بحران کمآبی در دشت اسدآباد تا حدی است که به گفته مسؤولان در صورت عدم چارهاندیشی تا ۱۰ یا ۱۵ سال آینده احتمال کویری شدن این دشت وجود دارد. به گزارش تسنیم از اسدآباد، بحران کمآبی و موج خشکسالی بر اثر کم شدن بارشها در سالهای اخیر و افت سطح سفرههای آب زیرزمینی همچون دیگر نقاط کشور چندی است وضعیت دشت اسدآباد را به ممنوعه بحرانی مبدل کرده و این امر در آینده نزدیک در صورت عدم مدیریت صحیح ضربه سختی بر پیکره و اکوسیستم این دشت جلگهای، سلامت حیات و معیشت مردم منطقه خواهد زد و اگر با شیوههای صحیح مدیریتی فکری برای حال این بحران نشود باید در آینده نزدیک در انتظار عواقب وخیم و کویری شدن و مهاجرت ساکنان این منطقه باشیم.
فرماندار شهرستان اسدآباد در این باره گفت: وضعیت منابع آب دشت اسدآباد ممنوعه بحرانی شده و در صورت عدم برنامهریزی و مدیریت تا 10 یا 15 سال آینده احتمال کویری شدن این دشت وجود دارد و در زمینه تأمین منابع آب دچار مشکل خواهیم شد. حسین افشاری اظهار داشت: در حال حاضر در این شهرستان 1682 حلقه چاه آب دارای پروانه وجود دارد که از این تعداد چاه، سالانه بیش از 140 میلیون مترمکعب آب برداشت شده و این میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی شهرستان 10 برابر برداشت آب سد اکباتان همدان است. وی با اشاره به اینکه در دشت اسدآباد تقریبا چاه غیرمجاز وجود ندارد، افزود: در شهرستان اسدآباد 285 حلقه چاه غیرمجاز وجود داشته که تاکنون از این تعداد، 205 حلقه مسدود شده و از 80 حلقه چاه باقیمانده، حکم انسداد 17 حلقه گرفته شده و پرونده مابقی نیز در دست رسیدگی است.
افشاری با بیان اینکه شهرستان اسدآباد در انسداد چاههای غیرمجاز در استان همدان و کشور پیشرو بوده و بیشترین هدررفت آب ناشی از چاههای دارای پروانه در شهرستان است، گفت: در حال حاضر 573 حلقه چاه شهرستان معادل 43 درصد، مجهز به کنتور هوشمند هستند و 85 درصد زمینهای مستعد کشاورزی دشت اسدآباد به سیستم نوین آبیاری مجهز شدهاند. وی در ادامه با تأکید بر آموزش و تببین چهره به چهره و آگاهسازی کشاورزان و روستاییان توسط مدیران امور آب و فاضلاب شهری و روستایی در سطح مساجد روستاها با همکاری بخشداران، دهیاران و شوراها، اظهار کرد: اگرچه اسدآباد در انسداد چاههای غیرمجاز پیشرو بوده اما در میزان مصرف آب کاهش نداشته که باید با برنامههای ترغیبی و تشویقی نسبت به این امر اقدام شود که هفتهای 2 روستا هدفگذاری شده تا وضعیت نگرانکننده کاهش منابع آب دشت اسدآباد را برای آنان تببین و نیز از خانوارهایی که در کاهش مصرف آب پیشرو بودهاند، تجلیل شود.
افشاری با بیان اینکه در حال حاضر بخش زیادی از منابع آب دشت اسدآباد در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد، اضافه کرد: میزان بارشهای این شهرستان 84 میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته 44 درصد و نسب به بلندمدت 55 درصد کاهش داشته است. مدیر شرکت آب و فاضلاب روستایی اسدآباد نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب روستایی اسدآباد دارای 12 هزار مشترک تحت پوشش است که میزان مصرف آب شرب روستایی در این شهرستان به ازای هر نفر 220 لیتر است و این در حالی است که الگوی مصرف کشور 117 لیتر بوده و میزان مصرف آب شرب روستاییان تحت پوشش آبفار اسدآباد 2 برابر میانگین کشوری است.
