گروه سیاسی: نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد شامگاه جمعه در حالی با اصرارهای آمریکا با هدف دخالت در امور ایران به بهانه حوادث اخیر برگزار شد که در این نشست به جای پرداختن به اغتشاشات در ایران، انتقاد از رویه آمریکا در سوءاستفاده از جایگاه شورای امنیت، به محور اصلی سخنان اعضا تبدیل شد. اعضا در این نشست ضمن داخلی دانستن حوادث ایران و بیارتباط خواندن آن با جایگاه شورای امنیت، از طرح این موضوع پس از پایان ناآرامیها در ایران انتقاد کردند تا این اعتراضات و انتقادات باعث شود نشست شورای امنیت بدون هیچ نتیجه و صدور قطعنامهای علیه ایران به پایان برسد. براساس این گزارش، شورای امنیت سازمان ملل متحد شامگاه جمعه به درخواست آمریکا برای بررسی آشوبهای اخیر در ایران تشکیل جلسه داد. این جلسه به اصرار نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل و با ادعای نقض حقوقبشر و سرکوب مخالفان برگزار شد. این دومین بار از آغاز اغتشاشات در ایران است که آمریکا از شورای امنیت میخواهد درباره تحولات ایران جلسه اضطراری برگزار کند. هیلی سهشنبه هفته گذشته از شورای امنیت خواسته بود برای رسیدگی به وضعیت ناآرامیها در ایران تشکیل جلسه دهد؛ درخواستی که با مخالفت شورای امنیت مواجه شد. پس از اعلان مخالفت شورا با برگزاری نشست، پافشاری نماینده آمریکا سبب شد شامگاه جمعه شورای امنیت در حالی که چند روزی از پایان اغتشاشات در ایران میگذشت، در جلسهای به بررسی این موضوع بپردازد. قبل از آغاز جلسه شورای امنیت طبق آنچه خبرگزاریها اعلام کردهاند، روسیه درخواست کرد جلسهای پشت درهای بسته به مدت نیم ساعت برگزار شود و بعد از این جلسه که خبری از آن به بیرون درز نکرد، جلسه شورای امنیت آغاز شد. اصرار نماینده آمریکا برای برگزاری این نشست باعث شد نمایندگان دیگر کشورها با رویکردی اعتراضی در نشست حضور پیدا کنند و در واکنش به ادعاهای نماینده آمریکا در سازمان ملل، آشوبهای ایران را مسأله داخلی کشور بخوانند و با یادآوری اینکه این رویدادها تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالمللی ایجاد نکرده است، طرح آن در شورای یادشده را خارج از حیطه وظایف شورای امنیت تلقی کنند. در ابتدای این جلسه، دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد به بیان توضیحاتی پرداخت و با اشاره به آغاز درگیریها در ایران، به تصاویر و فیلمهای اغتشاشات در ایران اشاره کرد و گفت: سازمان ملل متحد نمیتواند صحت همه فیلمها و تصاویر منتشر شده درباره اعتراضات ایران را تأیید یا رد کند. پس از اظهارات دستیار دبیرکل سازمان ملل، نیکی هیلی نماینده آمریکا به دفاع از اغتشاشگران و لزوم حمایت از آنان پرداخت. وی با بیان اینکه «آنچه در هفته گذشته در ایران اتفاق افتاد، چیزی است که دنیا باید به آن توجه کند» گفت: «دنیا باید شجاعت کسانی را که علیه حکومتشان تظاهرات کردهاند تحسین کند. تظاهرکنندگان ایران خواستار آن شدهاند که حکومت این کشور حمایت از تروریسم را متوقف کند. دولت آمریکا در کنار تظاهرکنندگان ایران است. ما ساکت نخواهیم بود. مردم ایران حقیقت را میدانند، ما هم حقیقت را میدانیم». هیلی با اشاره به وقایع پس از اتفاقات ریاستجمهوری ایران در سال 88 گفت: «در سال 2009، دنیا در حمایت از تظاهرکنندگان ایران منفعل عمل کرد، اینبار ساکت نخواهیم ماند».
