رئیسجمهوری روسیه در نطق سالانه خود از ساخت انواع جدیدی از تسلیحات فوقپیشرفته هستهای در کشورش خبر داد. ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه در سخنرانی سالانه خود در برابر نمایندگان 2 مجلس، اعضای دولت و دیگر مقامهای این کشور در مسکو که قرار بود با محور اقتصاد باشد، بهناگاه لحنش عوض شد و از تولید تسلیحات فوقپیشرفته هستهای در روسیه خبر داد. رئیسجمهوری روسیه همزمان از طراحی و ساخت چند سیستم جدید خبر داد. پوتین از جمله از کار روی ساخت موشک بالستیک قارهپیمایی به نام «سارمات» سخن گفت که به گفته او، مقابله با آن بسیار دشوار است و بیش از 200 تن وزن دارد. ولادیمیر پوتین با بیان اینکه برد این موشک از سامانههای پیشین بیشتر است، گفت: «هیچ سامانه ضدموشکی نمیتواند آن را رهگیری کند». آزمایش یک موشک جدید با پیشران اتمی، یک کلاهک جدید هستهای با قابلیت قرار گرفتن روی موشکهای کروز و نیز طراحی موشکهایی جدید برای نصب روی جنگندهها با قابلیت دور زدن سامانههای دفاع موشکی، از دیگر سیستمهایی بودند که پوتین از آنها رونمایی کرد. زیردریاییهای کوچک بیصدا و بدون سرنشین جدید با قابلیت حمل سلاح اتمی و مقاوم حتی در برابر سلاحهای هستهای، از دیگر دستاوردهای نظامیای بودند که رئیسجمهوری روسیه به آن اشاره کرد. به گفته پوتین، سامانههای دفاعی توان رهگیری این زیردریاییهای کوچک را ندارند. نمایش فیلمهای کوتاهی از این سیستمهای جدید سخنان ولادیمیر پوتین را در جریان سخنرانیاش همراهی میکرد. رئیسجمهوری روسیه افزود، تسلیحات جدید ارتش روسیه نسبت به سابق 7/3 برابر افزایش یافته و بر اساس برنامه تجهیز نیروهای مسلح روسیه، نیروی موشکهای راهبردی این کشور 80 فروند موشک قارهپیما دریافت کرده است.
فلوریدا و ترامپ هدف نمادین پوتین
تصاویری انیمیشنی که حین صحبتهای پوتین روی پرده بزرگ پشت سر او پخش میشد و او گاهی به آنها ارجاع میکرد نیز خود حاکی از سطح دیگری از هشدار به آمریکا و غرب بود. حتی از نظر کارشناسان شبکه سیانان، انیمیشن مزبور که هدف قرار گرفتن فلوریدا توسط یکی از چند موشک سرهستهای روسی را نشان میداد، در حقیقت هشداری مستقیم به شخص دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بود که در این ایالت جنوب غربی ایالات متحده، املاک و هتلهای زیادی دارد از جمله اقامتگاه تفریحی مشهورش «مارآلاگو». طبق تحلیل رسانههای آمریکایی، رهبر کرملین با هدف قرار دادن نمادین فلوریدا قصد داشته تعارف را با نفر اول کاخسفید کنار گذاشته و به او حالی کند که فراموش نکند «رئیس چه کسی است؟» در این انیمیشن همچنین نحوه کارکرد موشک کاملا هوشمند کروز روسها که قابل تجهیز با کلاهک هستهای بوده و میتواند در ارتفاعی پایین و با سرعت زیاد از عوارض جغرافیایی عبور کند به نمایش در آمد. پوتین حین پخش این تصاویر تاکید کرد که نیروی دفاعی ناتو هیچ شانسی برای مقابله با این تسلیحات جدید ندارد. اوج سخنان او آنجا بود که گفت: «وقتی ما میگفتیم روسیه هنور هم بزرگترین توان هستهای جهان را داراست، کسی به ما گوش نمیکرد.» و بعد با حالتی تحکمآمیز خطاب به غربیها گفت: «حالا گوش کنید!»
