محسن شهمیرزادی: 7 ماه و چند روز پیش بود که شکایت چند زن از هاروی واینستین شوک غیرمنتظرهای را به هالیوود وارد کرد. اما هیچکس فکر نمیکرد این ماجرا دومینویی باشد که 7 ماه و چند روز بعد نیز هنوز تیتر یک رسانههای جهان را از آن خود کند. هر چند روز یک بار، نامی بزرگ از سینمای جهان به لیست عجیب و غریب رسواییهای هالیوودی افزوده میشود و دیگر برای مخاطبان موضوع غیرمنتظرهای نیست. اکنون دیگر واینستین با بیل کازبی بزرگ(!)، کوین اسپیسی و... همردیف شده است و به این اتفاق دیگر نمیتوان لقب «رسوایی» داد، چرا که این «بحران» به نظر حالاحالاها رفتنی نیست و انتظار میرود به تعداد هنرپیشههای معروف، خبر از رسوایی جنسی دیگری به گوش برسد! همانطور که روز گذشته رسوایی «مورگان فریمن»، بازیگر سیاهپوست و مطرح فیلمی چون «رستگاری در شائوشنگ» انگشت حیرت به دهان آنهایی آورد که همیشه غرق در کاراکترهای فیلمها و تقدیس آنها بودهاند؛ حال آنکه واقعیت را نمیتوان در نقشهای سینمایی پیدا کرد.
«فریمن» و رستگاری در هالیوود!
خبرها حاکی از آن است که 8 زن با طرح شکایتی، ادعا کردهاند که از سوی مورگان فریمن مورد اذیت و آزار جنسی قرار گرفتهاند. فریمن که معمولا در آثار خود نقش افراد خردمند و رستگار را برعهده داشته، متهم به تعداد زیادی آزارهای جنسی است که در لیستی بلندبالا منتشر شده است. به طور مثال، یکی از زنهایی که در در فیلم «Now You See Me» با فریمن همکاری داشته، از آزارهای جنسی فریمن شکایت و بیان کرده که وی مدام او و یکی دیگر از همکاران زن را مورد آزار و اذیت قرار داده و همواره درباره اندامشان صحبت میکرده است. وی همچنین اظهار داشته که همه میدانستند وقتی فریمن سر صحنه حاضر است نباید لباسی بپوشند که بالاتنه یا پایینتنه آنها را نشان دهد. پس از این اتفاق، فریمن مانند بسیاری از همقطاران خود در رسوایی جنسی مجبور به واکنش فوری شد و با انتشار بیانیهای گفت: «هر کس مرا میشناسد و با من کار کرده میداند من فردی نیستم که از روی عمد کسی را آزار دهم و باعت ناراحتی وی شوم. از تمام کسانی که احساس ناراحتی و بیاحترامی کردند عذرمیخواهم و من چنین قصدی نداشتهام». فریمن تاکنون 5 بار نامزد جایزه اسکار شده که در سال ۲۰۰۴ برای فیلم «عزیز میلیون دلاری» برنده بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. 3 فیلم از او یعنی «رانندگی برای خانم دیزنی»، «افتخار» و «رستگاری در شائوشنگ» در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما قرار دارد. همچنین «سری جدید بتمن»، «نابخشوده»، «شوالیه تاریکی»، «لوسی»، «قرمز»، «تحت تعقیب» و «شیوع» از دیگر آثار مطرحی است که فریمن در آن به ایفای نقش پرداخته است.
پدر کازبی!
«بیل کازبی، پدر همه آمریکاییها بود و مردی بود که همه دوستش داشتند. چه کسی حرف مرا باور میکرد؟» این جملاتی است که جوان تارشیس در برنامه تلویزیونی CNN بیان کرد؛ بازیگری که در 19 سالگی و پس از شرکت در «شوی بیل کازبی» مورد تجاوز بیل کازبی بزرگ(!) قرار گرفته بود، اما سالها جرأت بیان این مساله را نداشته است چرا که بیل کازبی به گفته او، پدر همه آمریکاییها بوده و چون شاهدی هم نداشته حتی مادرش هم این اتفاق را باور نمیکرد. این جملات تارشیس برای نسل قدیم آمریکاییها معنای دیگری داشت؛ کسانی که سالها بیل کازبی بزرگ(!) را دوست میداشتند و حالا میشنیدند او حداقل به 60 زن تجاوز کرده است. «جانیک دیکینسون» اما به نظر نخستین زنی بوده که مورد تجاوز کازبی قرار گرفته و آنچه مشهود است، دادگاه تنها به دلیل همین یک فقره جرم، بازیگر مطرح سینمای هالیوود را مجرم شناخته و هنوز فرصتی برای رسیدگی به شکایات بقیه فراهم نشده است. دیکینسون میگوید در سال 1982 وقتی که داشته با بیل کازبی و یکی از دوستانش غذا میخورده، دوستش به دلیل اینکه کاری برایش پیش آمده، از آنها خداحافظی کرد و رفت. وقتی او با بیل کازبی تنها شد، کازبی به او قرصی میخوراند که او پس از آن بیهوش میشود و وقتی به هوش میآید متوجه میشود که چه بر سرش آمده است. هرچند کازبی در اعترافات خود، زن را «هوشیار» خوانده که با اراده خودش تن به رابطه جنسی داده است، اما تقریبا اکثر افرادی که مورد تجاوز کازبی قرار گرفتهاند، اظهار داشتهاند که ابتدا با دارویی بیهوش شدهاند و سپس به آنها تعرض شده است. نکته مشترک دیگر آن است که عمده این افراد علت سکوت خود را وجهه کازبی نزد مردم دانستهاند که احترام مردم به آنها و شخصیت موجه او باعث شده هرگز تصور نکنند که با شکایت از او، کسی حرفشان را باور کند.
