عبدالباری عطوان: هدف آمریکا از مشارکت در جنگ علیه داعش در غرب عراق و شرق سوریه در درجه نخست مبارزه با تروریسم نبوده، بلکه به منظور ایجاد کشور کرد در نقطه تلاقی مرزهای ترکیه، سوریه و عراق است که تبدیل به پایگاهی نظامی دائمی برای آمریکا و همچنین جایگزین پایگاه نظامی هوایی اینجرلیک ترکیه در همان نزدیکی شود. واشنگتن این طرح را با هماهنگی اسرائیل انجام میدهد. نشانههای این طرح آمریکا بلافاصله پس از شکست داعش در موصل عراق و رقه سوریه خودش را نشان داد و سخنگوی ائتلاف آمریکایی، یکشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت کشورش قصد دارد نیرویی برای حمایت مرزها در کمربند امنیتی که از اربیل شروع میشود و تا دریای مدیترانه در طول مرزهای سوریه و ترکیه میرسد، ایجاد کند و بهانه آمریکا برای این کار جلوگیری از بازگشت داعش است. ستون فقرات این نیرویی که تعداد آن 30 هزار شبهنظامی است را «نیروهای دموکراتیک سوریه» (کردها) تشکیل میدهند. آمریکا پس از گذشت 7 سال از دست داشتن در بحران سوریه و هزینه کردن 7 میلیارد دلار برای حمایت مالی و تسلیحاتی مخالفان سوری، به عربها به عنوان همپیمان که بتوان در جبهههای جنگ به آنها تکیه کرد، دیگر اعتماد ندارد و به همین دلیل تصمیم گرفت به کردها رو بیاورد، زیرا کردها دشمن همه قدرتها در منطقه خاورمیانه جز اسرائیل هستند. این طرح آمریکا همه طرفها در صحنه سوریه را عصبانی کرد و بعید نیست آنها را در یک جبهه علیه این طرح متحد میکند. رئیسجمهوری ترکیه تهدید کرد این نیروها را در مهد آنها «از بین میبرد» و ارتش ترکیه در آمادگی کامل برای انجام عملیات نظامی بزرگ علیه این نیروهاست و این عملیات از شهرهای عفرین و منبج در شمال سوریه آغاز میشود. وزارت خارجه سوریه نیز با صدور بیانیهای شدیداللحن اعلام کرد: «هر شهروند سوری عضو نیروهای جدید تحت حمایت آمریکا شود، خائن به ملت و میهن است و بر همین اساس با وی رفتار میشود». وزیر خارجه روسیه هشدار داد: «ایجاد منطقهای که افراد مسلح مورد حمایت آمریکا بر آن سیطره دارند منجر به تقسیم سوریه میشود». وی از واشنگتن خواست در این زمینه توضیح بدهد. ایجاد رژیم کرد مستقل با حمایت آمریکا پاداشی است که آمریکا به ترکیه و رهبرانش در مقابل خدمات استراتژیک آنکارا به واشنگتن طی 50 سال گذشته میدهد؛ چه در چارچوب عضویتش در پیمان ناتو و چه ایفای نقش در طرح تجزیهطلبانه علیه سوریه. اقدام ارتش ترکیه به گلولهباران شبهنظامیان کرد مورد حمایت واشنگتن، آمریکا را تحریک میکند؛ امری که میتواند به رویارویی ترکیه و آمریکا منجر شود. رجب طیب اردوغان به تنهایی نمیتواند با طرح آمریکا در شمال سوریه مقابله کند و به حمایتهای قدرتهای بزرگ مانند روسیه، ایران، سوریه و عراق نیاز دارد، لکن مشکل این است که اردوغان هر از گاهی اقدامات تحریکآمیزی علیه این همپیمانان احتمالیاش انجام میدهد، مانند نادیده گرفتن پرواز پهپادهایی که از ادلب به پایگاههای نظامی روسیه در حمیمیم و طرطوس حمله کردند. اردوغان به سرعت بحران پهپادها با روسیه را در تماس تلفنیاش با ولادیمیر پوتین حل و تأکید کرد یک گروه سوری در ادلب که هوادار آمریکاست بدون اطلاع وی این پهپادها را به سمت پایگاههای روسیه فرستاد و اطلاعات کامل را در این زمینه برای تأیید دیدگاهش به روسها داد که چه بسا به بمباران مرکز این گروه و انهدامش و انهدام انبارهای پهپادها و سلاحهایش منجر شد. شمشیر خطر پیش رو در سوریه در حال نزدیک شدن به گردن اردوغان و دولتش است و تهدید به تجزیه ترکیه میکند، البته اگر تجزیه سوریه بر اساس نژاد و طایفه و بر مبنای طرح آمریکا به نتیجه برسد. اگر اردوغان مصلحت ترکیه را بالاتر از همه چیز بداند بنابراین باید یک طرح منطقهای متضاد را به راه اندازد که کشورش، سوریه، عراق و ایران را با رهبری روسیه در برگیرد. چه بسا برخی مرا متهم به این کنند که اردوغان و سرعت تغییر ائتلافهایش و موضعگیریهایش به شیوه غافلگیرکننده و غیرقابل توقع در برخی مواقع را نمیشناسم ولی واقعیت برخلاف این است و درباره وی چیزهای زیادی میدانم، لکن در 2 حالت خطر طرح آمریکا به اندازهای که برای ترکیه بزرگ است برای کشورهای دیگر بزرگ نیست؛ دخالت نظامی ترکیه به تنهایی و بدون چتر منطقهای روسیه، یا حالت سکوت و تحرک نشان ندادن؛ امری که باعث میشود گزینه اول را انتخاب کنم... و خدا عالمتر است.