محمد نجارصادقی: پس از اینکه ولیالله سیف در توئیتی اعلام کرد قیمت دلار آزاد در بهمن ماه کاهش پیدا میکند، بازار ارز در نخستین روز از بهمن روی خوشی به پیشبینی رئیسکل بانک مرکزی نشان نداد و قیمت دلار به بیش از 4600 تومان رسید و با قیمت 4650 تومان فروخته شد. پس از آن بود که دیگر هیچ فروشندهای دلار نفروخت و عجیب اینکه سایر ارزها خریدار نداشت. بر اساس گزارش میدانی خبرنگار «وطنامروز»، صرافیها دیروز بعد از ساعت 14 دیگر نه دلار میخریدند و نه میفروختند. اکثر صرافیهای مستقر در میدان فردوسی به کلی نماگر نشاندهنده دلار را خاموش کرده بودند. این صرافیها در مقابل هرگونه سوالی درباره دلار میگفتند: نداریم و نمیفروشیم. دیروز تنها دلالها دلار خرید و فروش میکردند، آن هم نه تمام آنها، البته دلالها هم تنها دلار میخریدند؛ قیمتی که برای خرید توسط دلالها اعلام میشد 4400 تومان بود. یکی از معدود دلالهایی که دلار میفروخت در میدان فردوسی قیمت دلار را بسیار بیش از نرخ اعلام شده بازار آزاد اعلام کرد. در واقع شرایط بهگونهای بود که شاهد یک شلختگی در بازار بودیم. یک خردهفروش بازار ارز درباره نبود دلار در بازار، گفت: واقعا مشخص نیست سرانجام دلار در بازار چه میشود. این شایعه که گفته میشود سرمایهدارها افسار قیمت را به دست گرفتهاند دیگر دارد باورمان میشود. امروز صبح زمان بازگشایی بازار قیمت دلار حدود 4550 بود اما به یکباره قیمت دلار جهش پیدا کرد و صرافیها هم دیگر دلار نفروختند. وی درباره دستگیری برخی از همصنفیهایش توسط نیروی انتظامی، گفت: برخی از دوستانم را دیگر نمیبینم، به احتمال زیاد این موضوع صحت دارد. سال 91 هم تعدادی از دلالهای خیابانی را گرفتند. شاید باید همیشه نوسان گردن ما انداخته شود.
به نظر میرسد حکمرانان بازار خرد دلار فقط دلالها هستند و این سودجویان در این بازار بیمدیریت یکهتازی میکنند. بر همین اساس صرافیها که باید طبق قانون بین ساعتهای 10 صبح الی 16 عصر به فعالیت بپردازند، دیروز به دلیل نوسان بالای دلار قبل از ساعت 15 کار را تعطیل کردند.
جای خالی مسؤولان
بنا بر این گزارش، با وجود هشدارهای مکرر «وطن امروز» و دیگر رسانههای دلسوز مبنی بر جهش ارزی طی روزهای اخیر اما مسؤولان بانک مرکزی هیچ اقدام ملموسی درباره مدیریت این بحران انجام ندادهاند. سیف، رئیس کل بانک مرکزی در آخرین اظهارنظر خود درباره افزایش نرخ دلار گفته بود برخی با بزرگنمایی تغییرات قیمت چنان اظهار خوشحالی میکنند که کمتر از شادی ترامپ ندارد؛ این اظهارنظرها تاکنون نتوانسته قیمت دلار را کاهش دهد. در حال حاضر شایعهای در بازار آزاد دلار وجود دارد که این ارز در بازار کم شده است، در چنین شرایطی به نظر میرسد بانک مرکزی باید اقدامات خود را برای ساماندهی این بازار به کار بگیرد.
