محسن شهمیرزادی: چه موافق نشستن مهران مدیری بر صندلی «هفت» باشیم چه مخالف، احتمالا در این موضوع اشتراک نظر داریم که حضور مدیری در «هفت»، این برنامه را از جنجال و درگیریهای پرسابقه خود دور میکند. دیگر سخت میتوان مانند سال گذشته برنده سیمرغ جشنواره شد و پشت میکروفن از «هفت» و اهالیاش برائت جست. تجربهای پر دردسر که مدیران سازمان را بر آن داشت تا اینبار در انتخاب مجری و رویکرد برنامه سیاستی متفاوت اعمال کنند. سیاستی که تاکنون به طور موقت مدیریِ عامهپسند را بر کرسی این برنامه نشانده است. هرچند این انتخاب خود حواشی و جنجال بسیاری در رسانهها بهوجود آورد اما بیجهت نبوده است که بهرغم مخالفت قشر کثیری از اهالی سینما و رسانه، مدیران سیما بر این تصمیم خود پافشاری دارند و مدیری همچنان مجری ویژهبرنامه «هفت» در جشنواره فجر است.
مدیری، فرزند تلویزیون
با عدم تمدید قرارداد افخمی، این برنامه عملا از روی آنتن پایین آمد و انتخاب مجری جایگزین بسیار دشوار شد. طیفهای مختلف سینمایی تلاش داشتند سکان این برنامه را در اختیار بگیرند و این جدال، تصمیم مدیران سازمان را برای انتخاب مجری سخت میکرد. با نزدیک شدن جشنواره فجر ضروری بود برند سیما در سینما، روی آنتن باشد و ناچار گزینههای بسیاری روی میز آمد. «رضا رشیدپور» و «مهران مدیری» از مهمترین گزینههای مطرح شده بودند. چهرههای تلویزیونی که بعضا چندان به سینما هم ارتباط نداشتند اما استقبال مخاطب عام از برنامه «هفت» را تضمین میکردند. مدیری میتواند روی بدنه عمومی جامعه اثرگذار باشد و انتخاب او «هفت» را از جنجالهای صنفی و «نود»ی بودن در میآورد. مدیری بنا نیست بیمحابا به کسی بتازد یا از فیلمی دفاع کند. گبرلو «هفت» را به رکودی بیسابقه کشاند و افخمی موجبات نارضایتی گروهی از اهالی سینما را فراهم کرد، هرچند که برنامه او به نوعی مفیدترین و بهترین دوره «هفت» برای سینما محسوب میشد و اتفاقا همان گروه ناراضی در نهایت موجبات عدم ادامه همکاری مدیران سیما با افخمی را فراهم کردند. مدیری باهوش، توانایی اجرا و نقادی را دارد و در عین حال به نظر کسی ناراضی از آنتن پایین نمیآید. او بیربط با سینما نیست و در عین حال فرزند تلویزیون است. علیاصغر پورمحمدی، مدیر شبکه 3 پیرامون علت انتخاب مدیری به عنوان مجری این برنامه اعلام داشت: «مهران مدیری مجریای با شایستگیها و توانمندیهای مشخص است. او هم در حوزه سینما فرد شناخته شده و مسلطی است و هم در اجرا فرد توانمندی است. همین موضوع منجر شد طی جمعبندیهایی که داشتیم ایشان را برای اجرای برنامه «هفت» انتخاب کنیم». ناصر کریمان، معاونت اجتماعی شبکه 3 نیز پیرامون این تصمیم اظهار داشت: «اولین رکن ما در برنامهسازی جذب مخاطب، آرمانها و اهداف نظام است و در این چارچوبها به یک جمعبندی میرسیم، بنابراین هر هزینهای که پرداخت میشود با مصلحت سازمانی تطبیق خواهد داشت». آنچه در این استدلالها بارز است؛ جذب مخاطب، مصلحتسنجی سازمانی و توانایی اجرای مدیری است، تا این برنامه دور از حاشیه روی آنتن برود. به نظر میرسد این انتخاب مقدمه تاسیس «هفت» جدیدی است که بنا نیست تجربههای گذشته خود را تکرار کند. اما آیا این «هفت» پاسخگوی سینماگران خواهد بود؟
تخصصگرایی و ریزش مخاطب
