گروه اقتصادی: 50 روز از آغاز آتشسوزی در چاه 147 رگسفید میگذرد اما بیتدبیری وزارت نفت مانع خاموش شدن این بحران شده است. به گزارش «وطنامروز» ظهر 7 آبان بود که دکل 95 شرکت ملی حفاری روی موقعیت چاه 147 رگسفید منفجر شد؛ فوران چاه 147 و انفجار دکل حفاری متاسفانه موجب کشته شدن 2 تن از نیروهای حفاری شد تا یکی از بهترین دکلهای حفاری خشکی ایران در آتش بسوزد و با گذشت 50 روز از فوران چاه، همچنان به دود کردن منابع ملی مشغول است. در همان ابتدای مخابره خبر فوران چاه 147، تیم مدیریت بحران تشکیل شد که اغلب فاقد تجربه لازم برای راهبری این بحران و مهار فوران چاه بودند. بلافاصله اهالی خیابان طالقانی تهران راهی گچساران شدند اما عملا نتوانستند کاری از پیش ببرند. وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت هم خود را به رگسفید رساندند تا از نزدیک در جریان جزئیات قرار بگیرند و همه توان خود را برای مهار آتش به کار گرفتند. با توجه به اینکه دکل آتش گرفته در حال سوختن روی دهانه چاه بود، در ابتدا باید ضایعات این دکل از روی چاه جمعآوری شده و سپس کار کنترل و مهار چاه صورت میگرفت دقیقا مثل ماجرای نفتشهر که تیرماه 89 اتفاق افتاد و چاه 24 نفتشهر به همین شکل دچار فوران شده بود. برای مهار چاه سرکش، 2 راهکار در نظر گرفته شد، یکی کنترل چاه از روش حفاری چاه انحرافی یا Bottom Kill دیگری مهار چاه از سطح یا Top Kill. در مهارچاه از روش نخست، یک دکل حفاری در موقعیت نزدیک چاه فوران کرده قرار گرفته و با حفاری جهتدار یا افقی به میانه چاه در حال فوران رسیده و با قطع کردن چاه، موجب کنترل فوران میشود. در روش مهار از سطح اما استینگری روی دهانه قرار داده میشود و با پمپاژ سیال مثل گل حفاری به دهانه چاه، فشار چاه کنترل و در نهایت مهار میشود.
عدم اجازه به متخصصان مهار آتش
به فاصله چند روز از این اتفاق، تیم تخصصی مهار فوران چاهها که شامل مدیران و متخصصان بزرگی است خواستار حضور در این عرصه شده و آمادگی خود را اعلام کرد. حیدر بهمنی که بیش از 50 حلقه چاه فورانشده را در کویت و ایران مهار کرده بود و مدیرعامل سابق شرکت ملی حفاری هم بوده است، مدیریت این تیم را بر عهده داشته که بنا به دلایلی به آنها پاسخی داده نشد. این تیم کنار گذاشته شد و مدیران شرکت ملی نفت مدام میگفتند این چاه را بزودی مهار خواهند کرد و خودشان متخصص این کار هستند. اشتباهات پیدرپی، خطاهای مدیریتی، کج شدن BOP (شیر فورانگیر و تجهیزات آن) در دهانه چاه، عدم پاکسازی اصولی سر چاه، بینظمی در موقعیت و... اما موجب شد مجموع 11 عملیات برای کشتن چاه از سطح به شکست بینجامد. در حالی که باز هم پیشنهاد تیم تخصصی اطفای حریق که از مدیران جهادی نفت تشکیل شده است با پاسخ منفی مواجه شد زمزمههایی شنیده شد که شرکت ملی نفت از چند شرکت خارجی درخواست کرده برای مهار فوران به ایران بیایند که پاسخ آنها منفی بوده است. وقتی چنین خبری در میان عوامل مهار این آتشسوزی شنیده شد باعث کاهش روحیه و انگیزه آنها شد تا در چند روز اخیر هیچ عملیاتی برای کشتن چاه انجام نشود.
بیمحلی به متخصصان داخلی
وزارت نفت دولت روحانی که بهزعم کارشناسان و صاحبنظران طی چند سال اخیر تمایل زیادی به استفاده از توان داخل ندارد، آمادگی تیم تخصصی مهار چاهها را کنار گذاشت و عملا با لجبازی کمسابقه، ترجیح داد روزانه بیش از یک میلیون دلار در آتش بسوزد. نکته جالب در روند مهار فوران چاه، تراکم نیروها در منطقه است بهطوری که 700 نفر در منطقه حضور دارند ولی به دلیل عدم تمرکز در عملیات، اقدامات انجامشده خروجیای نداشته است. البته مدیران وزارت نفت برای توجیه شکستهای خود گفتهاند فشار چاه بالاست و هیچ تیمی نمیتواند از پس آن برآید در حالی که موارد مشابه این شرایط، بارها رخ داده و با مدیریت صحیح مهار شده است! امروز رگسفید تبدیل به «آتلیه»ای شده است که مدیران تهراننشین برای ثبت در تاریخ و گرفتن سمتی مهمتر، در آن حاضر میشوند و با گرفتن عکسهای یادگاری در کنار آتشی که منابع ملی را میسوزاند آیندهای نامعلوم را رقم میزنند.
لجبازی برای چه؟
علی فولادوند یکی از متخصصان کنترلکننده چاه درباره آخرین وضعیت کنترل آتشسوزی رگسفید گفت: آقای زنگنه باید به مردم، مجلس و نهادهای نظارتی پاسخگو باشد که ادامه این لجاجت در نادیده گرفتن نیروهای ارزشی و ضربه به منافع ملی با چه هدفی انجام میشود؟
وی افزود: ادامه فوران چاه 147 رگسفید روزی یک میلیون دلار از درآمد کشور را آتش میزند. آتش این چاه که معادل سوختن روزانه 10 هزار بشکه نفت است آسیب جبرانناپذیری را به محیطزیست کشور وارد میکند. از همه مهمتر میزان خسارتی است که به مخزن رگسفید در این شرایط که تولید از چاه بدون هیچگونه کنترلی صورت میگیرد، وارد میشود. مورد اخیر را میتوان اصلیترین فاجعهای برشمرد که ادامه سیاستهای زنگنه به دنبال داشته است. فولادوند با برشمردن تاثیرات منفی آتشسوزی رگسفید گفت: شاید بسیاری از نخبگان سیاسی و اقتصادی و حتی نهادهای نظارتی ندانند ادامه چنین وضعیتی از مخزن رگسفید صدمات ویرانکنندهای را به یکی از بهترین و کمهزینهترین مخازن نفتی جنوب کشور خواهد زد. در چنین شرایطی باید از مسؤولان ارشد نفتی کشور پرسید آیا هر شخص با هر توانی که با روشهای کاری شما مخالف است علیه شما عمل میکند؟ وی در پایان گفت: آیا نهادهای نظارتی را هم باد سیاست با خود برده است؟ آیا سیاست به ما اجازه میدهد روی منافع ملی چشم بپوشیم و منافع حزبی را اولویت فعالیت خود کنیم؟ آیا سیاست ما را هم با خود
برده است؟