همزمان با اظهارات ترامپ درباره پایان قریبالوقوع حضور نظامی آمریکا در سوریه، محمد بنسلمان، ولیعهد عربستانسعودی اظهار داشت نیروهای آمریکایی باید در سوریه باقی بمانند. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا گفته است نیروهای آمریکایی در سوریه در آینده نزدیک این کشور را ترک خواهند کرد. وی در گفتوگو با نشریه تایم گفت: «ما بر این باوریم نیروهای آمریکایی اگرنه برای درازمدت، باید دستکم برای میانمدت در سوریه بمانند». ولیعهد رژیم سعودی مدعی شد حضور نیروهای آمریکایی در سوریه آخرین تلاش برای منع گسترش نفوذ منطقهای ایران و متحدان منطقهای آن است. وی همچنین ادعا کرد حضور نیروهای آمریکایی در سوریه باعث میشود واشنگتن در سوریه صاحب نفوذ باشد. محمد بنسلمان که اصولا در عرصه سیاست خارجی حرف خاصی جز موضعگیری علیه ایران ندارد، مدعی شد: ایران از طریق شبهنظامیان و متحدان منطقهای خود، به دنبال ایجاد یک مسیر تدارکاتی از لبنان به سوی سوریه و عراق تا تهران است. بنسلمان ضمن اذعان به اینکه بشار اسد، رئیسجمهور سوریه در قدرت باقی خواهد ماند، ابراز امیدواری کرد او به ایران اجازه ندهد هر کاری که میخواهد در سوریه انجام دهد. مواضع بنسلمان در خصوص حضور مستشاری ایران در سوریه، شباهت چشمگیری به مواضع نخستوزیر رژیم صهیونیستی دارد. نتانیاهو نیز بارها درباره آنچه وی گسترش نفوذ ایران در سوریه خوانده، ابراز نگرانی کرده است. طبق این گزارش، بنسلمان این سخنان را در سفر به آمریکا و پس از دیدار با دونالد ترامپ و برخی مقامهای بلندپایه آمریکا بیان کرد که نشان میدهد از همه ارزیابیها و پیشبینیهای جنگ در سوریه با خبر شده و چارهای جز پذیرش واقعیت نداشته است.
پیروزی مقاومت، دلیل تغییر موضع براندازها
ناظران ایجاد تغییرات تدریجی در موضعگیریهای رهبران سعودی در پرونده سوریه را بعید نمیدانستند بویژه پس از عقبنشینی سیاسی و نظامی احتمالی آمریکا از سوریه و از دست رفتن مهمترین همپیمان نظامی میدانی عربستان در منطقه غوطه شرقی یعنی «جیشالاسلام» به فرماندهی محمد علوش. به عقیده عبدالباری عطوان، اجلاس آتی اتحادیه عرب که تقریبا 2 هفته دیگر در ریاض برگزار خواهد شد چه بسا بازتابدهنده این استراتژی جدید عربستان خواهد بود؛ چه از طریق دعوت از کشور سوریه برای مشارکت در آن- که این احتمال ضعیف است- و چه صدور توصیههایی برای برداشتن هرگونه محدودیت یا محافظهکاری در زمینه بازگرداندن کرسی سوریه در اتحادیه عرب به دمشق که این امر نیز مستلزم موافقت رسمی سوریه یا کاهش شدت تندی لحنها علیه سوریه در مقایسه با بیانیههای پایانی نشستهای سابق این اتحادیه (گزینهای که احتمالش به عنوان یک مقدمه، قوی است). اوضاع دولت و کشور سوریه در حال بهبود یافتن است و اکنون میبینیم بزرگترین کشوری که با هدف سرنگون کردن نظام در سوریه و تجزیه آن، توطئه علیه این کشور را رهبری کرد به شکست اذعان میکند و پرچمهای سفید را بالا میبرد و نیروهایش را خارج میکند و یارانش را خواه از میان کشورها و خواه از میان سازمانها تحقیر میکند؛ امری که بستری است برای «سوریه جدید» قدرتمندتر. در همین راستا عبدالله بنمحمد آلخلیفه، نوه پادشاه بحرین، در پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «پیروزیهای ارتش سوریه در غوطه شرقی، بر سوریه و ملت آن مبارکباد». طبق این گزارش، ارتش سوریه و متحدانش طی ۶ هفته اخیر توانستهاند ۹۵ درصد غوطه شرقی را به کنترل خود درآورند و در همین مدت بیش از ۴۵ هزار شورشی و بستگانشان این منطقه را به سوی ادلب یا دیگر مناطق در اختیار مخالفان در شمال سوریه ترک کردهاند. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) گزارش داده است خروج آخرین گروه از شورشیان یعنی «جیشالاسلام» به همراه خانوادههایشان از شهر دوما، واقع در غوطه شرقی، عصر یکشنبه آغاز شد و به این ترتیب ارتش سوریه به تصرف دوما، آخرین پایگاه مخالفان مسلح خود در نزدیکی دمشق نزدیک شده است. دوما مهمترین شهر در منطقه غوطه شرقی است که با آزادسازی آن، غوطه شرقی کاملا به آغوش دولت و ملت سوریه بازمیگردد. تن دادن جیشالاسلام به این توافق که بر اساس شروط دولت سوریه است، معلول پیروزیهای پیاپی نیروهای مقاومت در اقصی نقاط غوطه شرقی است. خاصه اینکه ارتش سوریه توانست خطوط امدادرسانی و حمل و نقل تروریستها را قطع کند. ساکنان دوما طی چند روز گذشته با برگزاری تظاهراتهای گسترده خواستار خروج عناصر جیشالاسلام از این شهر و آزادسازی افراد ربوده شده بودند، چرا که این گروه تروریستی در داخل این شهر همچنان صدها خانواده را گروگان گرفته و از آنان به عنوان سپر انسانی استفاده میکند.
