واکنش دولت روحانی به آغاز مذاکرات آمریکا و کره‌شمالی چیست؟ واکنش‌های مقامات دولت حسن روحانی به مذاکرات میان رهبر کره‌شمالی و رئیس‌جمهور آمریکا نشان می‌دهد آنها دیدگاه مساعدی درباره این مذاکرات ندارند.
روز دوشنبه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دیدار دونالد ترامپ و کیم جونگ اون گفت کره‌ای‌ها مراقب بدعهدی آمریکا باشند. حالا در روزی که دیدار تاریخی رهبر کره‌شمالی و رئیس‌جمهور آمریکا در سنگاپور برگزار شد، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت حسن روحانی هم واکنش منفی نشان داده و گفته است که نمی‌داند رهبر کره‌شمالی دارد با چه کسی مذاکره می‌کند. به گزارش خبرگزاری‌ها، سخنگوی دولت دیروز در نشست خبری با اهالی رسانه با بیان اینکه دشمن سیاست جنگ روانی را در پیش گرفته است، گفت: نباید به آتش آنان دامن بزنیم. آن زمانی که برجام امضا شد هم برخی از بدخواهان قراردادهای خود را اجرایی نکردند، امروز هم با کسی روبه‌رو هستیم که در هواپیما با یک توئیت امضای خود را پس می‌گیرد. نوبخت ادامه داد: نمی‌دانم رهبر کره‌شمالی دارد با چه کسی مذاکره می‌کند؛ این شخص نماینده فهیم آمریکا نیست، امیدواریم خود ملت آمریکا فکری برای این بکند که آدم‌های کوچکی در جاهای بزرگی قرار گرفته‌اند. واکنش منفی نوبخت به مذاکرات آمریکا و کره‌شمالی در حالی است که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه واکنش مشابهی اتخاذ کرده بود.
قاسمی در نشست خبری با اهالی رسانه درباره دیدار رهبران آمریکا و کره‌شمالی اظهارداشت: موضع اصولی ما درباره شبه‌جزیره کره روشن است و ما خواهان صلح، ثبات و امنیت در آن منطقه هستیم و از هر گامی که آنها در این مسیر بردارند استقبال می‌کنیم ولی از سوابق آمریکا و شناختی که درباره عدم اجرای تعهدات آنها و عهدشکنی‌های‌شان در قراردادهای بین‌المللی داریم، فکر می‌کنیم دولت کره‌شمالی باید مراقب این مسائل باشد. سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: ماهیت سیاست آمریکا موضوعی نیست که بشود با خوشبینی به آن نگاه کرد و حوادث اخیر هم تاییدکننده این موضوع است. ما از صلح و امنیت که به نفع مردم شبه‌جزیره است حمایت می‌کنیم ولی به رفتارهای آمریکا با بدبینی می‌نگریم. البته بدبینی و دیدگاه منفی دولت حسن روحانی به مذاکرات آمریکا و کره‌شمالی، با توجه به مواضع دونالد ترامپ علیه برجام و سیاستی که او درباره مذاکرات هسته‌ای اتخاذ کرده، طبیعی است. دونالد ترامپ با خروج از برجام، مذاکرات با کره‌شمالی را مطرح کرده و در حال اجرای آن است. رئیس‌جمهور آمریکا می‌کوشد مدل مطلوب خود درباره مذاکرات هسته‌ای را با جایگزینی مذاکره با کره‌شمالی به جای مذاکره با ایران رونمایی کند. این به معنای به حاشیه رفتن مذاکرات برجامی ایران و 1+5 و برجسته شدن دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و کره‌شمالی است. بر همین اساس، این روند منجر به حاشیه‌نشین شدن دولت روحانی در روند مناسبات بین‌المللی شده است، ضمن اینکه در صورت به حاشیه رفتن برجام، ممکن است تلاش‌های دولت روحانی برای راضی کردن اروپا به ارائه تضمین‌های اقتصادی برای ماندن در توافق هسته‌ای، به انزوا برود. ضمن اینکه شاید برخی هواداران دولت روحانی تصور می‌کنند در صورت نتیجه‌بخش بودن مذاکرات هسته‌ای آمریکا و کره‌شمالی، دولت ایران بیشتر از قبل در داخل کشور با انتقادات مواجه خواهد شد. از سوی دیگر، رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد از مدل مذاکره با کره‌شمالی به عنوان تلاش برای آغاز دور جدید مذاکرات با ایران بر اساس قواعد ترامپی استفاده کند. قواعدی که می‌گوید ایران باید محدودیت‌های هسته‌ای را به صورت مادام‌العمر اجرا کند؛ برنامه موشکی خود را تعطیل کند و سیاست‌های منطقه‌ای خود را نیز تغییر داده و از منطقه عقب‌نشینی کند. در همین راستا، ترامپ پس از دیدار با کیم جونگ اون گفت امیدوار است ایران بزودی به میز مذاکره بازگردد.
