اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از 2 روز گفتوگوی مفصل، شنبه قطعنامهای را تصویب کردند و خواستار برقراری آتشبس 30 روزه در سرتاسر سوریه از جمله غوطه شرقی «بدون فوت وقت» شدند. هدف از تصویب قطعنامه یاد شده انتقال کمکهای بشردوستانه و تخلیه و انتقال مجروحان به بیمارستانهای خارج از محل درگیری است. بر اساس توافق بهعمل آمده میان اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، مدت زمان اجرای این آتشبس 30 روز خواهد بود و طی آن دسترسی بشردوستانه به برخی مناطق تحت محاصره در سوریه بویژه غوطه شرقی ایجاد خواهد شد. گروههای تروریستی القاعده، جبههالنصره و داعش از شمول این آتشبس مستثنا شدهاند. غوطه شرقی منطقهای راهبردی در نزدیکی دمشق، پایتخت سوریه است که ارتش سوریه قصد دارد آن را از وجود تروریستها پاک کند. تروریستهای تحت حمایت آمریکا در غوطه شرقی، یعنی همان اعضای جبههالنصره که حالا با فشار چند روزه روسیه، از شمول آتشبس معاف شدهاند، با حمله به مواضع ارتش سوریه و پناه گرفتن در غوطه شرقی که در نزدیکی دمشق قرار دارد، امنیت پایتخت سوریه را بهخطر انداختهاند.
ادامه گلولهباران دمشق از غوطه
بشار جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل پس از تصویب قطعنامه منجر به تحمیل آتشبس به دمشق در شورای امنیت اعلام کرد که این کار به تروریستهای غوطه امکان سازماندهی و تسلیح مجدد با سلاحهای مرگبار را میدهد. او در واکنش به سخنان «ماتیو رایکرافت»، نماینده انگلیس در شورای امنیت، بخشی از تروریستهایی را که ارتش سوریه با آنها مواجه است مورد حمایت لندن خواند و گفت: «گروههای تروریست غیرنظامیان را در غوطه شرقی گروگان گرفتهاند، این درحالی است که صدای مردم سوریه به نمایندگان آمریکا، انگلیس و فرانسه نمیرسد بلکه این تنها صدای تروریستها است که به آنها میرسد». جعفری همچنین حضور نیروهای آمریکایی را در خاک سوریه به مثابه اشغالگری دانست.
روز یکشنبه تنها لحظاتی پس از تصویب آتشبس ۳۰ روزه در غوطه شرقی دمشق- در جریان جلسه شنبهشب شورای امنیت سازمان ملل- پایتخت سوریه از همین منطقه تروریستنشین هدف حملات خمپارهای جدیدی قرار گرفت. حملاتی که در تمام طول سالهای جنگ داخلی سوریه علیه مردم محلههای مسکونی مرکز و حومه دمشق ادامه داشته است و شامل چند مورد جنایت شیمیایی این گروهها برای بدنام کردن ارتش سوریه نیز میشود. این حملات تنها طی هفته گذشته جان دستکم 20 شهروند سوری را گرفته است. این در حالی است که آمریکا و متحدانش چشم بر جنایات گروههای تروریستی غوطه شرقی که هر کدام تحت اسپانسرینگ یکی از همین کشورها یا متحدان ترکیهای یا سعودیشان هستند، بستهاند. دمشق متعاقب این حملات اعلام کرد که هر تخلف هرچند کوچک تروریستها از آتشبس را پاسخی در خور خواهد داد. البته این بار روسها نیز در کنار دولت دمشق مصمم به پاکسازی این کانون خطرناک تکفیریها هستند.