کاهش 20 درصدی ارزش پول ملی در دولت دوازدهم
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی را اولویت نخست بانک مرکزی دانست. محمدرضا پورابراهیمی داورانی درباره محورهای نامهاش به رئیسجمهور گفت: با توجه به کاهش ارزش پول ملی، در نامهای به رئیسجمهور از ایشان درخواست کردم از کاهش ارزش پول ملی کشور جلوگیری شود. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی اولویت اول بانک مرکزی است، ادامه داد: ثبات در اقتصاد کشور یکی از مهمترین موضوعات برای انجام کارهای اقتصادی است، چرا که بیثباتی در اقتصاد باعث میشود هرگونه اتخاذ تصمیم اقتصادی با مشکل روبهرو شود. نماینده مردم کرمان و راور در مجلس دهم شورای اسلامی تصریح کرد: بیثباتی نرخ ارز و عدم مدیریت صحیح بانک مرکزی در زمینه مدیریت بازار ارز، چالش برای اقتصاد ایجاد میکند که میتوان به عدم ثبات در تصمیمگیریهای اقتصادی اشاره کرد و نباید فراموش کرد تبعات نوسانات شدید نرخ ارز در سال 91 و 92 همچنان در اقتصاد کشور باقی مانده است. پورابراهیمی داورانی در ادامه گفت و گوی خود با خانه ملت، افزود: نوسانات شدید نرخ ارز علاوه بر تاثیر سوء در حوزه سرمایهگذاری داخلی، در افزایش ریسک سرمایهگذاری خارجی نیز تاثیر دارد. وی ادامه داد: آثار تورمی تغییرات نرخ ارز بر کالاهای اساسی نکته قابل تامل دیگری است، چرا که معیشت خانوارها را دچار چالش اساسی میکند بنابراین بازار ارز باید به صورت مطلوب مدیریت شود. پورابراهیمی داورانی درباره محورهای دیگر نامهاش به رئیسجمهور تصریح کرد: در اقتصاد ایران تغییرات نرخ تورم تنها وابسته به کالاهای وارداتی نیست و حتی کالاهای تولید داخل که به واردات ارتباط ندارند به واسطه افزایش نرخ ارز با تاثیر تورمی روبهرو میشوند و این سطح عمومی قیمتها را با رشد روبهرو میکند. وی افزود: بانک مرکزی باید به صورت ویژه به بحث مدیریت بازار ارز ورود کند تا آثار تورمی نوسانات نرخ ارز به حداقل ممکن برسد، چرا که رسیدگی به این موضوعات در اولویت کار بانک مرکزی است. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: ارزش پول ملی در 5 ماه اخیر با کاهش حدود 20 درصدی روبهرو شده که نگرانی جدی برای ثبات در بازارها و آثار تورمی غیرقابل قبول ایجاد کرده است.
تداوم یکهتازی دلار از توجیه اقتصادی برخوردار نیست
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز از تداوم روند صعودی قیمت دلار در بازار انتقاد کرد. سیدناصر موسویلارگانی با انتقاد از افزایش قیمت ارز در بازار، گفت: بهرغم اینکه یکی از موفقیتهای دولت یازدهم مدیریت بازار ارز بود اما در ماههای گذشته دولت دوازدهم در آغاز فعالیت خود، در کنترل نوسانات ارز عملکرد مناسبی نداشته است. وی افزود: در چند ماه گذشته که روند صعودی قیمت دلار آغاز شده بود، معمولا این موضوع مطرح شد که این افزایش نرخ به دلیل رشد تقاضای ارزی مسافران مراسم اربعین حسینی(ع) بوده است. حتی در یک مقطع زمانی گفته شد افزایش نرخ دلار به دلیل رشد تقاضای مسافران ژانویه است، این در حالی بود که تقاضای قابلتوجهی از این بابت در بازار ارز ایجاد نمیشود. نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی در ادامه گفتوگو با خانه ملت، تصریح کرد: افزایش قیمت دلار روی نرخ کالاهای دیگر تاثیرگذار بوده و حتی باعث میشود آرامش نسبی در بازارهای دیگر تحت تاثیر قرار بگیرد. وی افزود: بخشی از افزایش قیمت ارز در ماههای گذشته از توجیه اقتصادی برخوردار نیست و بخشی از رشد قیمت دلار کاذب بوده، این در حالی است که از بانک مرکزی انتظار میرفت به صورت موثر بازار عرضه و تقاضا را مدیریت کند. موسویلارگانی تصریح کرد: بانک مرکزی با تقاضای شدید در بازار ارز مواجه نشده، از طرفی در مدت اخیر نیز قیمت نفت با افزایش روبهرو شده که به طور طبیعی درآمدهای ارزی باید بالا برود که در مجموع این عوامل بیانگر این است که این میزان افزایش قیمت دلار در مدت اخیر غیرقابل قبول است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بخش تولید در شرایط خوبی نیست، یادآور شد: اینکه قیمت مواد اولیه وارداتی مورد نیاز تولید نیز به دلیل افزایش نرخ ارز، بالا برود بخش تولید را با مشکلات بیشتری روبهرو میکند، بنابراین باید بانک مرکزی با ابزارهای اقتصادی بازار را کنترل کند.