گروه اقتصادی: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی جزئیات بیشتری از سیاست‌های دولت دوازدهم در قبال یارانه نقدی تشریح و اعلام کرد اگر کسی یارانه نقدی بخواهد حساب بانکی‌اش بررسی خواهد شد. به گزارش «وطن‌امروز»، از زمان روی کار آمدن دولت روحانی، یارانه نقدی دستخوش تصمیمات عجیب و غریب دولتی‌ها شد و هیچ‌گاه سیاست با ثباتی از این دولت شاهد نبودیم. کمپین انصراف از یارانه نقدی، تهدید و تطمیع افراد برای انصراف از دریافت یارانه، حذف پنهانی مردم از لیست یارانه‌بگیران، وعده دوباره روحانی برای پرداخت یارانه نقدی در آستانه انتخابات و حذف پرشمار یارانه‌بگیران در لایحه بودجه 97، سیاست‌های یک بام و دو هوای دولت روحانی بوده است.  سرانجام 9 ماه بعد از انتخابات تصمیم گرفته شد سازمان هدفمندی منحل شود و صندوقی به نام رفاه اجتماعی به وجود آید تا معاونت اجتماعی وزارت رفاه نیز در آن ادغام شود. علی ربیعی، وزیر رفاه در گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح سیاست‌های جدید دولت که به نوعی می‌توان آن را فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها نامید، پرداخت. وی اعلام کرد یارانه نقدی فقر را دامن زد و بی‌عدالتی به وجود آمد، در حالی که همین دولت با یارانه نقدی تبلیغ انتخاباتی راه انداخت و به مردم اطمینان داد پرداخت یارانه نقدی ادامه می‌یابد اما حالا مشخص شده منظور دولت این بوده که یارانه نقدی فقط به بخشی از مردم پرداخت می‌شود. این در حالی است که از همه مردم پول افزایش سوخت و حامل‌های انرژی گرفته خواهد شد و شاید گرانی‌های بیشتری به مردم تحمیل شود.  وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اعلام اینکه حساب بانکی کسانی که متقاضی یارانه هستند، بررسی می‌شود، گفت: ۴۰ هزار میلیارد تومان پول یارانه را به افرادی دادیم که تفاوتی در زندگی آنها ایجاد نکرده و با این کار بی‌عدالتی و فقر بین‌نسلی را دامن زده‌ایم. به گزارش تسنیم، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری گفت: نیازمندان از دریافت یارانه حذف نمی‌شوند. ربیعی افزود: طبق تعریف بانک جهانی، ایران دارای فقر مطلق نیست. فقر مفهوم ذهنی است و احساس فقر با این موضوع متفاوت است و در مجموع فقرای شهری با فشار بیشتری موضوع فقر را تحمل می‌کنند. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد: فقر در حقیقت پایه‌های مادی و مقایسه‌ای دارد و در دنیا با شاخص‌های مختلف فقر را اندازه‌گیری می‌کنند. باید به این نکته توجه کنیم که فقر شدید و فقر مطلق 2 موضوع متفاوت است. اگر سفره‌ها از کالری تهی باشند در واقع فقر شدید اتفاق افتاده است. کنار فقر درآمدی، فقر چندبعدی را مدنظر قرار داده‌ایم و در برخی نقاط فقر زیرساختی نیز داریم و شاید نتوانسته‌ایم زیرساخت را به رفاه گره بزنیم. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ابراز اینکه «درباره شناسایی افراد نیازمند مجموعه‌ای از توانایی‌های افراد را اندازه‌گیری می‌کنیم»، گفت: ما در گذشته سیاست‌های رفاهی هدفمند نداشتیم و کنار آن سیاست‌های رفاهی مسرفانه را در دستور کار قرار دادیم. در بخشی از این اقدام‌ها 40 هزار میلیارد تومان پول هدفمندی را به افرادی دادیم که تفاوتی در زندگی آنها ایجاد نکرده و اثرگذاری معنی‌داری نداشته است؛ با این کار بی‌عدالتی و فقر بین‌نسلی را دامن زده‌ایم. وی اظهار کرد: در بودجه امسال برنامه‌های حوزه فقر و اشتغال را گنجانده‌ایم و باید بگوییم به حوزه محدود کردن فقر مطلق با اجرای این برنامه‌ها نزدیک خواهیم شد. در حال حاضر اطلاعات رفاهی ایرانیان برای ارزیابی افراد به‌صورت شفاف در اختیار ما قرار گرفته است. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: برنامه‌های حوزه کاهش فقر مبتنی بر 3 لایه است؛ لایه اول شامل افرادی است که هیچ وقت توانمند نمی‌شوند و به حمایت مداوم نیاز دارند. در لایه دوم، افراد به‌طور مکمل مورد حمایت قرار می‌گیرند. در لایه پایانی، مبنای کار، ایجاد فرصت اشتغال و توانمندسازی افراد است. وی ادامه داد: در لایه اول حداقل دستمزد فرد شاخص قرار می‌‌گیرد و از آن به‌عنوان حمایت کف اجتماعی یاد خواهد شد به‌گونه‌ای که یک خانواده 5 نفره در این لایحه حدوداً 700هزار تومان دریافت می‌کنند. در لایه دوم تا کف اجتماعی، افراد مورد حمایت قرار می‌گیرند و در لایه سوم همان‌گونه که گفته شد، افراد را با مباحث اشتغال به توانمندسازی نزدیک و به‌مرور از لایه‌بندی خارج می‌کنیم. