میکائیل دیانی*: 2 روز متفاوت، 2 تعامل متفاوت و 2 نتیجه متفاوت بین جریان دانشجویی و قوه‌قضائیه رخ داده است که می‌توان از هر دو درس‌‌های بسیاری گرفت. دوشنبه معاون اول قوه‌قضائیه میهمان دانشجویان دانشگاه شریف بود؛ جلسه‌ای که پرشور و حرارت انجام شد و گاه نقدها از مسیر انصاف خارج شد و توهین و تمسخر به‌جای نقادی نشست.
در کنار این جلسه اما برخورد دوم قوه‌قضائیه در سطح ریاست با نمایندگان تشکل‌‌های دانشجویی در سطح 5 اتحادیه بزرگ دانشجویی بود. جلسه‌ای استثنایی به لحاظ زمانی و البته کم‌نظیر در نسبت محتوایی که هم میزبان و هم میهمان از آن راضی و خرسند بودند.
آنچه می‌توان درباره جلسه ابتدایی گفت آن است که اگر مسؤولان دستگاه‌‌های مختلف کشور اعم از قضایی و غیرقضایی بیشتر پا به صحن دانشگاه بگذارند و پای حرف‌‌های دانشجویان بنشینند، طبیعتا سطح مطالبات و نوع کنش‌ها و واکنش‌ها بیشتر بر مدار عقلانیت و منطق خواهد چرخید و از طرفی جریان دانشجویی نیز باید بداند همچنان که رادیکالیسم در عرصه سیاسی کشور منجر به محدودتر شدن انتخاب‌ها و کنشگری می‌شود، در عرصه دانشگاهی نیز این مسأله وجود دارد و هر چه از عقلانیت به سمت رادیکالیسم حرکت کنیم، نه‌تنها تاثیرگذاری‌مان بیشتر نخواهد شد، بلکه چه در عمل و چه در وسعت مخاطبان محدودتر نیز خواهیم شد.
با بررسی متون ارائه شده در دانشگاه شریف می‌توان بخش‌‌‌هایی از نقدها را بحق دانست، کمااینکه معاون اول قوه‌قضائیه در آن جلسه بخشی از نقدها را درست دانست و البته بخشی از نقدها هم خارج از دایره انصاف و عدالت بود اما در هر دو حال به‌واسطه شیوه نادرست بیان مواضع، حق و باطل در هم تنیده شد و آنچه به بیرون منعکس شد بی‌منطقی و تندخویی و البته در بعضی عبارات توهین و تمسخر در کلام دانشجویان بود.
مصداق‌‌‌هایی بعضا در دانشگاه شریف از سوی دانشجویان بیان شد که اطلاعات درباره آنها ناقص بود و همان مصداق‌ها در جلسه با آیت‌الله آملی‌لاریجانی برای دانشجویان شفاف شد. این خود باید دانشجویان را به این نتیجه برساند که ورود مصداقی با بی‌اطلاعی نه‌تنها به عدالتخواهی کمک نخواهد کرد، بلکه نتیجه معکوس بر عدالتخواهی خواهد گذاشت. رهبر انقلاب سال 87 در واکنش به دانشجویان در دانشگاه شیراز اتفاقا درباره یکی از موارد به‌ظاهر عدالتخواهانه و مصداقی جریان دانشجویی این نکته را متذکر شدند که «شما می‌گویید که ما شعار عدالت می‌دهیم؛ دانشجو را می‌گیرند اما آن کسی را که به عدالت صدمه زده، نمی‌گیرند. قوه‌قضائیه چنین، یا دستگاه مسؤول چنان. خب! اینجا شما باید زرنگی کنید؛ یک لحظه از درخواست و مطالبه عدالت کوتاهی نکنید؛ این شأن شماست. جوان و دانشجو و مؤمن شأنش همین است که عدالت را بخواهد. پشتوانه این فکر هم با همه وجود، خودم هستم و امروز بحمدالله نظام هست. البته تخلفاتی هم ممکن است انجام بگیرد؛ شما زرنگی‌تان این باشد؛ گفتمان عدالتخواهی را فریاد کنید اما انتقاد شخصی و مصداق‌سازی نکنید. وقتی شما روی یک مصداق تکیه می‌کنید، اولا احتمال دارد اشتباه کرده باشید؛ من می‌بینم دیگر. من مواردی را مشاهده می‌کنم - نه در دانشگاه، در گروه‌های اجتماعی گوناگون- که روی یک مصداق خاصی تکیه می‌کنند؛ یا به‌عنوان فساد یا به عنوان کجروی سیاسی یا به‌عنوان خط و خطوط غلط. بنده مثلاً اتفاقاً از جریان اطلاع دارم و می‌بینم اینجوری نیست و آن کسی که این حرف را زده، از قضیه اطلاع نداشته است. بنابراین وقتی شما روی شخص و مصداق تکیه می‌کنید، هم احتمال اشتباه هست، هم وسیله‌ای به دست می‌دهید برای اینکه آن زرنگ قانوندان قانون‌شکن- که من گفته‌ام قانوندان‌های قانون‌شکن خطرناکند - بتواند علیه شما استفاده کند».
حاضران در جلسه روز سه‌شنبه با آیت‌الله لاریجانی بر این نکته صحه می‌گذارند که این جلسه ضمن انتقادی بودن مواضع دانشجویی، محترمانه نیز بود و در این فضای چالشی مودبانه پاسخ‌‌های بسیاری از دانشجویان در مسائل مختلف قضایی داده شد. این یعنی اگر نه برای نق زدن، بلکه برای اصلاح امور قدمی برداشته شود و اگر منطق و عقل به‌جای احساسات هیجانی به کار گرفته شود، اتفاقا نتایج بهتری حاصل خواهد شد؛ چنانکه در این جلسه پیشنهادات قابل قبولی نیز از سوی دانشجویان به قوه‌قضائیه داده شد و از سوی این قوه مورد استقبال قرار گرفت.
هم تاکید میهمان بود و هم پذیرش در میزبان که قوه‌قضائیه در ارتباط با بدنه اجتماعی و در حوزه روابط عمومی ضعیف عمل می‌کند و اگر این مشکل حل شود بسیاری از آن اعتراضات سرریز‌شده اجتماعی که عمدتا از بی‌اطلاعی است، اتفاق نخواهد افتاد!
جلسه 8 ساعته با رئیس قوه‌قضائیه بسیار خوب بود اما آیا باید این مسأله به همین جلسه محدود شود؟ یا اساسا آیا باید این به قوه‌قضائیه محدود شود؟ نه این جلسه برای قوه‌قضائیه کفایت می‌کند و نه‌تنها در مواجهه با قوه‌قضائیه باید چنین جلساتی باشد، بلکه قوه مجریه و رئیس‌جمهور محترم نیز باید در فضایی منطقی به دور از سانسور تشکل‌ها و اتحادیه‌‌های دانشجویی، پذیرای نقد‌‌های آنها باشد، رئیس قوه مقننه نیز و... .
* دبیر اسبق اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل