گروه اقتصادی: حسن روحانی روز گذشته در اظهاراتی جالب تلویحا علیه دولت خود سخن گفت و انتقاداتی از بودجه برخی سازمان‌ها انجام داد، در حالی که خود دولت بودجه کشور را تهیه و به مجلس تقدیم می‌کند. به گزارش «وطن‌امروز»، روحانی دیروز سخن از شفافیت زد و حتی از مردم خواست پیگیر بودجه 97 مجلس باشند اما گرانی‌هایی که قرار است در آینده انجام شود را براحتی توجیه کرد؛ ضمن اینکه روحانی در حالی از شفافیت سخن گفته که در بودجه تقدیمی پنهانکاری بسیاری وجود دارد. روحانی با اشاره به اینکه ما هیچ چیزی را گران نمی‌کنیم، مگر اینکه بگوییم پول آن کجا صرف می‌شود، گفت: شما مردم اگر تصمیم دولت را قبول داشتید، ما آن تصمیم را اجرایی می‌کنیم. حسن روحانی صبح دیروز در نخستین اجلاس حقوق شهروندی با اشاره به اینکه اولویت اول شما مردم اشتغال است، اظهار کرد: قیمت بنزین و گازوئیل بالاتر از نصف قیمت جهانی امروز نخواهد بود، در حالی که قانون گفته در 5 سال باید قیمت بنزین و گازوئیل به قیمت جهانی برسد و این 5 سال هم به اتمام رسیده است. وی ادامه داد: ما اگر پولی از مردم می‌گیریم آن پول را صرفا و فقط برای اشتغال جوانان هزینه می‌کنیم. ما در 4 سال آینده با سرمایه‌گذاری حدود 300 هزار میلیارد تومان به دنبال ایجاد اشتغال هستیم، البته قرار نیست این پول از مردم گرفته شود.
مردم باید بر کار ما نظارت کنند
روحانی با اشاره به اینکه ما باید فضا را شفاف و باز کنیم، تصریح کرد: من از مردم می‌خواهم بودجه 97 را رها نکنید و ببینید در بودجه چه خبر است، نورافکن‌ها باید روی ردیف‌ها برود و همه دستگاه‌ها باید اعلام کنند بودجه را کجا خرج کرده‌اند؛ ما باید در اتاق‌های شیشه‌ای و شفاف قرار بگیریم. روحانی با بیان اینکه مردم باید بر کار ما نظارت کنند، گفت: از فردای روزی که بودجه به مجلس رفت در فضای مجازی غوغایی برپا شد، چقدر قشنگ. همه مردم به صحنه آمدند اظهارنظر و نقد کردند. دست‌شان درد نکند. من دست‌شان را می‌بوسم. شما مردم باید خادم خودتان را نقد کنید. این حق مردم است که بدانند چه دستگاهی چقدر بودجه می‌گیرد. مردم می‌گویند فلان دستگاه فرهنگی چند میلیارد بودجه گرفته است و اعتراض می‌کنند که چرا آنقدر به برخی دستگاه‌ها زیاد بودجه داده‌اید؟ نظرات مردم در رأس امور است. اگر نظر عمومی مردم این است که این پول زیاد است، حق با آنهاست. حق با اکثریت مردم است. رئیس‌جمهور ادامه داد: براساس جدول 17 بودجه دستگاه‌ها از ما پول می‌گرفتند و وقتی می‌گفتیم این پول را کجا خرج می‌کنید می‌گفتند به شما ربطی ندارد، از همین‌جا به وزیر اقتصاد دستور می‌دهم از سال 97 هر بودجه‌ای که به هر دستگاهی می‌دهد یا پرداخت می‌کند آن را باید بلافاصله در سایت‌ها اعلام کند تا مردم بدانند بودجه به کدام دستگاه‌ها داده شده است. روحانی افزود: باید دستگاه‌ها به مردم گزارش دهند که پول را کجا خرج می‌کنند، ما راهی جز این برای جلوگیری از فساد نداریم، اگر ده‌ها دستگاه برای مقابله با فساد هم درست کنیم نمی‌توانیم فساد را ریشه‌کن کنیم، مگر اینکه مردم نظارت داشته باشند؛ همه ما باید به اتاق شیشه‌ای برویم و نورافکن روی ما باشد.