در ماههای اخیر سیاست تقسیم کردن برنامههای سینمایی در تلویزیون با رویکردی تازه شکل گرفت. «سینما2»، «شبهای شفاهی»، «چشم شب روشن» و... هرکدام برنامهای تخصصی در حوزه سینما بودند که سیما به مدعیان اجرای «هفت» داد تا فشار از روی دوش «هفت» برداشته شود و در فرصت مناسب و با در نظر گرفتن مصالح مورد نظر مدیران تلویزیون، انتخاب مجری «هفت» انجام شود. سیاستی که در پی آن بود که وظیفه بررسی بخشهای مختلف سینما را به چند برنامه بسپارد و به نوعی مانع تمرکز همه این بخشهای در یک برنامه جامع همچون «هفت» شود. این سیاست اما مزایا و معایب خاص خود را دارد{ از یکسو تولید چند برنامه سینمایی در تلویزیون با رویکردها و موضوعات متفاوت میتواند باعث تخصصیتر شدن بحثهای مطرح شده در این حوزهها شود و از سوی دیگر به احتمال زیاد با تقسیم یک برنامه به چند برنامه مختلف، بخشی از مخاطبان این برنامه به شکل طبیعی ریزش خواهند کرد. با در نظر گرفتن این شرایط جدید به نظر میرسد سهم «هفت» در سری جدید خود بیشتر تمرکز بر وجوه سرگرمکننده برنامههای سینمایی با توسل به حضور ستارهها و سلبریتیهای سینمایی در این برنامه باشد. برنامهای تفننی که فارغ از مسائل تخصصی، به حواشی و بعضا کلیات بپردازد. موضوعی که گذشته از حضور مهران مدیری در قامت مجری، به واسطه حضور یک اسپانسر جدید برای این دوره بیش از پیش خود را نشان میدهد.
«هفت» ، دورهمی نشود!
اما این همه ابعاد ماجرای تقسیم شدن موضوعات سینما در برنامههای مختلف سینمایی تلویزیون نیست. با وجود اینکه تقسیم یک برنامه واحد سینمایی در تلویزیون به چند برنامه میتواند منجر به کاهش بخشی از مخاطبان این برنامهها شود اما مسأله مهم دیگر در این میان، جلوگیری از تکصدایی در برنامههای سینمایی تلویزیون است که این نیز به خودی خود موضوع بدی نیست و میتوان از این نظر سیاست تقسیم موضوعات سینمایی در برنامههای مختلف و تولید چند برنامه سینمایی با رویکردهای مختلف را به فال نیک گرفت. در این شرایط علاوه بر اینکه جریان تولید برنامههای سینمایی سیما، صرفا محدود به یک نگاه و سلیقه نمیشود، ایجاد رقابت بین برنامهسازان نیز بدون شک باعث افزایش تلاش آنها برای بهبود کیفیت برنامههای خود خواهد شد. البته این موضوع نیز باید با در نظر گرفتن همه جوانب امر و به دور از افراط در تولید اینگونه برنامهها باشد و شرایط به شکلی پیش نرود که همه شبکههای تلویزیون تصمیم بگیرند به شکلی مستقل به تولید برنامههای سینمایی بپردازند، چرا که در این حالت نیز به واسطه کمبود سوژهها و متریال ساخت برنامه تلویزیونی - که در این دوره از جشنواره به واسطه کمتر شدن تعداد آثار حاضر در جشنواره احتمالا بیشتر نیز خود را نمایان خواهد کرد - به احتمال زیاد بخش زیادی از برنامهها در رقابت با سایر برنامهها به جای پرداختن به موضوعات اساسی سینما، به سمت موضوعات زرد و سلبریتیبازی سوق پیدا میکنند. در این میان نکته حائز اهمیت در ارتباط با اصلیترین برنامه سینمایی تلویزیون در ایام جشنواره فجر، پرهیز از تبدیل این برنامه به نسخه سینمایی برنامه دورهمی است! برنامهای که بیشتر تمرکز خود را به موضوعات حاشیهای و حضور چهرههای سرشناس اختصاص دهد و از پرداختن به نیازهای اصلی سینمای ایران باز بماند.