دونالد ترامپ در جریان کنفرانس خبری خود پس از دیدار با رهبر کره‌شمالی به موضوع ایران و برجام نیز پرداخت. ترامپ در سخنان خود با اشاره به اینکه مشکلات زیادی از جمله مساله ایران به وی به ارث رسیده است، مدعی شد: «ایران هم‌اکنون یک کشور بسیار متفاوت نسبت به 3 تا 4 ماه پیش است.» به گفته وی، پس از خروج از توافق، ایران در سوریه جسارت کمتری دارد. رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه اظهار داشت: امیدوارم پس از تحریم‌های بی‌رحمانه‌ای که علیه ایران اعمال می‌شود، تهران برای یک توافق جدید به میز مذاکره بازگردد. با این حال وی تصریح کرد: «هنوز زود است در این باره سخنی گفته شود».
قرارشان ماندن در برجام است
اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی روز دوشنبه گفت: کشور با فشار‌ها و تحریم‌های جدیدی مواجه خواهد شد و موانعی پیش روی صادرات و واردات کشور بروز می‌کند. اظهارات جهانگیری ناامیدی دولت از مقابله اروپا در برابر تحریم‌های آمریکا برای ارائه تضمین‌ها از سوی قاره سبز به ایران را نشان می‌دهد. با این وجود اما محمدباقر نوبخت می‌گوید قرار دولت روحانی بر ماندن در برجام است!
نوبخت در نشست خبری در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه‌ای برای گرفتن ضمانت از روسیه و چین در قبال برجام وجود دارد، گفت: از 6 کشور مقابل ایران تنها آمریکا از آن خارج شده است اما دیگران اعتقاد به ماندن در برجام دارند. رؤسای جمهور چین و روسیه بارها تاکید کرده‌اند همچنان برجام حفظ شود و اتحادیه اروپایی هم در کنار این 2 کشور قرار دارد. وی تصریح کرد: فعلا قرارمان این است که با وجود وضع فعلی، برجام بماند و منافع را تأمین کند و بدانیم چه شرکت‌هایی می‌مانند و چه شرکت‌هایی می‌روند. در هر صورت، موضوع مهم، منافعی است که تعریف شده، حال اینکه توتال برود و شرکت دیگری بیاید، در این میان مهم حفظ منافع است و ما این فرصت را به طرف مقابل داده‌ایم تا با روش عقلانی و قواعد بین‌المللی تصمیم‌گیری کند. نوبخت با بیان اینکه عملکرد ما بر اساس آموزه‌های دینی است، گفت: ما اگر قراردادی با کسی ببندیم در آن می‌مانیم تا زمانی که طرف‌مان خلف وعده کند و حال فرصت داده شده است و باید ببینیم چه می‌شود. وی درباره به تعویق افتادن بررسی لایحه پیوستن ایران به FATF و لوایح چهارگانه تصریح کرد: این لوایح برای دولت بسیار مهم است، آیا ما پولشویی را تایید می‌کنیم؟ خیر! آیا ما می‌خواهیم منابع تروریسم را تامین کنیم تا فشنگ بخرند بر سر مردم خالی کنند؟ خیر! ما با تروریسم مبارزه می‌کنیم اما به طرفین گفته‌ایم تروریسم آن چیزی است که خودمان تعریف می‌کنیم. از نظر ما خود رژیم صهیونیستی تروریست است، ما با تعریف از قانون خودمان تروریسم را تعریف می‌کنیم. نوبخت ادامه داد: در هر حال باید ببینیم نگاه اکثریت مجلس چیست. ما فکر می‌کردیم که نمایندگان بتوانند این لایحه را تایید کنند اما امیدواریم آنان بتوانند با نگاه سنجیده تصمیم‌گیری کنند.
وقتی صالحی بیش از اندازه روی برجام حساب کرده بود
با ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، احتمال خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران بیشتر شد. در آن زمان برخی عوامل به بار آمدن برجام مانند علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی معتقد بودند در صورت خروج آمریکا از برجام، اعتبار دولت آمریکا از بین رفته و کره‌شمالی نیز با استناد به خروج آمریکا از برجام، مذاکره با آمریکا را منتفی می‌کند. بر اساس این گزارش، علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی مهرماه 96 که به دعوت رسمی مقامات ایتالیایی برای شرکت در سمینار بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و دیدار با مقامات این کشور به رم سفر کرده بود، درباره مواضع ترامپ درباره برجام یادآور شد: بارها گفته شده که برجام قابل مذاکره مجدد نیست. وی افزود: برخی می‌خواهند درباره برجام در ابعاد فنی دوباره مذاکره شود اما این موضوع قابل مذاکره نیست. ما بارها گفته‌ایم که برجام یک بار مذاکره شده است، همه حتی وزیر خارجه روسیه، سخنگوی اتحادیه اروپایی، خانم موگرینی و چین نیز تاکید کردند برجام قابل مذاکره مجدد نیست. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، صالحی تاکید کرد: بهترین راه، پایبندی به برجام است زیرا این توافق در جهت مسائل و تفاهمات بین‌المللی، منطقه‌ای و تقویت رژیم عدم اشاعه، مفید و موثر است. اگر برجام بهم بخورد، تناقضات فراوانی از جمله بحث کره‌شمالی ایجاد خواهد شد. وی افزود: اکنون پیشنهاد شده که مساله کره‌شمالی با مذاکره و دیپلماسی حل شود، بنابراین اگر برجام شکست بخورد، چه استدلال و توجیهی باقی می‌گذارند تا بخواهند کره‌شمالی را برای مذاکره راضی کنند. قطعاً آنها می‌گویند یک مدل وجود داشت که بهم خورده است.