وارش گیلانی: یک - دکتر محمدرضا سنگری را بیش از هر چیز میتوان به معلمی شناخت. او به معلمی عشق نمیورزد، بلکه معلمی، خود، عشق او است؛ چه از زمانی که در روستاهای عقبنگهداشتهشده معلمی میکرده، چه در بهترین دانشگاههای تهران استادی میکرده است. او حتی «معلمِ معلمان» نیز بوده است، چرا که یک دوره نیز مسؤول بازبینی کتابهای درسی بوده و در آنجا تعیین میکرده چه درسی باشد و چه درسی نباشد و چه درسی به بودهها اضافه شود.
سنگری تنها معلم کلاسهای درس مدرسه و دانشگاه نبوده، بلکه برای بسیاری معلم اخلاق و دین و برای بسیاری دیگر معلم شعر و ادب نیز بوده است. سنگری از هر نظر و به هر لحاظ، معلم بوده و هست و همیشه خواهد بود.
اگرچه پدر سنگری خود معلم بوده اما توان گرداندن خانوادهای پرجمعیت را نداشته، پس سایه فقر را همیشه بر سر خود و خانواده خود احساس کرده؛ از این رو، فقر و نداری و درماندگی دیگران را نیز خوب میشناسد.
نگاه سنگری به دین و مذهب و عاشورا و ائمه اطهار(ع)، نگاهی مؤدبانه و پژوهشگرانه است. از این رو، آنچه را که خود با عقل، درایت، قرآن، احادیث معتبر و از سرچشمههای اهل بیت(ع) به دست آورده، میپذیرد. گفتار او برای پذیرش مذهب نیز بر همین پایه استوار است. سنگری نیز چون بسیاری دیگر، مذهب و عاشورا را صرفا از منظر عاطفی نمینگرد، بلکه مناظری از اعتراض، ظلمستیزی، زیبایی و حقیقت را در آنها مشاهده میکند.
دو- دکتر سنگری، اول آبان 33 در شوش متولد شد. وی فارغالتحصیل دکترای زبان و ادبیات پارسی از دانشگاه تهران است. رویکرد او به شعر، به کلاس چهارم ابتدایی بازمیگردد. شعرهای سنگری تاکنون به صورت پراکنده در برخی نشریات چاپ شده است. او تا به امروز در بسیاری از همایشهای سراسری شعر دفاعمقدس و شبهای شعر دفاع و مقاومت حضور داشته و در جلسات متعدد به نقد و بررسی اشعار دفاعمقدس و پایداری اهتمام داشته است. کتاب «بررسی ادبیات منظوم دفاعمقدس» سنگری در 3 جلد در یکی از سالها به عنوان «برترین کتاب سال دفاعمقدس» شناخته شده است.
سنگری در حال حاضر ساکن تهران است و ضمن تدریس در دانشگاهها، سردبیر مجله «رشد زبان و ادبیات فارسی» و مجله «تربیت» است و با سازمان پژوهش و تألیف کتب درسی هم همکاری دارد. جامعه ادبی، سنگری را بیشتر به عنوان نویسنده و پژوهشگر میشناسد، چرا که حجم کارِ شاعری او چندان نبوده و فرصت ظهور نیافته است.
«سوگ سرخ»، «پنجره معصوم»، «یادهای سبز»، «گلبرگها»، «یک جرعه تشنگی»، «سلام موعود»، «40 روز عاشقانه» و «نقد و تحلیل ادبیات منظوم دفاع مقدس» از جمله آثار منثور دکتر سنگری است و همچنین باید تألیف 30 جلد از کتابهای درسی را از سطح ابتدایی تا دبیرستان به آن اضافه کرد. تنها مجموعهشعر دکتر سنگری، «زیر خیمه عطش» نام دارد.
سه - مجموعه شعر «زیر خیمه عطش» سنگری با مضامین دینی و آیینی سروده شده است. سنگری اشعار این دفتر را در قالبهای غزل، رباعی، نیمایی و سپید سروده است. 26 قطعه شعر از این دفتر کوشیده شخصیت و حوادث محرم سال 61 هجری قمری را به زبان شعر به تصویر بکشد.
دکتر سنگری با توجه به تسلطی که بر تاریخ واقعه کربلا و حوادث و جریانهای سال 61 هجری قمری دارد، نهتنها در سرایش اشعار، به شخصیت و نقش اباعبدالله(ع) و بنیهاشم تأکید دارد، بلکه اصحاب باوفای امام عشق را در این حماسهآفرینی از نظر دور نداشته است.
چهار - سنگری، نویسنده، شاعر و پژوهشگر عرصه عاشورایی معتقد است: «کربلا تنها برای «گریستن» نیست؛ برای «نگریستن» هم هست. کربلا تنها برای «نالیدن» نیست؛ برای «بالیدن» هم هست. کربلا «موزه» نیست، «آموزه» هست. باید اینگونه خود را در کربلا پیدا کنیم».
«آمده بود
از دوردست خویش
از ناکجای درد
مردی دردپرور
مردی دردنورد...
شمشیر را صیقل داد
تا این ماهی
در شط خونها خوبتر شنا کند
تا در تاریکی قلبها
خوبتر بدرخشد».