شکارچی در آمریکا، شکارگاه در اروپا
در جشنواره کن امسال که متاثر از رسوایی جنسی واینستین و اهالی هالیوود بود، آزا آرجنتو بازیگر ایتالیایی در اختتامیه این جشنواره، جنجالساز شد. آرجنتو که برای اهدای جایزه بهترین بازیگر زن به همراه ایوا دوورنای روی صحنه رفته بود، بیان داشت که در همین جشنواره مورد تجاوز قرار گرفته است. آرجنتو با بیان اینکه «سال 1997، همینجا در کن هاروی واینستین به من تجاوز کرد.» اظهار داشت: «آن زمان 21 ساله بودم و این جشنواره شکارگاه او بود.». او در ادامه بیان داشت: «میخواهم پیشگویی کنم. کن دیگر هرگز پذیرای هاروی واینستین نخواهد بود. او با فضاحت و رسوایی در حالی به زندگیاش ادامه خواهد داد که جامعه سینما از او پرهیز دارد، همان جامعهای که پشت او ایستاد و گناهانش را لاپوشانی کرد». او در حالی جمله آخر خود را بیان داشت که به نظر میرسید نهتنها سینمای آمریکا بلکه اروپا و جشنوارهای چون کن نیز، محمل آمد و شد هنرپیشگان فاسد بوده است. آرجنتو در ادامه خطاب به برخی حضار گفت: «و حتی امشب، در میان شما کسانی نشستهاند که همچنان نحوه برخوردشان با زنان زیر سوال است، چرا که چنین رفتاری نهتنها در سینما جایی ندارد بلکه در هیچ صنعت و محل کاری جایی ندارد. خودتان میدانید چه کارهاید. جای شما در سینما نیست. اما از همه مهمتر، ما هم شما را میشناسیم و دیگر به شما اجازه نخواهیم داد قسر در بروید.»
و داستانی که ادامه دارد...
اگرچه دومینوی رسوایی جنسی بعد از واینستین که به تازگی خود را تسلیم پلیس کرده، به بسیاری از ستارگان هالیوود سرایت کرد اما هنوز پرونده این تهیهکننده 66 ساله داغتر از بقیه همردیفان خود ادامهدار است. به گونهای که اخیرا گویینت پالترو از ستارگان زن هالیوود، خاطرهای از برخورد برد پیت با این تهیهکننده را سوژه رسانهها کرد. او در یکی از مصاحبههای خود با شبکهای رادیویی با بیان اینکه سالهای دور و در سن 22 سالگی، از سوی واینستین برای بازی در فیلم «اما» انتخاب شده بود، از درخواستهای بیشرمانه واینستین خبر داد. پالترو مانند بسیاری از زنان مورد تجاوز قرار گرفته، «اتاق خالی در هتل» را ترفند واینستین برای این اتفاق اعلام کرد. او گفت بعد از این تعرض بلافاصله جریان را برای برد پیت شرح داده و او نیز در افتتاحیه نمایش «هملت» با واینستین دست به یقه شده و تهدیدش کرده که «اگر یکبار دیگر کاری کنی احساس معذب بودن بهش دست بدهد، خودم میکشمت». رسواییهای واینستین مجالی برای زنان قربانی هالیوود فراهم کرد تا از تعرضهایی که در امپراتوری سینما به آنها شده، پرده بردارند. دومینویی که از واینستین شروع شد و افرادی چون وودی آلن کارگردان و داستین هافمن بازیگر مطرح هالیوود، اندرو کرایسبرگ خالق سریالهای ابرقهرمانی و پرطرفداری نظیر «کماندار»، «فلش»، «سوپر گرل» و...، برت رتنر، تهیهکننده و کارگردان مشهور و سازنده سری فیلمهای «ساعت شلوغی»، بن افلک، کارگردان فیلم ضدایرانی «آرگو»، «لویی سیکی» کمدین مشهور آمریکایی، اد وستویک، بازیگر مشهور فیلمهای بریتانیایی و کوین اسپیسی بازیگر برجستهای که رسواییهای او مسیر سریال «خانه پوشالی» را تغییر داد، تنها بخشی از لیست بلندبالای رسوایی جنسی سینمای جهان هستند که بیشک در آینده بر تعداد آنها افزوده خواهد شد.