مصطفی نجفی: 1- هفدهمین روز از رمضان سال 91 دیدار سنتی دانشجویان با رهبر معظم انقلاب؛ جلسه مانند همیشه داغ و پرشور دنبال میشد. نقدها و نظرهای دانشجویان از سیر تا پیاز کشور را در بر میگرفت و تیغ تیز انتقادات قریب به اتفاق مسؤولان کشور را مورد هدف قرار میداد. مانند همیشه نهتنها مانعی برای این اظهارات نبود که رهبری هم در جبهه دانشجویان، موید مشی منتقدانه نسبت به عملکرد مدیران و مسؤولان کشور بودند. در جریان صحبتها گلایه مهمی از سوی چند نفر از دانشجویان مطرح شد: «چه چیزی مانع این شده که مسؤولان کشور در دانشگاه و در میان دانشجویان حضور یابند؟»
رهبری نکتهها را مینویسند و دقایقی بعد توضیحاتی را بیان میکنند. گلایه دانشجویان درباره حضور مسؤولان در دانشگاه، محور بخشی از سخنان رهبری میشود و ساعاتی بعد تیتر بسیاری از رسانهها: «به مسؤولان سفارش میکنم در جلسات دانشجویی شرکت کنند».
رهبری در این دیدار میگویند: «این اشکال کاملا وارد است، من عقیدهام این است که مسؤولان باید در دانشگاهها شرکت کنند؛ رؤسای 3 قوه، مسؤولان میانی، رئیس صداوسیما، مسؤولان سپاه و نیروهای مسلح؛ اینها بروند با دانشجوها جلسه بگذارند و حرفهای گفتنى دانشجوها را بشنوند. و من به شما عرض کنم؛ آنها هم برای دانشجوها حرفهای گفتنی زیادی دارند. هیچ چیزی جای این گفتوگوی رو در رو و چهره به چهره را نمیگیرد».
2- نشست یکی از اتحادیههای دانشجویی در دانشگاه شریف اولین گردهمایی بزرگ دانشجویی بعد از ماه رمضان است. دانشجویان از مسؤولان دعوت کردهاند و بعد از تاکید رهبری بسیاری از مدعوان پاسخ مثبت میدهند. رئیس صداوسیما، فرمانده نیروی دریایی ارتش، چند تن از وزرا و نمایندگان مجلس و بالاخره آیتالله آملیلاریجانی، رئیس قوهقضائیه. 14 شهریور 91 نخستینباری است که رئیس قوهقضائیه به جمع دانشجویان میرود، چند ساعت پای سخنان آنها مینشیند و البته پاسخگوی نقدها و نقطهنظرات آنها میشود. در خلال این دیدار بسیاری از دغدغههای دانشجویان؛ مطرح، پاسخها گفته و حتی دانشجویان برای برخی مسائل مهم قول مساعدت از رئیس قوه میگیرند. این دیدار برای مدتها در اذهان دانشجویان باقی میماند و البته برای مدتی خوشبینی به مسیر اصلاح کشور را میان دانشجویان زنده نگه میدارد.
3- بعد از آن نشست اما سفارش رهبری برای حضور مسؤولان در دانشگاه دوباره به دست فراموشی سپرده شده و از آن زمان تا به امروز میتوان گفت حضور مدیران ارشد کشور بویژه مسؤولان قوای سهگانه در میان دانشجویان برای شنیدن سخنان آنها، پاسخ و رفع دغدغهها و ابهامات کمتر از انگشتان یک دست بوده است. این اتفاق با حضور کابینه حسن روحانی در مصدر قوه مجریه تشدید میشود و بهرغم اینکه دولت به لحاظ سیستماتیک ارتباط مستقیم و بسیار در هم تنیدهای با جامعه دانشگاهی کشور دارد، همان حضورهای حداقلی گذشته هم قطع شده و ارتباط چهره به چهره دانشجویان با مسؤولان به برخی جلسات خصوصی، چند نفره و اغلب با اغراض سیاسی در ایام انتخابات محدود میشود.
