انجماد زمستانی سیاست در برلین چنان آشکار است که تاریکی سرنوشت ائتلاف حاکم دموکراتمسیحی و رهبر قدیمیاش آنگلا مرکل، روشنایی آذینبندیها و زرق و برق جشنهای شب کریسمس و ژانویه را در سراسر آلمان به چالش میکشد. کافی است نگاهی به تارنمای شناختهشدهترین مرجع اخبار و تحلیلهای سیاسی ژرمنها در جهان یعنی اشپیگل آنلاین بیندازید و در شگفت بمانید که چگونه در صفحه نخست نسخه این نشریه عمدتا سیاسی و استخواندار آلمانی، هیچ نشانی از سیاست در خود آلمان نیست. انتخابات ریاستجمهوری پیشرو در روسیه، خیزش چهرهای به نام پوتین، مقایسه پیامبران اسلام و مسیحیت یا حتی ماجرای عدم دعوت عربستان از شطرنجبازان اسرائیلی مهمترین موضوعاتی است که اشپیگل به جهان معرفی میکند و اگر هم سراغ آلمان برود، بحران مصرف موادمخدر یا قطار فوق سریع برلین- مونیخ در اولویت قرار دارد. در روزگاری که سیاست خارجی آلمان یکپارچه برای نخستینبار پس از جنگ دوم جهانی در یک بلاتکلیفی ژئوپلیتیک میان آمریکا و بلوک جدید شرق به سرکردگی روسیه و چین گیر کرده، کرختی سیاست داخلی نیز خوابآلودگی سیاسی اشپیگل و دیگر رسانههای پیشاهنگ آلمانی از جمله شبکه بسیار پرمخاطب «زددیاف» در روزهای پایانی سال را دوچندان کرده که این نمود بارز خواب زمستانی سیاستهای حاکم بر آلمان است. اما جامعه آلمان به خواب نرفته و در جدیدترین نظرسنجیها صدای خود را به گوش بالانشینها رسانده تا بلکه رهبران به خواب رفته از جمله خانم صدراعظم که حالا پا به سن گذاشته، از خواب بیدار شوند. «دپآ» خبرگزاری رسمی آلمان دیروز با انتشار نظرسنجی جدیدی آلمان و کل اروپا را در شوک فرو برد؛ نزدیک به نیمی از ژرمنها دیگر مرکل را نمیخواهند و این برای بسیاری از کسانی که سیاست را دنبال میکنند مثل این است که نیمی از ژرمنها بخواهند سهامشان در برندهای ابدی صنعتشان مثل بنز، پورشه و بیامدبلیو را بفروشند! نظرسنجی اخیر که توسط موسسه مشهور «یوگاو» (YouGov) متخصص در افکارسنجیهای برخط انجام شده، نشان میدهد با توجه به اختلافات عدیده میان حزب اکثریت دموکراتمسیحی در بوندستاگ و احزاب اقلیت یا کوچک، تشکیل دولت ائتلافی جدید در برلین غیرممکن به نظر میرسد و بخش مهمی از جامعه ژرمنها این را از چشم مرکل میبینند که گویی عمر صدارتش دیگر به آخر رسیده است. تقریبا نیمی از شهروندان آلمانی (47 درصد) تمایل دارند مرکل حتی در صورت امکان تقریبا محال انتخاب چهارباره به عنوان صدراعظم، از این سمت تا پیش از پایان رسمی دوره کامل آن در سال 2021 کنارهگیری کند. در مقابل تنها 36 درصد آلمانها خواستار یک دوره 4 ساله دیگر با صدارت اعظمی این زن مقتدر 63 ساله هستند. ریزش آرای ائتلاف احزاب مسیحی آلمان و باواریا در انتخابات سراسری اخیر، نخستین تردیدها را درباره ادامه اقتدار مرکل بهوجود آورده بود اما قطعا در مقام رهبر این ائتلاف سیاسی هرگز با چنین کاهش مقبولیتی مواجه نشده بود و به همین دلیل واکنش او و حزبش به این خواست اجتماعی، میتواند موضوعی جدید باشد. در 12 سالی که او صدراعظم بوده هیچگاه مردم اینقدر خواهان رفتنش نبودهاند. البته طبق نظرسنجی یوگاو، حمایت از مرکل در بین همحزبیهایش نسبتا پایدار مانده و در