در برابر این اظهارات نیکی هیلی، دیگر اعضای شورای امنیت در سخنان خود ضمن مخالفت با مداخلهجویی آمریکا در امور داخلی ایران، نشست شورای امنیت درباره اغتشاشات ایران را سوءاستفاده از جایگاه شورا دانستند. نمایندگان چین، روسیه و فرانسه به بیان مخالفت خود با اقدام هیلی برای کشاندن جلسات شورا به سمت و سوی مداخلهجویی آمریکا در ایران پرداختند. در کنار این کشورها، اعضای غیردائم شورای امنیت چون بولیوی، قزاقستان و اتیوپی تصریح کردند رخدادهای ایران مسالهای کاملا داخلی است و هیچ ارتباطی با ماموریتهای شورای امنیت ندارد. به موازات مخالفت عمومی اعضای شورای امنیت با آمریکا، برخی کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت چون انگلیس، هلند، سوئد و لهستان در ادامه ملاحظات سنتی اروپاییها در زمینه حقوقبشر به ابراز نگرانی در زمینه ناآرامیهای اخیر در ایران بسنده کردند. به گزارش فارس، پس از هیلی، نماینده فرانسه بهرغم بیان اینکه «حوادث اخیر در ایران نگرانکننده است» گفت: «این حوادث به خودی خود، تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالملل نیست». «فرانسوا دلاتره» بخش دیگری از اظهارات خود را به حمایت کشورش از توافق هستهای ایران و گروه 1+5 اختصاص داد و این توافق را «یکی از محورهای ثبات» در خاورمیانه خواند. او گفت: «ما باید کاملا به تعهداتمان در این توافق پایبند بمانیم». دلاتره هرگونه دخالت در امور داخلی ایران را «مضر» خواند. در ادامه این نشست، نماینده هلند هم در اظهارات خود تأکید کرد که اوضاع در ایران اکنون آرام شده است. او ابراز امیدواری کرد ثبات بیشتری حاکم شود. نماینده لهستان نیز گفت ایران قابلیت این را دارد که نقش سازندهای برای کمک به صلح و ثبات در منطقه بازی کند.
نماینده جمهوری گینه استوایی هم مخالفت هیأت کشورش را با طرح مسائل داخلی ایران در شورای امنیت مطرح کرد. وی گفت: «با توجه به اینکه اوضاع ایران به صلح و امنیت منطقه مربوط نمیشود، وضعیت حقوقبشر این کشور در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل نیست. این مسائل باید در مکانیسمهای مرتبط مانند کمیته سوم بررسی شود».
روسیه: پیام آمریکا باعث همبستگی ایرانیان شد
در ادامه این نشست، نمایندگان چین و روسیه نیز به انتقاد از اقدام آمریکا در برگزاری جلسه شورای امنیت پرداختند. نماینده چین خواستار احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت کشورها شد و گفت شورای امنیت نباید درباره مسائل داخلی کشورهای دیگر گفتوگو کند. هرچند بسیاری از اعضای شورای امنیت در جلسه بررسی اوضاع آشوبها در ایران نسبت به برگزاری نشست و دخالتهای آمریکا در امور داخلی ایران ابراز نارضایتی کردند اما تندترین واکنش به این اقدامات آمریکا را «واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل داشت. نبنزیا در این جلسه با بیان اینکه «برای همه مشخص است برنامهای که امروز در دستور کار شورای امنیت قرار گرفته، ارتباطی با وظایف این شورا ندارد»، گفت: «در کمال تأسف امروز شاهد آن هستیم که ایالات متحده چطور از صحن شورای امنیت استفاده نادرست میکند. چرا ایالات متحده به عنوان یکی از اعضای دائمی شورای امنیت و یکی از مولفان منشور سازمان ملل، صلاحیت این شورا را به عنوان اصلیترین نهاد مسؤول حفظ صلح و امنیت بینالمللی تضعیف میکند؟» نبنزیا ادامه داد: «برای همگان روشن است که کل موضوع این بحث ارتباطی با وظایف شورای امنیت ندارد». وی در ادامه خطاب به نماینده آمریکا گفت: «شما به جای اینکه انرژی شورای امنیت را صرف مسائل افغانستان، سوریه و لیبی کنید، آن را برای مسائل داخلی کشورها صرف میکنید». دیپلمات روس اضافه کرد: «چرا آمریکا امروز که اوضاع داخلی ایران نرمال شده باید این جلسه را برگزار کند؟» او همچنین تصریح کرد: «البته ما باید از آمریکا تشکر هم بکنیم چون پیامهایی که این کشور برای ایرانیها ارسال کرد باعث همبستگی مردم این کشور شد و آنها حول محور احساسات ضدآمریکایی متحد شدند». نماینده روسیه در ادامه تأکید کرد طبق منطق آمریکا شورای امنیت باید بعد از حوادث داخلی آمریکا هم تشکیل جلسه میداد. وی گفت: «طبق این منطق، ما باید بعد از حوادث فرگوسن، میسوری یا بعد از تظاهراتهای والاستریت، درخواست برگزاری نشست شورای امنیت میدادیم».