البته این فقدان، زمانی بیشتر به چشم میآید که حسن روحانی به عنوان رئیسجمهور ارتباط چهره به چهره با جامعه دانشگاهی و دانشجویان کشور را به جلسات بسیار معدود با فضایی کاملا امنیتی با دستچینی از دانشجویان و اساتید تبدیل کرده و به جای پاسخگویی و رفع شبهه، تلاش میکند از میان دانشجویان برای خود پیادهنظام جمعآوری کند.
4- دوشنبه گذشته غلامحسین محسنیاژهای، سخنگو و معاون اول قوهقضائیه پس از مدتها با حضور در جمع دانشجویان دانشگاه شریف خبرساز شد. در جریان این حضور، نمایندگان طیفهای مختلف دانشجویان که تقریبا همگی منتقد تند و تیز قوهقضائیه بودند به همراه چند تن از افراد دیگر مانند «منصور نظری» شاعر منتقد دستگاه قضا فرصت صحبت یافته و هر آنچه میتوانستند نثار محسنی اژهای و قوهقضائیه کردند، سخنانی بعضا تند با لحنی زننده که انتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران را هم به دنبال داشت. خیلیها گفتند این حضور هرچند بعد از مدتهای زیادی صورت گرفته اما نباید فضای آزاد ایجاد شده برای دانشجویان مورد سوءاستفاده برخی قرار بگیرد و آنقدر فضا تند شود که همه چیز از دایره پرسش و پاسخ و منطق و استدلال خارج شود.
5- قوه قضائیه در بسیاری از نظامهای سیاسی از جمله نظام ایران به سبب نوع و حوزه فعالیت، پرچالشترین بخش حاکمیت است و همواره در مرکز سیبل انتقادات اقشار مختلف بویژه جریان دانشجویی قرار دارد.
این فضای پرچالش روز دوشنبه در دانشگاه شریف با تمام وجوه شکل گرفت و خود به خود سبب شد بهرغم تلاش محسنیاژهای برای پاسخگویی، جواب بسیاری از دغدغههای جوانان پرشور و حرارت و منتقدان کمر بسته دستگاه قضا ناقص بماند. همین امر سبب شد روز بعد، اتفاقی به یاد ماندنی در کشور رخ دهد و آیتالله آملیلاریجانی، رئیس قوهقضائیه به همراه تعدادی از معاونان و مدیرانش، مسؤولان تشکلها و اتحادیههای بزرگ دانشجویی را برای دیدار و گفتوگو دعوت کند و قریب به 8 ساعت یعنی حدودا یک روز کاری به سخنان آنها گوش داده و پاسخگوی انتقادات، ابهامات و دغدغههای آنها باشد. رکوردشکنی رئیس قوهقضائیه و همنشینی صمیمی با دانشجویان با اختصاص فرصتی قابل توجه، برای جریان جوان انقلابی آنقدر خوشحالکننده بود که خود به خود بسیاری از نظرات و نگاههای منفی شکل گرفته به این نهاد را در همان جلسه از بین برد و باعث شد دانشجویانی که این روزها بشدت از قوهقضائیه شاکی هستند در فضای دیگری مطالبات خود را امیدوارانهتر دنبال کنند.
6- این روزها نیاز به اقدامی انقلابی برای شکستن فضای یأس و ناامیدی نسبت به اصلاح برخی امور که در بخشی از قشر جوان و حتی جریان دانشجویی کشور ایجاد شده بیش از گذشته احساس میشود. هرچند خیلیها معتقدند شکستن این فضا زمان، تلاش و انرژی بسیاری را میطلبد اما باید منصف بود و اقدام رئیس قوهقضائیه را اقدامی موثر و فتح بابی برای حرکت در این مسیر ارزیابی کرد و البته نباید فراموش کرد قوای دیگر یعنی دولت و مجلس مستثنا از این وظیفه و تکلیف نیستند و وضعیت این روزهای کشور میطلبد هرچه سریعتر آنها نیز مانند آیتالله آملیلاریجانی شنونده انتقادات جوانان باشند و البته برای رفع دغدغه آنها تلاش کنند. حسن روحانی و علی لاریجانی اجازه ندهند زمان بیش از این بگذرد. فرصت امروز ممکن است تکرار نشود!