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه «بر اساس نظریه توانمندسازی در حوزه فقر پیش می‌رویم»، اظهار کرد: افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و زنان سرپرست خانوار و برخی افراد در دهستان‌ها، بیماران خاص و گروه‌های نیازمند برای دریافت یارانه مورد شناسایی قرار خواهند گرفت. ربیعی گفت: اگر امروز حرف از هر اقدامی در جهت کسب منافع بیشتر از هدفمندی می‌زنیم، مردم باید بدانند که نه‌تنها افراد نیازمند از هدفمندی حذف نخواهند شد، بلکه توانمندی این افراد در لایه‌های یادشده در دستور کار قرار می‌گیرد. در بخشی از این طرح‌ها، کودکانی که در هزار روز ابتدای زندگی خود پروتئین کافی دریافت نمی‌کنند، مورد رصد و حمایت قرار خواهند گرفت. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: میزان افراد حذف‌شده از یارانه‌ها با هماهنگی مجلس شورای اسلامی بررسی و اعلام خواهد شد. با توجه به اینکه برنامه نظام سلامت دهک‌های میانی را در برنامه حمایتی قرار داده، قطعاً ادامه طرح تحول سلامت به‌دلیل اینکه اراده دولت است ادامه پیدا خواهد کرد. وی افزود: در برنامه طبقه‌بندی انجام‌شده در طبقه میانی فاصله‌ها پر می‌شود. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، این برنامه‌ها کاملاً قابل اجراست. پایگاه رفاهی اطلاعات ایرانیان ابزار مناسبی است و می‌توان در جهت شناسایی افراد طبقات مختلف برنامه حذف فقر از داده‌های این پایگاه کمک گرفت. ربیعی گفت: در شناسایی افراد ابتدا ‌سراغ حساب‌های بانکی آنها نمی‌رویم و این تأکید رئیس جمهور محترم است اما ممکن است حساب بانکی کسانی که درخواست دریافت یارانه داشته باشند، مورد بررسی قرار گیرد.
صندوق رفاه اجتماعی فقط توزیع‌کننده پول نخواهد بود
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بخش دیگری گفت: سازمان هدفمندی یارانه‌ها در واقع سازمان توزیع منابع بود ولی در صندوق رفاه اجتماعی که در آینده نزدیک شکل خواهد گرفت، سیاست‌های فقرزدایی اجرایی می‌شود و همه منابع رفاهی در این محل تجمیع و براساس سیاست‌های فقرزدایی هزینه خواهد شد. ربیعی اعلام کرد: این سیاست‌های رفاهی و فقرزدایی هستند که بیش از هر چیز دیگری در این صندوق‌ها مورد توجه قرار خواهند گرفت. به‌شرط تصویب تشکیل صندوق رفاه اجتماعی، معاونت رفاه و امور اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ساختارهای موجود در حوزه رفاه ترکیب خواهد شد و صندوق رفاه اجتماعی به‌وجود خواهد آمد.
فقرزدایی با کدام اعتماد؟
اظهارات علی ربیعی و لایحه بودجه 97 نشان می‌دهد دولت هنوز قانون هدفمندی یارانه‌ها را درک نکرده، چرا که در این قانون آمده درآمد حاصل از افزایش حامل‌های انرژی باید به مردم برگردانده شود. البته دولت می‌تواند ادعا کند درآمد حاصل از این قانون به فقرا داده می‌شود و برخی خدمات مثل بیمه سلامت ارائه خواهد شد. اولا اینکه این عین بی‌عدالتی خواهد بود که با بانک اطلاعاتی بسیار ضعیف دولت و عدم تمییز قشر ثروتمند واقعی و متوسط واقعی بخواهیم از بخشی از مردم پول بگیریم تا به بخشی دیگر پول بدهیم. طبق قانون هدفمندی مردم از جیب خود پول افزایش قیمت حامل‌های انرژی را می‌دهند تا خدماتی دریافت کنند اما اینطوری فقط به بخشی از مردم خدمات داده می‌شود. از طرفی دولت خود می‌خواهد مجری کمک به فقرا باشد و ادعا دارد به فقیرها یارانه می‌دهد در حالی که بخشی از همان‌هایی که یارانه‌شان قطع شده قطعا به دولت اعتماد کامل و لازم را ندارند. اگر این را یک قانون هم بدانیم باید دولت به صورت شفاف اعلام کند درآمد هدفمندی را دقیقا در کجا هزینه کرده است؛ طبق اظهارات نمایندگان مجلس، هزاران میلیارد تومان از درآمد هدفمندی سرنوشت نامعلومی پیدا کرده و معلوم نیست در کدام بخش هزینه شده و دولت نیز هیچ‌گاه به طور دقیق و شفاف اطلاع‌رسانی نکرده است. همچنین تجربه نشان داده هیچ‌گاه تهدیدهایی مثل سرک کشیدن به حساب‌های متقاضیان یارانه نقدی به نفع دولتی‌ها نبوده و دولت قطعا با چنین تهدید‌هایی نمی‌تواند دیگران را مجاب به کاری کند اما این طبیعی است که خیلی‌ها حتی بخش زیادی از آنهایی که نیازمند دریافت یارانه هستند حاضر نشوند برای دریافت این یارانه پرمنت در نهادهای حمایتی مثل بهزیستی و کمیته امداد حاضر شده و ثبت‌نام کنند.