ایران: آمریکا از شورای امنیت سوءاستفاده کرد
غلامعلی خوشرو، نماینده دائم ایران هم گفت: «اقدام آمریکا در طرح موضوع اعتراضات تعدادی از شهروندان ما در ایران به دلیل برخی شکایات مشروع آنها که بعضا بهواسطه خودداری آمریکا از انجام تعهداتش تحت برجام تشدید شده است، سوءاستفاده یک عضو دائم شورا از اختیاراتش و نیز سوءاستفاده از خود شوراست». خوشرو اضافه کرد: «باعث تاسف است که بهرغم مقاومت برخی اعضا، این شورا به خود اجازه داده است تا بهوسیله هیات حاکمه فعلی آمریکا مورد سوءاستفاده قرار گیرد و جلسهای را درباره موضوعی تشکیل دهد که خارج از حیطه وظایف آن است و بدین ترتیب، ناتوانی خود در انجام وظیفه واقعیاش در حفظ صلح و امنیت بینالمللی را به منصه ظهور گذاشته است».
تلاشهای یکجانبه آمریکا برای حمایت از آشوبطلبان
مخالفت صریح اعضای شورای امنیت با مواضع آمریکا درباره اغتشاشات در ایران باعث نشد این کشور دست از حمایتهای یکجانبه از اغتشاشگران در ایران بردارد. روز گذشته نمایندگان ارشد مجلس نمایندگان آمریکا خواستار صدور قطعنامهای در حمایت از آشوبهای ایران شدند. «کوین مککارتی» رهبر اکثریت جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا و «اد رویس» رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با صدور بیانیهای از آشوب در برخی شهرهای ایران حمایت کردند. در این بیانیه نوشته شده: «روز سهشنبه، مجلس نمایندگان درباره یک قطعنامه دوحزبی برای پیوستن به دولت در حمایت از مردم ایران، رأیگیری خواهد کرد». این مقامات آمریکایی در بیانیه خود بر ادعاهای پیشین مقامات آمریکایی علیه دولت ایران تأکید کردند و مدعی شدند: «رژیم تندرو تهران، آزادیهای اساسی را نادیده میگیرد و مخالفان را با نیروی مرگبار سرکوب میکند و در عین حال میلیاردها دلار را برای فعالیتهای تروریستی در خارج از این کشور هزینه میکند». این بیانیه میافزاید: «در حالی که ایرانیان شجاع به خیابانها میآیند تا به ظلم و فساد این رژیم اعتراض کنند، آمریکا نمیتواند اشتباهات گذشته را تکرار کند». در این بیانیه درباره قطعنامهای که در بالا به آن اشاره شد، اینگونه آمده است: «این قطعنامه، سرکوبگری اعتراضات قانونی توسط این رژیم را محکوم میکند و به وضوح روشن میکند که آمریکا در کنار آنهایی است که خواستار صلح، آزادی و زندگی بهتر هستند».
کاخ سفید: حمایت ما از معترضان در ایران فراتر از حمایت لفظی بوده است
مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبهای گفت حمایتهای دولت آمریکا از «معترضان» در ایران تاکنون از حمایتهای لفظی صرف فراتر رفته است. به گزارش فارس، «هربرت ریموند مکمستر» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبهای تأیید کرد حمایتهای دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» از آشوبگران و تخریبگران در ایران محدود به حمایتهای لفظی نبوده و از آن فراتر رفته است. خبرنگار «صدای آمریکا» در این مصاحبه از مکمستر پرسید: «اگر ما کاری غیر از این انجام ندهیم که فقط به معترضان ایرانی بگوییم «با شما هستیم» چطور انتظار داریم نتیجه کار با سال 2009 یا موارد دیگر متفاوت باشد؟» مکمستر در جواب تأیید کرد تا همین الان حمایتهای دولت ترامپ به حمایتهای لفظی محدود نبوده است. او گفت: «حمایتهای ما تا همین الان بیشتر از این بوده است. همانطور که میدانید چند سال پیش این امیدواری وجود داشت که این توافق هستهای بسیار معیوب، رفتار ایران را تغییر خواهد داد و رفتارهای خشونتبار آنها را معتدل خواهد کرد. این اتفاق، البته اصلاً نیفتاده است». وی اضافه کرد: «کاری که ایالات متحده همراه با متحدان و شرکایش در دنیا انجام داده، اعمال تحریم علیه آن رفتارهای مخرب و خشونتبار ایران بوده است». مکمستر در ادامه گفت: «بنابراین من فکر میکنم مهم است این حکومت از منابعی که برای ادامه کمپین مرگبارش به آنها نیازمند است، محروم شود».