عزم روسیه برای برچیدن پایگاه سعودی از غوطه
شبکه یورونیوز یکی از دلایل همراه شدن روسیه با ارتش سوریه و نیروهای متحد برای آزادسازی غوطه را حضور گروه تروریستی «جیشالاسلام» وابسته به عربستان سعودی دانست که با مخالفت با عقبنشینی مسالمتآمیز مسلحان از این منطقه در حقیقت خط ریاض برای ادامه آشوب در عمق خاک سوریه را دنبال میکند. مذاکرات مکرر هم نتوانست تروریستهای این منطقه کوچک در حومه شرقی دمشق را همانند دیگر نقاط سوریه مانند حلب و قنیطره، راضی به کوچ به ادلب در شمال کشور کند. در عین حال، این تروریستها در هیچ شرایطی حاضر به توقف خمپارهباران دمشق نیستند. دلیل آن این است که گروه جیشالاسلام تاکنون هیچ نشانهای از ریاض برای عقبنشینی یا تسلیم دریافت نکرده تا سعودی در جنگ نیابتی، آخرین پایگاه خود در شام را به عنوان نزدیکترین تهدید به پایتخت سوریه حفظ کند. روسیه و دیگر متحدان نظام سوریه نیز دقیقا به همین خاطر برای قطع بازوی دخالت تروریسم سعودی برای شعلهور نگه داشتن جنگ نیابتی با قاطعیت بیشتری به پاکسازی این منطقه نگاه میکنند. جدیدترین اقدام قاطع روسها در اینباره پس از اعزام پیشرفتهترین جنگندههایش به سوریه، گسیل کردن رزمناو آزوف از کریمه- از طریق تنگه بسفر و مدیترانه به سمت بندر طرطوس- بود که گفته میشود نیروهای ویژه روس موسوم به اسپتسناز را به همراه تجهیزات رزمی آنها حمل میکند.
طرح آمریکایی حمله شیمیایی با پرچم دروغین
ارتش سوریه با حمایت همهجانبه روسیه در موج اول پاکسازی آلودهترین کانون تروریستها در نزدیکی دمشق قصد دارد در حملهای زمینی دیوارهای از سنگرهای معارض شامل 15 هزار تروریست تکفیری را بشکند. اما مسأله اینجاست که حتی طبق گزارشهای ناظران بیطرف، بین 350 تا 400 هزار نفر از جمعیت گروههای تروریست مسلح و خانوادههایشان در غوطه شرقی ساکن هستند. بخش مهمی از این تروریستها، تندروهای تکفیری آماده انتحار هستند که نه فقط از شهروندان عادی بلکه حتی اعضای خانواده خود به عنوان پوشش اختفا استفاده میکنند. علاوه بر اینکه بسیاری از نوجوانان در صفوف تروریستها به خدمت گرفته شدهاند، دستگاههای تبلیغاتی غربی بویژه با اهرم کلاه سفیدها که همان تروریستهای القاعده در پوشش نیروهای امدادرسان هستند، به دنبال جوسازی هستند. در تازهترین مورد، شنیده میشود که کلاهسفیدها با هماهنگی اتاق عملیات جنگ سوریه در ترکیه به رهبری فرماندهان آمریکا و ناتو و گرا دادن به 4 گروه معارض اصلی در غوطه شرقی، اقدام به پخش ماسکهای ضدشیمیایی میان تروریستها و وابستگانشان کردهاند. نشانهای شوم از یک حمله تروریستی شیمیایی دیگر با پرچم دروغین به کام غرب و به نام نظام سوریه.