میان رایدهندگان متمایل به احزاب متحد مسیحی تنها 17 درصد خواهان کنارهگیری پیش از موعد مرکل هستند و 75 درصد خواستار طی کردن یک دوره 4 ساله کامل دیگر در قدرت شدهاند. اما 64 درصد حامیان حزب سوسیالدموکرات، نزدیکترین حزب به حزب حاکم در پارلمان، خواستار کنارهگیری زودتر از موعد مرکل شدهاند و همینطور 40 درصد سبزها، 55 درصد طرفداران حزب لیبرالدموکرات و 67 درصد چپها. جالب اینکه طرفداران حزب ملیگرای افراطی آلترناتیو(جایگزینی برای آلمان) که پاییز امسال برای نخستینبار به بوندستاگ راه پیدا کرد و بیشترین اشتراک مواضع را با حزب راستگرای حاکم بویژه علیه مهاجران داشت، بزرگترین مخالفان مرکل بوده و 82 درصدشان در خروج از دولت را به خانم صدراعظم نشان دادهاند. در مجموعه از بین 2036 شهروند آلمانی شرکتکننده در این نظرسنجی، تنها 3 درصد به وقوع سناریوی مبادا یعنی تشکیل ائتلاف جامائیکا (ائتلاف اتحادیه احزاب متحد مسیحی، سبزها و لیبرالدموکراتها) اعتقاد دارند. 41 درصد انتظار تشکیل ائتلاف بزرگ را دارند، 13 درصد در انتظار یک دولت اقلیتی هستند و 24 درصد هم برگزاری مجدد انتخابات را میخواهند. در هر حال خواب زمستانی سیاست در آلمان تا هفتم ژانویه که گفتوگوهای بین اتحادیه احزاب متحد مسیحی و حزب سوسیالدموکرات برای تشکیل دولت آینده آلمان آغاز میشود، ادامه خواهد یافت. نتیجه این مذاکرات یا تشکیل یک ائتلاف بزرگ یا دولت اقلیتی به صدراعظمی مرکل خواهد بود. در صورت شکست این مذاکرات همچنین امکان برگزاری انتخابات مجدد یا مذاکرات مجدد برای تشکیل ائتلاف جامائیکا امکانپذیر خواهد بود. البته گزینه آخر کمی بعید به نظر میرسد. «وولفگانگ کوبیکی» معاون حزب لیبرالدموکرات آلمان، مرکل را مسؤول شکست مذاکرات جهت تشکیل ائتلاف جامائیکا دانسته و کنارهگیری مرکل را شرط حزبش برای مذاکرات مجدد جهت تشکیل چنین ائتلافی ارزیابی کرده است. رئیس حزبی او نیز چندی پیش شرط کنارهگیری مرکل را لازمه شروع مجدد مذاکرات جهت تشکیل ائتلاف جامائیکا دانسته بود. بعد از شکست مذاکرات جهت تشکیل ائتلاف جامائیکا (ائتلاف احزاب متحد مسیحی، سبزها و لیبرالدموکراتها) در آلمان حزب سوسیالدموکرات که قبلا اعلام کرده بود میخواهد به اپوزیسیون بپیوندد با میانجیگریهای رئیسجمهور آلمان قبول کرده وارد مذاکره با اتحادیه احزاب متحد مسیحی شود و مذاکراتی باز جهت تشکیل ائتلاف بزرگ را آغاز کند. رسانههای آلمانی از بروز اختلافات اساسی بین اتحادیه احزاب متحد مسیحی و سوسیالدموکرات خبر میدهند تا جایی که یکی از مقامات حزب دموکراتمسیحی طرح تشکیل دولت اقلیتی در صورت شکست مذاکرات را مطرح کرده و حزب سوسیالدموکرات هم از احتمال برگزاری انتخابات مجدد سخن به میان آورده است. بر اساس توافقات انجام شده بین احزاب متحد مسیحی و سوسیالدموکرات قرار است مذاکرات مقدماتی جهت تشکیل ائتلاف بزرگ در آلمان از 7 ژانویه سال آینده آغاز شده و تا 12 همان ماه نهایی شود. قرار است در 21 ژانویه حزب سوسیالدموکرات در کنگره حزب خود درباره امکانپذیر بودن مذاکرات رسمی جهت تشکیل ائتلاف بزرگ تصمیمگیری کند. سوسیالدموکراتها به شروع مجدد مذاکرات جهت تشکیل ائتلاف بزرگ با شک و تردید مینگرند.