احد احدیاکمل با اشاره به اینکه بارشهای پاییز و زمستان امسال نسبت به میانگین 21 سال گذشته 53 درصد کاهش داشته و با توجه به دمای بالای هوا نسبت به سالیان گذشته تبخیر آب بیشتر بوده و روند کاهش سطح آبهای زیرزمینی به علت اضافهبرداشت و بیلان منفی همچنان ادامه دارد، افزود: عوامل فوق بر منابع آبهای سطحی (چشمه و قنوات) و زیرزمینی (چاههای دستی و مکانیکی ) اثرات منفی خواهد گذاشت و در سال آینده احتمال خشکسالی و مشکلات تامین آب در بسیاری از روستاها وجود خواهد داشت. وی تأکید کرد: در صورت عدم مدیریت منابع آبی در سالهای آینده با مشکل تأمین آب در شهرستان مواجه خواهیم شد و به طور قطع این امر در مهاجرت مردم از روستاها تأثیرگذار است. مدیر امور آب شهرستان اسدآباد نیز با اشاره به 1680 حلقه چاه مجاز در سطح دشت این منطقه تصریح کرد: در حال حاضر 17 حلقه چاه غیرمجاز در سطح شهرستان وجود دارد که باید نسبت به مسدود کردن این چاهها اقدام کرد. محمد ترابیان با اشاره به اینکه تاکنون در شهرستان اسدآباد 205 حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده و 48 حلقه چاه فاقد پروانه هستند، اظهار داشت: امسال 8000 مترمکعب در زمینه استفاده از منابع آبی دشت اسدآباد صرفهجویی داشتهایم.
ترابیان با اعلام اینکه دشت اسدآباد منطقه ممنوعه بحرانی شد، اظهار کرد: باید با فرهنگسازی لازم کشاورزان را به اصلاح الگوی کشت و بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی از طریق سیستمهای آبیاری نوین تشویق و ترغیب کرد. وی در ادامه از نصب 750 کنتور هوشمند روی چاههای کشاورزی این شهرستان خبر داد و گفت: باید در راستای حفظ منابع آبی و سفرههای زیرزمینی به دغدغهمندی رسیده و این امر جزو اولویتها برای مردم، جامعه و کشاورزان باشد. بنا به این گزارش، در کنار کارهای عملیاتی، فرهنگسازی برای استفاده از الگوی صحیح مصرف میتواند نقش مهم و تاثیرگذاری در گذر از بحران آب و جلوگیری از افت بیش از پیش سفرههای آب زیرزمینی منطقه داشته باشد که این امر با فرهنگسازی الگوی صحیح مصرف در جامعه باید ترویج شود، لذا باید نقش نهادهای آموزشی، تربیتی و اجتماعی در این بحث پررنگ دیده شود.
ضرورت اصلاح و تغییر روشهای آبیاری کشاورزی از سنتی به مدرن
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسدآباد اظهار داشت: برای آنکه بتوان با این بحران مبارزه کرد باید ضمن فرهنگسازی در مصرف بهینه آب، نسبت به مدیریت یکپارچه منابع آب، داشتن چشمانداز مدیریت آب در سالهای آینده، اصلاح و تغییر روشهای آبیاری کشاورزی از روش سنتی به روش مدرن، توسعه کشتهای گلخانهای و صرفهجویی در منابع آب اقدام کرد. سقراط بیرنگ اطلاعرسانی و فرهنگسازی بیش از پیش استفاده از روشهای نوین آبیاری چون آبیاری قطرهای، نواری (طیفی)، بارانی، تحت فشار و... را در شرایط کنونی که با بحران آب مواجه هستیم راهکار مناسب بهرهوری از منابع آبی دانست و گفت: تغییر الگوی کشت و فعالیت مراکز تحقیقاتی در زمینه تولید و معرفی ارقام مقاوم به خشکی و عرضه و معرفی این ارقام به کشاورزان از دیگر راهکارها در مقابله با بحران منابع آب خواهد بود.