جیشالاسلام هم از دوما فرار میکند
گزارشهای تایید نشدهای مبنی بر توافق دمشق با گروه تروریستی «جیش الاسلام» برای خروج عناصرش از دوما به «جرابلس» شنیده میشود. به موجب این توافق، تمام غیرنظامیان و نظامیان ربودهشده توسط «جیشالاسلام» و نیز اجساد کشتهشدگان به ارتش تحویل داده میشود و تروریستها سلاحهای سنگین خود را واگذار میکنند. همزمان عناصر گروه تروریستی «فیلق الرحمن» - همدست مشترک داعش و القاعده در سوریه - و اعضای خانوادههایشان به وسیله 24 دستگاه اتوبوس، از شهر دوما از طریق گذرگاه اردوگاه «الوافدین» به ادلب منتقل شدند. یک منبع نظامی به سانا، خبرگزاری رسمی سوریه اعلام کرد عصر یکشنبه تحت نظارت هلالاحمر سوریه، 1146 تن از تروریستهای «فیلق الرحمن» و اعضای خانوادههایشان به وسیله 24 دستگاه اتوبوس، از شهر دوما از طریق گذرگاه اردوگاه «الوافدین» به ادلب منتقل شدند.
منابع نزدیک به بشار اسد گفتهاند بزودی تمام نهادهای دولتی فعالیتهای خود در شهر دوما را از سر خواهند گرفت. بدین ترتیب ارتش سوریه و متحدانش موفق شدهاند تنها طی 6 هفته اخیر 95 درصد غوطه شرقی را که از سال 2012 بین تروریستهای داعش، ارتش آزاد (وابسته به ترکیه و قطر)، جبهه النصره (القاعده) و جیشالاسلام (وابسته به سعودی) دست به دست شده است به کنترل خود درآورند. در یک ماه و نیم گذشته زیر فشار حملات زمینی و هوایی قاطع سوریه و متحدانش، بیش از 45 هزار تروریست و خانوادههایشان از این منطقه راهبردی در شرق پایتخت سوریه اخراج شدهاند. بسیاری از تحلیلگران جنگ شام، سقوط دوما را بزرگترین شکست غرب و شرکای عربی آمریکا و ناتو در سال 2016 در جنگ نیابتی در سوریه بر شمردهاند، چرا که با پاکسازی این منطقه مهم که از آن برای حملات علیه مناطق مسکونی دمشق و زیر فشار گذاشتن نظام قانونی سوریه استفاده میشد، بخش مهمی از ارتش و نیروهای وفادار به بشار اسد از زیر فشار حراست از پایتخت رها شده و برای پاکسازی وسیع دیگر مناطق تحت اشغال این کشور گسیل خواهند شد. دوما آخرین قلعه تروریستها در غوطه شرقی بود که طبق گزارش گروه «دیدبان حقوق بشر سوریه» وابسته به دستگاه اطلاعاتی بریتانیا، حفاظت از آن برعهده پلیس نظامی روسیه خواهد بود. اخراج تروریستها «فیلق الرحمن» و «جیشالاسلام» از شهر دوما پس از آن انجام شد که ارتش سوریه اعلام کرد شهرکهای «زملکا»، «عربین»، «عین ترما» و «جوبر» از وجود تروریستها خالی شده و این عناصر به همراه خانوادههایشان، این مناطق را به سمت ادلب ترک کردند.