پیامی روشن برای آمریکا
آمریکا حدود یک ماه پیش اعلام کرده بود قصد دارد زرادخانه اتمی خود را با بمبهای هستهای کوچکتر نوسازی کند. در دکترین جدید پنتاگون که حدود یک ماه پیش درباره «وضعیت هستهای» انتشار یافت، آمده است که زرادخانه اتمی آمریکا برای مقابله با روسیه، تنوع بیشتری پیدا کرده و ایالات متحده بمبهای هستهای کوچکتری تولید خواهد کرد. در گزارش دکترین هستهای وزارت دفاع آمریکا تاکید شده بود اگر چه بمبهای کوچکتر قدرت تخریبی کمتری دارند اما از قدرت بازدارندگی بیشتری برخوردارند. طبق این دکترین، بمبهای جدید زرادخانه هستهای آمریکا گسترش نخواهند یافت اما قرار است از کلاهکهای هستهای در موقعیتهای تازهای استفاده شود. دولت دونالد ترامپ از طریق این دکترین، برخلاف استراتژی دولت قبلی به ریاست باراک اوباما، در جهت نوسازی زرادخانه هستهای آمریکا حرکت میکند. ترامپ همزمان با انتشار گزارش دکترین جدید پنتاگون گفته بود: «این استراتژی امکان استفاده از سلاحهای هستهای را کاهش داده و در عین حال بازدارندگی در برابر حملات علیه آمریکا و متحدان و شرکای آن را افزایش خواهد داد». ترامپ حدود یک هفته پیش نیز پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی میان آمریکا و روسیه را «توافقی بد» توصیف کرد و همزمان خواستار گسترش زرادخانه اتمی آمریکا شد. ولادیمیر پوتین در نطق پنجشنبه خود با اشاره به همین استراتژی جدید آمریکا، گفت: «اینک روسیه صاحب موشکهایی است که هیچ کشور دیگری در اختیار ندارد». به گفته پوتین، روسیه مجبور شده است بهخاطر سیاستهای تسلیحاتی آمریکا دست به این عمل بزند و در راستای ساخت سلاحهای هستهای جدید اقدام کند. پوتین گفت: «آنها گمان میکردند ما هرگز قادر نخواهیم بود به لحاظ اقتصادی و نظامی احیا شویم به خاطر همین نظر ما را جدی نمیگرفتند». پوتین تأکید کرد که تقویت توان نظامی روسیه خطری برای دیگر کشورها نیست و قرار است به صلح جهانی کمک کند. رئیسجمهور روسیه در این نطق سالانه، متحدان کشورش را نیز زیر چتر اتمی روسیه قرار داد و تأکید کرد: «هرگونه حمله اتمی به روسیه و متحدان روسیه را با حمله اتمی متقابل فورا و بدون توجه به عواقب آن پاسخ خواهیم داد». سخنرانی سالانه ولادیمیر پوتین 2 هفته پیش از انتخابات ریاستجمهوری روسیه انجام شد. این سخنرانی که بزرگترین و مهمترین حضور یک مقام دولتی روسیه در برابر افکار عمومی محسوب میشود، معمولا و به شکل سنتی در ماه نوامبر هر سال ایراد میشود. اینبار اما این سخنرانی تا آستانه انتخابات ریاستجمهوری در این کشور عقب افتاد. مواضع پوتین در حالی است که وزارت دفاع آمریکا در ماه ژانویه، چین و روسیه را «چالش اصلی برای رفاه و امنیت» آمریکا در سال 2018 دانسته بود. جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، هنگام ارائه راهبرد دفاعی آمریکا در سال 2018 اعلام کرد دیگر ایالات متحده همچون گذشته در زمین، دریا، فضا و فضای سایبری مانند گذشته بیرقیب نیست.
واکنش پنتاگون به سخنان پوتین
یک مقام آمریکایی در واکنش به نمایش تسلیحاتی جدید روسیه در سخنرانی پوتین در روز پنجشنبه، صحت گفتههای وی را زیر سوال برد. به نوشته فاکسنیوز، یک مقام آمریکایی گفته روسها از برنامه وزارت دفاع آمریکا برای ساخت 2 مدل جدید بمبهای اتمی با توان کم نگران هستند و این سخنان پوتین هم تلاشی بوده برای کسب وجهه در میان رأیدهندگان روسی در آستانه انتخابات ریاستجمهوری که قرار است تا 15 روز دیگر برگزار شود. اواسط آذرماه بود که پوتین از قصد خود برای کاندیداتوری در این انتخابات سخن گفت. دانا وایت، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا هم به سخنان پوتین واکنش نشان داده و گفته: «از شنیدن سخنان امروز وی، تعجب نکردیم اما روسها بدانند که هدف سامانه دفاع موشکی ما، آنها نیستند». کمپانی ریتون آمریکا پاییز امسال قراردادی 5/10 میلیارد دلاری با همسایه غربگرای روسیه یعنی لهستان امضا کرد که به موجب آن، یک سامانه پیشرفته دفاع موشکی در این کشور مستقر خواهد شد. روسها بشدت به استقرار سامانههای دفاع موشکی آمریکایی در مرزهایشان اعتراض دارند.
هشدار روسیه به آمریکا درباره حمله به سوریه
هشدار هستهای روز پنجشنبه کرملین به کاخ سفید و متحدانش تنها موضعگیری جدی روسها مقابل رقیب هژمونیکشان نبود. سفارت روسیه در واشنگتن نیز در بیانیهای خطاب به دولت ایالات متحده درباره پیامدهای هرگونه حمله به سوریه با استناد به اتهامات بیاساس علیه این کشور در زمینه استفاده از سلاحهای شیمیایی هشدار داد. در این بیانیه آمده است: «دولت آمریکا اخیرا اعلام کرده قصد دارد روسیه را مسؤول استفاده دمشق از سلاحهای شیمیایی بداند و این در حالی است که بر اساس اعتراف خود آمریکاییها هیچ سندی دال بر این مدعا وجود ندارد و هیچ وقت چیزی که این اتهامات را ثابت کند، وجود نداشته است.گزارشهای جعلی سازمان موسوم به «کلاه سفیدها» و دیگر نهادهای غیردولتی که ادعا میکنند در زمینه کمکهای بشردوستانه فعالیت میکنند، چیزی جز نمایشی بیارزش نیست و نباید به اینها توجه کرد. مسکو و دمشق برای حل و فصل اوضاع در غوطه شرقی تلاش میکنند و به صورت یکجانبه آتشبش انسانی برای مدت 5 ساعت در روز را با هدف کمکرسانی و تخلیه بیماران و غیرنظامیان از طریق گذرگاههای انسانی، اعلام کردهاند. دلیل عدم تحقق این اهداف، اقدامات عناصر مسلح مستقر در غوطه شرقی و مواضع حامیان آنهاست که مانع کمکرسانی و تخلیه غیرنظامیان از مناطق جنگی میشوند».