عبدالباری عطوان: رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، یکشنبه سفر منطقه‌ای خود، که شامل کشورهای ترکیه، اردن، مصر، لبنان و کویت است را آغاز کرد. او در جریان این سفر بویژه در ترکیه و لبنان در میانه مین‌هایی با قدرت انفجاری بالا قدم خواهد برداشت. این سفر وزیر خارجه آمریکا در حالی انجام می‌شود که تنفر نسبت به دولت کشورش افزایش یافته و همزمان شکست‌های آن در سوریه، عراق و لبنان بیشتر شده است. همین امر، شانس موفقیت این سفر را بسیار محدود کرده است. از بدشانسی وزیر خارجه آمریکا، سامانه‌های دفاع هوایی سوریه از او با سرنگون کردن یک فرونده جنگنده اف 16 اسرائیل که گوهر تاج صنعتی آمریکاست، استقبال کردند؛ حادثه‌ای که برای نخستین‌بار طی تقریبا 35 سال اخیر بوده است. از سوی دیگر، شورای‌عالی دفاعی لبنان که مرکب از قوای سه‌گانه است، تهدید کرده حتی با توسل به زور، مانع از آن می‌شود که اسرائیل دیواری حائل در مرزهای لبنان ایجاد کند. تیلرسون، چه‌بسا تلاش کند که در بحران لبنان و اسرائیل بویژه در ارتباط با حفاری نفت و گاز در بلوک 9 که مقام‌های اسرائیلی ادعای مالکیت آن را می‌کنند، میانجیگری کند و همچنین راه‌حلی میانه برای قضیه احداث دیوار به‌منظور مهار تنش پیشنهاد کند. ولی این میانجیگری با چالش‌های بزرگی مواجه می‌شود، چرا که طرف لبنانی بر حق کامل خود در بهره‌برداری از این میدان تأکید دارد و قراردادهایی را نیز 2 روز پیش با 3 شرکت فرانسوی، روسی و ایتالیایی برای عملیات حفاری و اکتشاف امضا کرده است. شاید آنکارا به دلیل خشم بی‌سابقه طرف ترک از آمریکا، ایستگاه پرتنش و پیچیده در سفر وزیر خارجه آمریکا محسوب شود. آن هم نه به این دلیل که آمریکا با درخواست ترکیه برای تحویل فتح‌الله گولن- متهم اصلی کودتای نافرجام ترکیه به‌زعم مقام‌های آنکارا- مخالفت کرده است بلکه به دلیل حمایت مالی و تسلیحاتی این کشور از «یگان‌های مدافع خلق کرد» در شمال سوریه است که باعث شده ترکیه متحمل خسارت‌های قابل توجهی در سطح انسانی و مادی در منطقه عفرین شود، تا جایی ‌که تاکنون 31 سرباز ترکیه کشته شده‌اند و 2 بالگرد نظامی آن ساقط شده است. آنکارا، آمریکا را متهم کرده است با حمایت از «یگان‌های مدافع خلق» که در ارتباط با حزب جدایی‌طلب پ‌ک‌ک‌ است و نیز مخالفت با خارج کردن نیروهایش از منبج-که تحت کنترل کردهاست- تهدید خطر «تروریسم» علیه ترکیه و نیز مورد تهدید گرفتن امنیت ملی و وطنی این کشور را افزایش داده است. بنابراین انتظار می‌رود نشست تیلرسون با مقام‌های ترکیه‌ای تنشی باشد و باعث ایجاد شکاف میان 2 کشور و همچنین اقدام ترکیه به ایجاد ائتلاف استراتژیکی قوی با روسیه و چه‌بسا خروج آن از همپیمانی ناتو منجر شود. مگر اینکه آمریکا از برنامه‌های خود برای تاسیس ارتش کردی 30 هزار نفره که هسته دولت کردی می‌شود، عقب‌نشینی و همچنین تسلیح کردها را متوقف کند ولی انجام این امر در آینده نزدیک قابل تصور نیست. در سایه افزایش نفوذ روسیه و افزایش قدرت محور ایران، سوریه، عراق و لبنان (حزب‌الله)، نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه این روزها به پایین‌ترین حد خود رسیده است. چه‌بسا دامی که ایران با چراغ سبز روسیه و با اجرای قاطعانه سوریه علیه اسرائیل و نیروهای هوایی آن نصب کرده و به سرنگونی جنگنده اف 16 آن منجر شد، یکی از بارزترین دلایل در این زمینه باشد. بسیاری از ناظران سرنگونی هواپیمای جنگی اسرائیل و حمله نیروهای آمریکایی به نیروهای همپیمان دولت سوریه در شرق فرات در استان دیرالزور و همچنین سرنگونی هواپیمای روسیه بر فراز سراقب در استان ادلب سوریه آن هم با موشک احتمالا آمریکایی را مرتبط با هم می‌دانند و معتقدند سرنگونی هواپیمای اسرائیل پیامی قاطعانه به واشنگتن است که واژگان آن می‌گوید قوانین بازی تا زمانی نامحدود تغییر کرده است و چه بسا هرگونه تجاوز به سوریه یا همپیمانان آن با واکنشی سریع و دردناک مواجه خواهد شد. تهدیدهای فزاینده در حال حاضر آن هم با ایجاد جنبش مقاومت علیه حضور نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق که محور ایرانی، سوری و عراقی پشت آن قرار دارد، سیاست خارجی آمریکا را در بن‌بستی بی‌سابقه قرار داده است بویژه بعد از تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا برای انتقال سفارت به قدس اشغالی و خودداری دولت آمریکا از ارائه هرگونه کمک مالی به پروژه‌های بازسازی عراق. آمریکا در حال چیدن «میوه‌های تلخی» است که بذرهای آن را با هدف فروپاشی منطقه خاورمیانه و از بین بردن روند صلح آن از طریق جانبداری کامل از اسرائیل و خارج کردن قدس اشغالی از میز مذاکرات و اعلام آن به عنوان پایتخت ابدی رژیم اشغالگر اسرائیل، کاشته است.