برای کشف تازه باز باشد و این مهم‌ترین ویژگی این شعر است که هر قدر خواننده آن را می‌خواند باز هم دریچه‌ای تازه برایش گشوده می‌شود. برای نمونه در روایت ماجرای حضور امام خمینی(ره) در بهشت زهرا(س) شاعر اینگونه سروده است:
«تا رسید
جای کشته‌مرده‌ها
رفت پیش زنده‌ها
لابه‌لای لاله‌ها»
احسان‌پور در این اشعار کاملا موضع‌مند است و از اینکه موضع خود نسبت به امام و انقلاب اسلامی را بیان کند ابایی نداشته و از این حیث این نیز حسنی برای این مجموعه است. آن هم در روزگاری که سخن گفتن از انقلاب در میان هنرمندان تقبیح می‌شود در حالی که برای غربگرایی هیچ نکوهشی نیست اما همین که هنرمندی از انقلاب، دین و مباحث ارزشی و اعتقادی سخن بگوید آماج حملات قرار می‌گیرد. احسان‌پور مجموعه‌ای منتشر کرده که در آن از امام و علاقه‌اش به این شخصیت تاریخی سخن گفته است. از این منظر اشعار احسان‌پور سکولار نیست، بلکه دارای موضع است و احسان‌پور از فریاد زدن این موضع هیچ واهمه‌ای ندارد.
شعر احسان‌پور در مقاطعی تبدیل به شعر اعتراض می‌شود که این نیز یک نکته مثبت در اشعار این شاعر است. شعر اعتراضی که گاهی مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد ولی احسان‌پور پس از اینکه موضع خود را در این کتاب روشن می‌کند زبان به نقد می‌گشاید که در این نیز موفق است:
«بعد تو
معنی شمال شهر
باز هم
همان شده
باز هم
همان که بود
کاش مرقدت شمال شهر بود»
مجموعه شعر نیمایی «روی جیب سمت چپ» سروده رضا احسان‌پور را باید یکی از آثاری دانست که در پایان دهه چهارم انقلاب، نشانگر موضع و موقعیت شعرای نسل جدید نسبت به انقلاب است. این مجموعه که در قطع جیبی آماده‌سازی شده را نشر «آرما» منتشر کرده است.