پنهانکاری دولت مدعی!
در حالی که اظهارات روحانی درباره الزام اعلام جزئیات هزینه‌کرد بودجه به نوعی طعنه به برخی دستگاه‌های غیردولتی بود، باید این سوال را از وی پرسید که چرا خود دولتی‌ها جزئیات هزینه بودجه دولت را تاکنون اعلام نکرده‌اند؟ به عبارت بهتر چرا زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری و وزارتخانه‌ها نظر روحانی را تامین نکرده و نمی‌گویند با بودجه چه کرده‌اند؟ به نظر می‌رسد اظهارات روحانی از سر استیصال بوده، چرا که مردم انتقادات بسیاری به جزئیات لایحه بودجه و افزایش قیمت‌ها داشته‌اند. حتی این موضوع که نوبخت اعلام کرد پول بدهید تا شغل ایجاد کنیم را کسی قبول نکرده و روحانی می‌خواهد موضوع گرانی‌ها و افزایش قیمت‌های بی‌سابقه را با اظهارات حاشیه‌ای درباره شفافیت بودجه منحرف کند که بعید است موفق شود.
۲۰۴ هزار میلیارد تومان در جیب خانواده دولت
از مجموع بودجه ۳۶۸ هزار میلیارد تومانی دولت در سال ۹۷، بیش از ۲۰۴ هزار میلیارد تومان به خانواده دولت یعنی کارمندان و بازنشستگانش می‌رسد. به گزارش تسنیم، در لایحه بودجه 97، اجزای اصلی تشکیل‌دهنده منابع عمومی دولت عبارتند از منابع حاصل از نفت 101 هزار میلیارد تومان، درآمدهای مالیاتی 128 هزار میلیارد تومان، استقراض از بخش خصوصی 39 هزار میلیارد تومان، برداشت از صندوق توسعه ملی 21 هزار میلیارد تومان و سایر منابع درآمدی حدود 69 هزار میلیارد تومان. همچنین در سمت مصارف نیز اعتبارات هزینه‌ای 276 هزار میلیارد تومان از مصارف را تشکیل می‌دهد که حدود 204 هزار میلیارد تومان از آن صرف حقوق و دستمزد کارکنان فعلی و مستمری بازنشستگان می‌شود. به علاوه حدود 60 هزار میلیارد تومان صرف اعتبارات عمرانی و حدود 31 هزار میلیارد تومان صرف اعتبارات تملک دارایی‌‌های مالی (بازپرداخت بدهی‌های دولت) خواهد شد.
