نخلهایی که به 5 دوره آبیاری پرآب عادت کردهاند، در سالهای اخیر با کاهش تعداد دفعات و مدت آبدهی مواجه شدهاند و این عامل میتواند باعث نابودی آنها شود. «آبپخش» به علت برخورداری از متراکمترین سطح زیر کشت نخل در ایران و شاید جهان به نگین سبز استان بوشهر مشهور است و بسیاری از مردم این دیار در عرصه کشاورزی و بویژه در زمینه نخل و خرما مشغول به فعالیت هستند و از این طریق امرار معاش میکنند. انتظار میرفت با ایجاد سد رئیسعلی دلواری زمینه برای بهبود آبیاری نخیلات این منطقه فراهم شود و در حالی که در اسناد بالادستی سد رئیسعلی دلواری نیز اولویت تامین آب با نخیلات این منطقه است ولی بتدریج میزان آب اختصاصی به نخیلات این منطقه کاهش یافت و حال به مصارف دیگر میرسد. در سالهای اخیر تنها 2 یا 3 دوره کوتاهمدت آبیاری نصیب این نخیلات شده و امسال در حالی که گفته شده تنها یک دوره آبیاری برای این نخیلات میسر است، هنوز هم خبری از آغاز این یک دوره آبیاری نیست. در این میان نخلها کمکم استقامت و پایداری خود را در مقابل این حجم ناملایمات و بیآبیهای زمستانه و تابستانه از دست خواهند داد و دیری نخواهد پایید که نخلهای استوار، ایستاده بمیرند. «حبیب بنافی» از نخلداران آبپخشی در ارتباط با مشکل آبیاری نخیلات اظهار داشت: متاسفانه مسؤولان مدیریت و توزیع منابع آب با کشاورزان صادق نیستند و حرفهای آنها با عمل آنها متفاوت است. وی با اشاره به تامین آب نخیلات از طریق سد رئیسعلی دلواری اضافه کرد: در صورتی که مسؤولان مدیریت مناسبی بر منابع آبی داشته باشند، مشکلات کمتری را در زمینه تامین آب مورد نیاز برای نخیلات خواهیم داشت. این کشاورز خاطرنشان کرد: مدیریت منابع آب به خاطر صنعت پرورش ماهی داخل قفس که در سد رئیسعلی دلواری قرار دارد، حاضر نیست از آب پشت سد کم کند و به نخیلات بدهد که این موضوع آبیاری را با مشکل روبهرو کرده است. وی اضافه کرد: اداره آبیاری در زمان آبیاری نخیلات اعلام میکند که 5 یا 6 مترمکعب دبی آب برای نخیلات است که سهم نخیلات منطقه آبپخش و سعدآباد است و متاسفانه خروجی آب برای نخیلات به این میزان نیست. بنافی تصریح کرد: همین خروجی کم باعث طولانی شدن دوره آبیاری و در نتیجه باعث تبخیر و هدر رفت بیشتر آب میشود. امام جمعه آبپخش نیز با انتقاد از مسؤولان اداره آبیاری استان بوشهر اظهار داشت: مسؤولان در ابتدای سال زراعی رسما اعلام کردند با توجه به کمآبی، کسی حق کشت صیفیجات ندارد ولی متاسفانه شاهدیم در شرایط کمآبی هم حجم زیادی از منابع آبی به کشت صیفیجات اختصاص مییابد. حجتالاسلام خداداد رضایی تصریح کرد: مسؤولان به مردم وعده دادند ۲۵ فروردین 97 نوبت آبیاری نخیلات را شروع میکنند اما هنوز خبری از آب نیست. وی اضافه کرد: اگر این مردم فریاد میزنند و اگر این مردم اعتراض میکنند، صدای العطش این نخیلات را میشنوند. شاید شما مسؤولان گوش شنوا نداشته باشید که صدای مظلومیت و العطش این مردم و نخیلات را که تمام زندگی آنان است بشنوید؟ مردم اگر فریاد میزنند بر همین اساس فریاد میزنند. وی ادامه داد: اگر قرار بود نوبت آبیاری، اردیبهشتماه شروع شود، چرا مردم را با وعده ۲۵ فروردین نگه داشتید و تا اردیبهشتماه، قطرهای آب وارد کانال نکردید. مسلم است که مافیای قدرت پشتسر این مسأله است و مردم هم خواب نیستند. «هادی بحرینی» از فعالان عرصه نخل و خرما نیز به مهر گفت: استان ما چند سالی است که بشدت با بحران آب مواجه شده و هرچه شدت بحران بیشتر میشود سوءمدیریت مسؤولان نیز بیشتر نمایان میشود، گویی بحران آبی با بیتدبیری مسؤولان رابطه مستقیم دارد. بوشهر بیش از 7 سال است که با جیرهبندی آب در همه بخشها مواجه شده است و هرسال مشکل عمیقتر میشود. وی افزود: در بخش کشاورزی استان با بحران آبی عمیقتری مواجه شده که سیاستهای غلط و منفعلانه مسؤولان بر شدت آن افزوده است. حفر چاههای با مجوز و بیمجوز شیره دشتهای استان را مکیده و پدیده فرونشستهای فاجعهبار را سرعت بخشیده است. بحرینی ادامه داد: مدیریت آب پشت سدهای استان نیز در نوع خود بینظیر و بهتبرانگیز است. سد مخزنی رئیسعلی دلواری با حجم مخزن ۶۸۵ میلیون مترمکعب، بزرگترین سد استان است که در سال ۱۳۸۶ به بهرهبرداری رسیده و مهمترین هدف از احداث آن آبرسانی به شبکه آبیاری آبپخش، بهعنوان بزرگترین شبکه مهندسی آبیاری- زهکشی کشور بعد از ورامین با بیش از 5/1 میلیون اصله نخل بوده است. بنا به این گزارش، در حالی که کمترین میزان منابع آبی در پشت سد رئیسعلی دلواری ذخیره شده است، نخیلات تشنه هستند و بیشتر از هر زمانی به آب نیاز دارند ولی آب در مسیر دیگری سرازیر میشود. سیاستهای غلط و اشتباه مدیریت منابع آب باعث میشود در آینده نه چندان دور شاهد بروز فاجعهای بزرگ همچون نابودی میلیونها اصله نخل و از بین رفتن مشاغل متعدد در این منطقه باشیم.
تنها ۴۰ درصد از بارندگی سال در بوشهر محقق شده است
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقهای بوشهر با تشریح شرایط منابع تولید و مصرف آب در استان اظهار داشت: متاسفانه برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی و تعرضات به منابع آب سطحی در دهههای اخیر باعث شده حتی با ۱۰ سال بارندگی نرمال نیز نتوانیم کسری مخازن را جبران کنیم. شاپور رجایی خاطرنشان کرد: در سال آبی جاری که واپسین روزهای انتظار و امید به بارندگی در آن را سپری میکنیم، تنها ۴۰ درصد از بارندگی سال محقق شده است. وی تصریح کرد: در حال حاضر در بدترین شرایط دوران بهرهبرداری سد رئیسعلی دلواری به سر میبریم و تنها ۱۲۵ میلیون مترمکعب، حجم ذخیره امروز پشت سد است که نشانگر خالی بودن
۸۲ درصد از ظرفیت این سد است. مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقهای بوشهر خاطرنشان کرد: شبکههای پایین دست این سد شامل سعدآباد، آبپخش و حاشیه حله امسال نمیتوانند حقابههای خود را به طور کامل دریافت کنند. وی اضافه کرد: تنها برای آبیاری شبکه آبپخش به حداقل ۱۱۰ میلیون مترمکعب آب نیاز داریم و این در حالی است که آب قابل برنامهریزی پشت سد، کمتر از ۶۰ میلیون مترمکعب است و این اختلاف، بیانگر بزرگی مشکلات تامین آب است.