ارتش سوریه وارد منبج میشود
چند روز پس از حضور نیروهای دفاع مردمی ارتش سوریه در شهر عفرین، مقاومت مشترک این نیروها و نیروهای کرد سوری در مقابل ارتش ترکیه و نیروهای وابسته به ترکیه تحت عنوان ارتش آزاد سوریه ادامه دارد. «بروسک حسکه» از فرماندهان نظامی کرد در اینباره به رسانههای کرد سوری گفت نیروهای دفاع مدنی سوریه در اطراف عفرین در 3 محور نظامی دستاوردهای مهمی داشتهاند. منابع غیررسمی کرد نیز اعلام کردهاند قرار است بر اساس برنامه از پیش تعیین شده 25 هزار نیروی دفاع مدنی سوریه وارد شهر عفرین شوند. همزمان با حضور نیروهای دفاع مردمی در عفرین، منابع امنیتی از ورود قریبالوقوع نیروهای دولتی سوریه به شهر منبج در شمال شرقی استان حلب خبر دادهاند. بنا بر این گزارش، نمایندگان دولت مرکزی در پی درخواست رسمی شبهنظامیان کرد «اتحاد دموکراتیک سوریه» موسوم به «قسد» موافقت کردند نیروهای ارتش و بسیج مردمی این کشور را به شهر منبج اعزام کرده و در آن مستقر کنند. به گفته این منابع، توافق دولت مرکزی و شبهنظامیان کرد سوری پس از آن شکل گرفت که کردها از معامله پشتپرده آمریکا با ترکیه برای تحویل شهر به ارتش ترکیه خبردار شدهاند. این در حالی است که شبهنظامیان کرد قسد، سال گذشته پس از کشتار وسیع غیرنظامیان در سایه بمبارانهای شدید آمریکا موفق به اشغال شهر عربنشین منبج شده بودند. این در حالی است که روز شنبه نیز نیروهای دولتی سوریه وارد شهر تلرفعت در نزدیکی عفرین شده و کنترل آن را رسما به دست گرفتند. از سوی دیگر، تحلیلگران سیاسی میگویند پاسخ مثبت رهبری سوریه به درخواست کمک کردها در قبال تهاجم نظامی ترکیه، فرصتی برای گشودن کانالهای گفتوگوی دمشق با کردها و دور کردن آنها از متحد آمریکایی است که آنان را تنها گذاشت. نکته دیگر اینکه ارتش سوریه اکنون در 3 جبهه مشغول نبرد است؛ غوطه شرقی، عفرین و ادلب و درصدد است در چند ماه آینده این نبردها را نهایی کرده و زمینه نبرد بزرگ در شرق فرات علیه نیروهای آمریکایی و متحدانش را فراهم کند و چهبسا این اقدام در میانمدت و طولانیمدت به نفع دولت اردوغان باشد.
ترکیب تروریستهای غوطه شرقی
جیشالاسلام: یکی از سازمانیافتهترین، مجهزترین و قویترین گروههای تروریستی حاضر در سوریه در ۷ سال جنگ این کشور و قدرتمندترین بازیگر غوطه شرقی است. این گروه دریافت کمک از عربستان سعودی را انکار نمیکند و ریاض نیز حمایت از این شورشیان را تکذیب نمیکند. زهران علوش، بنیانگذار این سازمان نظامی- سیاسی وهابی- سلفی در دسامبر ۲۰۱۵ و در پی بمباران ارتش سوریه در حومه دمشق به هلاکت رسید. محمد علوش، برادر زهران که همانند او فارغالتحصیل مکاتب وهابی سعودیهاست، هماکنون ریاست غیررسمی جیشالاسلام را برعهده دارد. وی نماینده معارضان سوریه در مذاکرات آستانه است. گفته میشود این گروه بیش از 10 هزار جنگجوی مجرب در اختیار دارد.
فیلقالرحمن: این گروه در سال ۲۰۱۳ تشکیل شد و در حال حاضر ارتباطات خارجی متغیری با همه گروههای تروریستی اصلی سوریه و حامیان خارجی آنها دارد. شمار نیروهای آن حدود ۹ هزار نفر تخمین زده میشود. در جولای ۲۰۱۷ و زمانی که جیشالاسلام با روسیه برای تشکیل یک منطقه «کاهش تنش» در غوطه به توافق رسید، فلیقالرحمن اعلام کرد از وجود چنین توافقی بیاطلاع است.
هیات تحریرالشام: این جبهه عمدتا از نیروهای جبههالنصره سابق (شاخه القاعده در سوریه) تشکیل شده است. اگرچه شمار نیروهای 500 نفری این ائتلاف در حومه دمشق به اندازه ادلب زیاد نیست اما تواناییهای رزمی آنها و بویژه امکان حفر تونلهای زیرزمینی، تروریستهای تحریری را به یکی از بازیگران عمده نبرد غوطه شرقی تبدیل کرده است.
احرارالشام: این سازمان تروریستی عمدتا مورد حمایت ترکیه و قطر بویژه در شهرستان حرستا در غرب غوطه فعال است. بنا بر اعلام سوریه، منشأ بسیاری از حملات خمپارهای به دمشق، مناطق تحت کنترل این گروه است.