پنهانکاری نجومی در بودجه ۹۷
به‌رغم شفاف‌‌سازی بودجه‎های چندده میلیاردی برخی دستگاه‌ها بویژه نهادهای فرهنگی در بودجه ۹۷، یک عدد بسیار نجومی به ارزش حدود ۶۸ هزار میلیارد تومان مربوط به یارانه‌ها در این بودجه پنهان شده است. در واقع «شفافیت» یکی از مهم‌ترین ویژگی‌‌های لایحه بودجه است که دولت سعی کرده در لایحه بودجه 97 تا حدی با اعلام بودجه‌‌های میلیاردی و چندده میلیاردی برخی دستگاه‌ها بویژه نهادهای فرهنگی به آن عمل کند که البته مورد استقبال مردم و رسانه‌ها هم قرار گرفته است اما ‌ای‌کاش این شفافیت شامل برخی بودجه‌‌های چندده هزار میلیاردی هم می‌شد تا مردم در جریان نحوه هزینه بودجه‌‌های کلان هم قرار می‌گرفتند. یکی از مخفی‌کاری‌‌های بزرگ در بودجه 97 مربوط به کل دریافتی‌‌های حاصل از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌هاست. عدم انطباق جدول دریافتی‌ها (منابع) و پرداختی‌ها (مصارف) مربوط به اجرای هدفمندی یارانه‌ها در لایحه 97 با جدول هدفمندی که در قانون برنامه ششم توسعه به تصویب رسیده، یکی از نقایص بزرگ لایحه بودجه 97 است. توضیح آنکه به‌رغم تصریح ماده «39» قانون برنامه ششم توسعه به درج «کل دریافتی‌های حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها» در ستون دریافتی‌ها (در راستای افزایش شفافیت مالی اجرای هدفمندی و انضباط مالی کشور) ولی آنچه در لایحه ذیل ستون دریافتی‌ها آورده شده است، صرفاً «خالص وجوه ناشی از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها» است که تنها سهم سازمان هدفمندی یارانه‌ها از «کل دریافتی‌های حاصل از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها» است. به بیان دیگر براساس حکم ماده «39» قانون برنامه ششم توسعه، دولت موظف است به منظور ایجاد شفافیت و امکان نظارت، همه منابع حاصل از فروش داخلی نفت خام، میعانات گازی، آب، برق و گاز طبیعی را در لایحه بودجه گزارش کرده و سهم سازمان هدفمندسازی را در ردیف 210112 در قسمت منابع عمومی بودجه درج کند. با این کار اصل پنجاه و سوم قانون اساسی نیز اجرایی خواهد شد و اصل شفافیت بودجه نیز تا حدود زیادی تحقق می‌یابد. یکی از مسائل چالش‌برانگیز از آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تا امروز، نحوه توزیع منابع حاصل از فروش حامل‌های انرژی بوده است. این منابع در میان 3 گروه شرکت‌های تولیدکننده (نظیر شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، شرکت گاز، شرکت توانیر)، مالیات بر ارزش افزوده و سازمان هدفمندی یارانه توزیع می‌شود. چگونگی توزیع منابع میان 3 گروه یادشده همواره با چانه‌زنی در دولت انجام شده و رویه مشخص و مدونی ندارد. همین شرایط در لایحه بودجه سال 97 هم تکرار شده با این تفاوت که در بند «ج» تبصره «14» شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و شرکت ملی گاز ایران موظف شده‌اند همه وجوه عمومی از جمله درآمد حاصل از فروش داخلی 5 فرآورده نفتی اصلی، سوخت هوایی و گاز طبیعی را از ابتدای سال 97 به حساب متمرکز ریالی و ارزی به نام خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز کنند. این در حالی است که برای حل این مساله و به منظور ایجاد شفافیت در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، دولت در ماده «39» قانون برنامه ششم مکلف شده است سهم هر یک از گروه‌های سه‌گانه فوق را در لایحه بودجه تعیین کند که این تکلیف نیز در لایحه بودجه رعایت نشده است. بر اساس آخرین آمارهای رسمی دولت، کل دریافتی‌‌های حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در سال 96 بالغ بر 87 هزار میلیارد تومان است که با احتساب درآمد جدید 17 هزار میلیارد تومانی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده، جمع درآمد هدفمندی یارانه‌ها در سال 97 حدود 105 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. این در حالی است که در لایحه بودجه 97 تنها درباره 37 هزار میلیارد تومان از این درآمدها شفاف‌‌سازی شده و به 68 هزار میلیارد تومان درآمد هدفمندی یارانه‌ها که از محل فروش این حامل‌ها به مردم ایجاد می‌شود، هیچ اشاره‌ای نشده است.  بر اساس آنچه مسؤولان پیش از این هم اعلام کرده بودند، ظاهراً حدود 68 هزار میلیارد تومان درآمد مابقی به وزارت نفت و نیرو و دستگاه‌‌های زیرمجموعه این دو وزارتخانه می‌رسد که لازم بود دولت درباره نحوه هزینه این همه پول شفاف‌‌سازی می‌کرد.